Fiora i Papież

Rozdział piąty Ludzie Watykanu

Jego Świątobliwość Sykstus VI nie był w dobrym nastroju. Paskudna pogoda, zimna i wilgotna, która panowała w Rzymie od wielu dni, sprawiała, że bardziej doskwierał mu reumatyzm, a nawet chwilami odzywała się uśpiona podagra, która dręczyła go tak często i tak okrutnie. Aby zapobiec kolejnemu atakowi, papież spożył bardzo skromny obiad złożony z warzyw i nabiału, bez jednej kropli wina Castelli Romani, które tak sobie upodobał. Toteż jego żołądek burczał z głodu, kiedy z dwoma depczącymi mu po piętach totumfackimi, korzystając z tego, że deszcz na chwilę ustał, przechodził przez dziedziniec Watykanu, aby dokonać inspekcji budowy swojej kaplicy.

Szedł wielkimi krokami, zawinięty w podbijaną lisami pelerynę, w obszytym futrem camauro wbitym aż na oczy dla ochrony przed zimnym powietrzem. Był dosyć wysoki i potężnie zbudowany, a jego twarz o zawziętych rysach, nosie w linii czoła, agresywnym podbródku, zaciśniętych ustach, inkwizytorskim spojrzeniu i siwiejących brwiach, była dokładnie ogolona. Pozbawiona elegancji sylwetka, sprawiająca zawsze wrażenie, jakby był zapakowany w ubrania, sprawiała również - i wiedział o tym - wrażenie siły niepozbawione majestatyczności.

Mimo bolących kolan Sykstus dosyć łatwo pokonał sterty zalegających na placu budowy materiałów. Roboty nie posuwały się tak szybko, jak by chciał. Minęły ponad cztery lata od rozpoczęcia budowy kaplicy, a nie było jeszcze nawet mowy o dachu. Biskup Rzymu udał się na miejsce z jednym tylko zamiarem - zrugania osób odpowiedzialnych za przebieg robót. Kiedy mu się coś nie podobało, trzeba było znacznie większej przeszkody, niż odwieczne bóle, by go powstrzymać od działania. Ponadto - wiedziały o tym osoby z jego otoczenia - nade wszystko lubił, wpadać w złość.

Tym razem miał rację. Rozpoczął budowę tej kaplicy, aby dać Watykanowi miejsce kultu godne tronu Piotrowego, obszerny budynek, w którym swobodnie mógłby zaprezentować papieski przepych, co było rzeczą niemożliwą w starej bazylice, gdzie spoczywało ciało księcia Apostołów. Był to zwykły, nadszarpnięty zębem czasu kościół, nieco tylko bardziej okazały niż kościół wiejskiego proboszcza, z przekrzywioną dzwonnicą i spadzistym dachem wieńczącym sklepienie o wysokości trzech pięter. Przeprowadzono pewne prace remontowe, jednak całość pozostawała przygnębiająca, a przede wszystkim pełna przeciągów. Nowa kaplica będzie dostojna, bardzo wysoka, by muzyka i śpiew mogły osiągnąć w niej swą pełnię, i wspaniale zdobiona, tak by przyszłe wieki zachowały w pamięci jej budowniczego. Sykstus, który postanowił nadać jej nazwę kaplicy Poczęcia, miał w głębi duszy nadzieję, że związane z nią będzie jego imię*.

* Zostanie ona nazwana Kaplicą Sykstyńską.

Widząc nadchodzącego papieża, robotnicy - pracujący, prawdę mówiąc, nieco niemrawo - zaczęli z zapałem machać kielniami, podczas gdy wielkie kamienie szybowały na wciągnikach. Wszyscy kierowali się oczywistą nadzieją na uniknięcie burzy, która na nich czyhała i która jednak ich nie ominęła. Sykstus IV zaczął krzyczeć jak zwykły śmiertelnik, ujawniając we wściekłych inwektywach całą siłę swego nośnego, pięknego i potężnego głosu oraz swój dar wymowy. Architekt i pracownicy wkrótce znaleźli się na kolanach w kurzu, chyląc pokornie głowy w oczekiwaniu, aż zawierucha ustanie. Nawet papież musi od czasu do czasu nabrać tchu.

Korzystając z chwili ciszy, architekt Dolci poskarżył się na złą pogodę, będącą przyczyną wielu chorób dotykających robotników.

- Dosyć! - uciął Jego Świątobliwość. - Zawsze masz w zanadrzu jakieś wymówki, signor Dolci. Ale ja chcę mojej kaplicy i to szybko. Jestem zmęczony czekaniem!

- Niech Wasza Świątobliwość okaże jeszcze trochę cierpliwości. Okna są prawie skończone, jak widać, i miałem nadzieję, że Wasza Świątobliwość będzie z nich zadowolony. Czyż nie są dostojne i niezwykle piękne? Takie szerokie i wysokie.

Papież nagle zaczął się śmiać:

- To bardzo w twoim stylu! Ja robię ci uzasadnione zarzuty, a ty szukasz sposobu, żeby wyciągnąć ze mnie komplementy. Twoje okna są piękne, przyznaję, ale dach nad nimi sprawiłby mi znacznie większą przyjemność. Jestem zmęczony patrzeniem, jak do mojej kaplicy leje się deszcz.

Dwie osoby towarzyszące papieżowi zostały nieco z tyłu, ukryte w bramie. Jedną z nich był skarbnik Watykanu, przebiegły finansista nazwiskiem Meliaduce. Drugą był kardynał wicekanclerz, osoba na tyle znacząca, że warto się na niej przez chwilę zatrzymać. Był to prałat o pięknej prezencji i mocnej budowie, o bardzo śniadej twarzy pod koroną kruczoczarnych włosów, o wielkich, ciemnych szeroko rozstawionych oczach. Długi zagięty nos o wrażliwych nozdrzach oraz pięknie wykrojone, lecz wydatne i zmysłowe usta zdradzały zamiłowanie do uciech życia, zaś nieco przesadny przepych purpury i gronostajów, silne brązowe dłonie i oliwkowa cera wskazywały na to, że jest cudzoziemcem. I rzeczywiście, kardynał Rodrigo Borgia urodził się w Hiszpanii, w Xativie, i pewnie by tam pozostał, gdyby jego wuj, arcybiskup Walencji, nie został był kilka lat wcześniej wyniesiony na stolicę Piotrowa pod imieniem Kaliksta III i nie zabrał ze sobą całej rodziny. Rodrigo, zręczny i zagadkowy, umiał posterować swoją łodzią lepiej niż pozostali i w wieku czterdziestu siedmiu lat był trzecim z największych dostojników Kościoła. Nie wspominając, że był drugim zaraz po francuskim kardynale Estouteville, najbogatszym członkiem Świętego Kolegium i posiadaczem licznych dóbr.

Scena między papieżem i architektem zdawała się go bawić. Pochylił się w kierunku swego sąsiada i powiedział mu na ucho:

- Czy wiesz, messer Meliaduce, jak to się skończy? Dolci będzie płakać, że kończą mu się pieniądze, że ceny trawertynu i marmuru ciągle idą w górę, że miedź jest niebotycznie droga i że, reasumując, nie może zrobić nic więcej, mając tyle, ile dostał. Ojciec Święty nieco pogrzmi, po czym cię wezwie i zażąda, abyś potrząsnął kiesą.

- Ale ta kiesa jest prawie pusta! Skąd, zdaniem Waszej Wysokości, miałbym brać pieniądze? Wczoraj znowu siostrzeniec Jego Świątobliwości, hrabia Girolamo, kazał sobie dać trzy tysiące dukatów.

- Chyba nie zamierzasz mnie rozczulić tą swoją nędzą? Znajdziesz pieniądze, przyjacielu. Zresztą, zobacz! Wołają cię! Widzisz sam, że miałem rację.

Podczas gdy skarbnik, garbiąc się i powłócząc nogami, oddalił się w kierunku swego pana, kardynał ze znawstwem przyglądał się budowie. Miał upodobanie do przepychu i dzieląc zamiłowanie papieża do budownictwa, aprobował liczne prace, które ten podejmował niemal w całym Rzymie, pragnąc przywrócić mu antyczną świetność.

Pozostawiając skarbnika zażarcie dyskutującego z architektem, papież wrócił do Borgii.

- Wracajmy już! Nogi coraz bardziej mnie bolą.

- Wasza Świątobliwość powinien nieco odpocząć.

- Jestem zbyt stary, żeby odpoczywać. W moim wieku nie ma się już czasu do stracenia. Odprowadź mnie do biblioteki! Nie ma nic lepszego na poprawę nastroju niż godzinka lektury.

Sykstus, mocno podtrzymywany przez swego wicekanclerza, ruszył powoli w stronę budynku, w którym ulokował Bibliotekę Watykańską, swe najcenniejsze jak dotąd dzieło, i w miarę, jak się do niego zbliżał, humor mu się poprawiał. Ten były franciszkanin, ubogi i mizernego pochodzenia, urodzony jako Francesco delia Rovere, niczego nie upodobał sobie tak, jak literatury i nauki, wyjąwszy, rzecz jasna, zamiłowanie do złota i władzy. Niegdyś wykładał kolejno na uniwersytetach w Padwie, Florencji, Bolonii i Sienie; zachował z tych czasów wielką erudycję i wielki głód wiedzy ukierunkowany przede wszystkim na badanie gwiazd. Najlepsze chwile dnia spędzał pośród zgromadzonych skarbów w towarzystwie uczonego i humanisty Platiny, którego mianował ich strażnikiem.

Kiedy wartownicy otworzyli przed papieżem i kardynałem drzwi do długiej galerii o ścianach całkowicie pokrytych malowanymi i złoconymi szafami oraz wyposażonej w duże stoły, na których leżały stosy manuskryptów i narzędzia optyczne, Platina wyszedł im na spotkanie wspierając chromą nogę na lasce*.

* Został poddany torturom za czasów Pawia II, papieża nielubiącego książek, a zwłaszcza tych, którzy je pisali.

Chciał przyklęknąć, aby ucałować pierścień Rybaka, lecz Sykstus powstrzymał jego zamiar, wiedząc, że zginanie kolan sprawia mu cierpienie, i wziąwszy go poufale pod ramię, poprowadził do jednego z pulpitów. Leżała na nim gruba księga oprawiona w karmazynowy aksamit, ze srebrnymi okuciami, którą uwolniono od łańcucha łączącego ją z jedną z szaf.

- Widzę, że wyjąłeś Świętego Augustyna. Pokaż mi szybko te fragmenty, które wydały ci się tak zadziwiające!

Bezceremonialnym gestem odprawił kardynała Borgię, lecz widać niepisane było papieżowi tego dnia prawo do ulubionego zajęcia. Dokładnie w chwili, gdy Borgia miał przekroczyć drzwi, pojawiła się w nich nowa postać: ceremoniarz dworu papieskiego, Agostino Patrizi, którego blada twarz zdawała się wyrażać ustawiczną urazę. Przesiąknięty zasadami surowej etykiety, w którą wierzył bardziej niż w prawo boskie, Patrizi posiadał wyjątkową umiejętność przeszkadzania papieżowi w najmniej stosownym momencie, był mu jednak tak ślepo oddany, że ten wiele mu wybaczał i tylko kiedy Patrizi przekraczał wszelkie granice, czynił go obiektem jednego ze swych słynnych napadów wściekłości. Tak miało się stać tego dnia.

- Czego znowu chcesz! - rzucił papież już na sam jego widok. Tamten padł na kolana.

- Ojcze Święty - wyjąkał - kilka tygodni temu powiedziałeś, bym cię powiadomił, gdziekolwiek będziesz przebywał, o przyjeździe Gian-Battisty de Montesecco do pałacu.

Sykstus natychmiast odwrócił się tyłem do księgi świętego Augustyna: - Jest tutaj?

- Tak, Wasza Świątobliwość! - Sam?

- Nie. Jest z nim twój nubijski niewolnik Domingo... i jakaś kobieta.

- Jak wygląda ta kobieta? Nie rób takiej miny! Opisz mi ją!

W istocie uraza na twarzy Patriziego była bardziej widoczna niż zazwyczaj. Wzniósł oczy ku niebu i westchnął:

- Młoda, ciemnowłosa... sądzę, że można by powiedzieć, że jest bardzo piękna, gdyby nie wyglądała na tak zmęczoną.

- Coś podobnego - szepnął Borgia, nie poruszając wargami. - Bawisz się teraz w stręczyciela, monsignore? Gdzie znalazłeś tę kobietę?

Nie racząc odpowiedzieć, Patrizi wykonał gest, jakby opędzał się od uprzykrzonej muchy i wyruszył naprzeciw papieżowi, który kuśtykał w jego stronę.

- Niech czekają w Sali Papugi, której drzwi każ dokładnie zamknąć. Aha, byłbym zapomniał! Powiadom kardynała kamerlinga*, ale niech przyjdzie sam! Podaj mi ramię, Rodrigo!

* Kardynał na dworze papieskim, który zarządza sądownictwem i Skarbem, przewodniczy Kamerze Apostolskiej oraz rządzi Kościołem, kiedy w Watykanie jest wakat.

Borgii nie trzeba było prosić, tym bardziej że wstęp wydał mu się smakowity i zżerała go ciekawość. Za każdym razem, gdy była mowa o kobiecie, a zwłaszcza nieznajomej, ujawniał się przysłowiowy apetyt przystojnego kardynała. Zawsze „cudownie usposobiony do miłości" utrzymywał, poza oficjalną metresą, z którą miał dwoje dzieci, liczne kurtyzany przyczyniające się do uatrakcyjnienia jego wspaniałego pałacu położonego w la Zecca. Wyczuwając ponadto woń tajemnicy, gdyż Montesecco, człowiek papieża do specjalnych połuczeń, zniknął z Watykanu przed wieloma miesiącami, Borgia zaniósłby Jego Świątobliwość na rękach, gdyby ten tylko wyraził takie pragnienie.

Niestety, ku jego wielkiemu rozczarowaniu, zaraz po przybyciu do swych apartamentów Sykstus IV podziękował mu łaskawie za pomoc, po czym udzielił błogosławieństwa i wyznaczył spotkanie na dzień następny.

* * *

Stwierdzenie, że Fiora była zmęczona, zakrawało na eufemizm. Nigdy w życiu nie czuła podobnego wyczerpania, nawet po urodzeniu dziecka, o którym teraz nie śmiała nawet myśleć, by nie wpaść w rozpacz. Nie była tak wyczerpana nawet w minionym roku, kiedy prowadziła wyczerpujący tryb życia, jadąc śladami Zuchwałego.

Przez całe tygodnie karaka zmierzała trudnym szlakiem wzdłuż wybrzeży Francji, Hiszpanii i Portugalii, miotana burzami równonocy, w czasie których uprowadzona kobieta sto razy żegnała się z życiem. Mijając starożytne słupy Herkulesa, tylko mgle zawdzięczali ucieczkę przed mauretańskim piratem i dopiero po wpłynięciu na Morze Śródziemne dzielny statek zaznał nieco spokoju. Panowała jednak jesień i musiał jeszcze pokonać dziki szkwał, który zerwał się u wybrzeży Korsyki i rzucił nim o wybrzeże, na szczęście na tyle blisko Civita Vecchia, by mógł wejść do portu, unikając zatonięcia.

Przez cały ten czas Fiora tkwiła zamknięta w swojej kabinie, nie widując nikogo poza Domingiem, czuwającym nad nią z wytrwałością, która w końcu zaczęła ją wzruszać. Przynosił jej jedzenie, prał odzież, a nawet opowiadał o wszystkim, co działo się na statku. Rzecz jasna, pielęgnował ją w czasie choroby morskiej, która sprawiła, że bez sił zległa w koi, pragnąc nieprzytomnie, żeby ten diabelski statek poszedł na dno ze wszystkim, co niósł na pokładzie, kładąc kres jej męczarniom. Ale po jakichś dwóch tygodniach mdłości ustąpiły i Fiora, która w tym czasie dawała radę przełknąć jedynie zimną herbatę miętową z cukrem, mogła zacząć nieco lepiej się odżywiać. Papki z kaszy i suszone mięso nie bardzo mogły pobudzić apetyt, ale trzeba było żyć. Krótkie zawinięcie do portu w Kadyksie umożliwiło załadunek świeżej żywności, jajek i pomarańczy, i kontynuowanie podróży bez większych problemów. Fiora nie była zresztą jedyną ofiarą choroby morskiej. Montesecco ciężko ją przechodził i z tego powodu odwiedził więźniarkę tylko dwa razy, co jej zresztą specjalnie nie zmartwiło.

Mając codzienny kontakt z wielkim Nubijczykiem, Fiora stopniowo dowiedziała się paru rzeczy. Przede wszystkim tego, że choć cieszył się on zaufaniem papieża, to był jego osobistym niewolnikiem. Ojciec Święty cenił jego siłę, mądrość i upodobanie do milczenia. Wysłał go z Monteseckiem, aby mieć całkowitą pewność, że więźniarka będzie mogła dotrzeć do miejsca przeznaczenia, nie będąc zbytnio molestowana.

- To dziwne - odpowiedziała na to młoda kobieta. - Kiedy uratowałeś mnie przed nim na barce, groził mi, że jeśli nie będę mu we wszystkim powolna, przywiąże mnie na dnie ładowni i odda na pastwę swoim ludziom, których jest dziesięciu, w tym Tatar i Murzyn. Jest tu inny Murzyn poza tobą?

- Nie. Jestem jedynym i to były czyste przechwałki. Chciał cię przerazić już na wstępie.

- Dlaczego więc pozwala ci się samemu mną opiekować? Nie obawia się, że...

Po raz pierwszy młoda kobieta usłyszała śmiech Dominga. Śmiech godny jego wzrostu, śmiech, od którego zadrżały szybki w oknie.

- Nie wstydzę się do tego przyznać - powiedział, - Minęło dziesięć lat, odkąd Turcy pozbawili mnie męskości. Wtedy było to strasznym przeżyciem, ale w zamian wiele zyskałem, na przykład to, że zostałem podarowany papieżowi przez pana Ramona Zacostę, wielkiego mistrza kawalerów Świętego Jana z Jerozolimy. To on ochrzcił mnie imieniem Domingo po powieszeniu na Rodos tureckiego admirała, który więził mnie na swojej galerze wraz z innymi niewolnikami. Mój nowy pan nie był wtedy jeszcze biskupem rzymskim, ale dobrze mnie traktował, bo umiem czytać. Jestem mu oddany całą duszą.

- Czy wiesz zatem, dlaczego kazał mnie porwać? Czy jestem aż tak ważna, żeby musiał wysyłać do Francji bandę obwiesiów, a przede wszystkim rezygnować z tak cennego sługi, jak ty?

- Nie wiem nic oprócz tego, że obiecał sporo złota, jeśli sprowadzimy cię do Rzymu. Jednak jego polecenia były jasne: nie wolno było cię skrzywdzić, i powtarzam, że Montesecco chciał cię przestraszyć. Jesteś piękna, miał więc nadzieję, że czyniąc z ciebie swą kochankę, upiecze dwie pieczenie przy jednym ogniu.

Bardzo często w czasie niekończącej się podróży Fiora roztrząsała swoją sytuację, nie potrafiąc zrozumieć, o co w niej chodzi, aż w końcu zrezygnowała z tych rozważań. Przymusowe zamknięcie odbiło się na jej zdrowiu, choć Domingo otwierał okno w kabinie rano, wieczorem i tak często, jak pozwalała na to pogoda, aby wpuścić trochę świeżego, morskiego powietrza. Monotonne pożywienie i brak ruchu połączone z nieustającą tęsknotą za tymi, których musiała opuścić, robiły resztę i kiedy wreszcie mogła opuścić statek, Domingo poprosił, by zostali dwa lub trzy dni w papieskim zamku w Civita Vecchia, aby więźniarka nieco doszła do siebie po morskiej przeprawie: wyglądała okropnie i papież nie byłby zadowolony.

Bez trudu uzyskał zgodę, gdyż Montesecco i jego banda nie byli wcale w wiele lepszej formie. I dopiero dwa dni później Nubijczyk umieścił Fiorę w lektyce z herbem papieskim, która w końcu miała zawieźć ją do Rzymu.

Pomimo swej dramatycznej sytuacji młoda kobieta poczuła jakby dreszcz radości, stawiając znowu stopę na włoskiej ziemi. Przez całe dwadzieścia mil, które dzieliły starożytne miasto cesarzy od morza, pomimo strug deszczu, w których skąpane były pola, z jakąś zachłannością wdychała powietrze niesione znad Apeninów. Te unoszące się nisko chmury przepłynęły być może nad Florencją, jej na zawsze niezapomnianą Florencją, której nigdy się nie wyparła i od której dzieliło ją jedynie siedemdziesiąt mil, choć przemierzana przez nich płaska okolica w niczym nie przypominała łagodnych toskańskich pagórków. Widać było tylko spokojne stawy, które pod szarym niebem wydawały się jeziorkami rtęci, rzadkie zagajniki i, od czasu do czasu, olbrzymią, czarną sylwetkę pinii. Była to kraina powracającej każdego lata gorączki i Fiora pomyślała, że nawet w promieniach słońca krajobraz ten musiał budzić głęboką melancholię. Toteż poczuła pewną ulgę, ujrzawszy rysujące się w oddali łagodne kształty Wzgórz Albańskich. Rzym, który zapowiadały liczne antyczne ruiny, był już niedaleko.

Teraz siedząc na aksamitnym taborecie przy oknie niewielkiego antyszambru o ścianach pokrytych freskami i marmurowej podłodze częściowo przykrytej dywanem z Chorasanu, patrzyła bez zbytniego zainteresowania w dół na dziedziniec, który przed chwilą przekroczyła, na chodzących tam i z powrotem żołnierzy uzbrojonych w długie halabardy i na ekwipaże, z których wychodziły osoby w purpurowych lub fioletowych symarach, a nawet w skromniejszych sukniach. Jej umysł opanowało głębokie poczucie absurdu. Co robiła w tym pałacu, którego wspaniałość dedykowana być miała Bogu, ale skierowana była przede wszystkim do człowieka, którego władza - to prawda - sięgała aż do granic chrześcijańskiego świata. Jej los zależeć miał od tego człowieka, który ją więził. Nie wiedziała nawet, dlaczego wieziono ją tu przez co najmniej jedną trzecią obwodu Europy.

Montesecco chodził przed nią tam i z powrotem, ze zniecierpliwieniem wbijając obcasy w wełniany dywan. Odzyskawszy siły, pragnął jak najszybciej odebrać nagrodę za swój wyczyn, ale tryumfujące spojrzenia, które od czasu do czasu posyłał porwanej kobiecie, nie robiły na niej najmniejszego wrażenia. Ten łajdak jej nie interesował, bo nie interesował jej tak naprawdę własny los. Chciała tylko spać, spać bez końca, choćby na dnie grobu, a gdyby papież rozkazał ją porwać, aby skazać na śmierć, oddałby jej tylko przysługę, pozwalając przynajmniej dołączyć do dwóch mężczyzn, których kochała: ojca i Filipa.

Wysoki, blady ceremoniarz, który zdawał się poruszać jak alga płynąca w wodzie, położył kres oczekiwaniu. Papież miał ich przyjąć. Prowadząc ich w stronę drzwi pokrytych płytkami z cyzelowanego srebra, przy których czuwały straże, Patrizi obrzucił Fiorę niezadowolonym spojrzeniem.

- Nie jesteś przygotowana na przedstawienie Ojcu Świętemu! - powiedział, ściągając wargi. - Nie mogłaś się trochę ogarnąć przed przyjściem?

- Wygląda, jak wygląda - uciął Montesecco. - Miałem polecenie przyprowadzić ją zaraz po przyjeździe. Możesz być pewien, że Jego Świątobliwość nie spodziewa się ujrzeć jej w aksamitach i brokatach.

Kiedy drzwi się otworzyły, Fiora pomyślała, że od czasu wielkiego namiotu Zuchwałego nie widziała nic urządzonego z takim przepychem, jak sala, do której ją wprowadzono. Wystrój, poza freskami na ścianach, złoconymi kasetonami na suficie, stiukami i marmurami, obejmował jedwabne, przetykane złotem tkaniny umieszczone pod malowidłami oraz liczne orientalne dywany na śnieżnobiałej marmurowej posadzce. Starannie ustawione w rzędach taborety, fotele i poduszki rozmieszczono wokół czegoś w rodzaju tronu, na którym siedział biskup Rzymu. Jednak z chwilą, gdy młoda kobieta spojrzała na niego, przestała dostrzegać całą resztę. Jedno spojrzenie wystarczyło, by zrozumiała, że nie może spodziewać się po nim najmniejszej łaskawości. Siedząc głęboko w wysokim fotelu z czerwonego aksamitu, ozdobionym złotymi gwoździami i dużymi pomponami, w szkarłatnej mozetcie odcinającej się od bieli stroju, z agresywnie zmarszczonymi brwiami i jadowitym spojrzeniem, przypominał wrednego płaza wyjętego z fantastycznej powiastki. Pod prostą linią siwych brwi oczy lśniły jak uśpione wody Maremmy, nieustannej wylęgarni odrażających bestii.

- Przyklęknij przed ostatnim stopniem tronu! - podpowiedział jej Patrizi. - A potem padnij na twarz.

- Czy ten, którego tu widzę, jest biskupem Rzymu, czy jakimś barbarzyńskim bożyszczem? - powiedziała młoda kobieta półgłosem. - Uklęknę, bo wymaga tego protokół, ale nie żądaj niczego więcej.

Krokiem, który jakby cudem stał się niespotykanie pewny, ruszyła w kierunku tronu Piotrowego. Spiżowy głos, który brzmiał jak śpiew kościelny, dosięgną! ją w połowie drogi:

- Córo bezeceństwa! Jak śmiesz podchodzić do Nas tym pewnym siebie krokiem, podczas gdy powinnaś czołgać się w prochu, aby starać się uniknąć Naszego słusznego gniewu?

Słysząc to, Fiora zatrzymała się tam, gdzie była.

- Nie nauczono mnie czołgania się, Ojcze Święty, chociaż zdarzało mi się znaleźć przed tronem najpotężniejszych książąt naszych czasów. Wiem, co jestem winna wikariuszowi Chrystusa, ale jestem szlachetnie urodzoną damą, a nie niewolnicą w kajdanach, mimo tego, jak mnie traktowano przez ostatnie dwa miesiące: z pogardą dla praw człowieka i faktu, że znajdowałam się na osobistych ziemiach króla Francji. A zatem pod jego ochroną.

W najmniejszych stopniu nie przyspieszając kroku, kontynuowała drogę przez różnobarwny archipelag kobierców. Dotarłszy do stóp tronu, wzięła z najniższego stopnia brokatową poduszkę, którą umieściła pod kolanami, po czym osunęła się na nią.

- Czy mogłabym się dowiedzieć - wyrzekła spokojnie - czemu zawdzięczam dostąpienie zaszczytu znalezienia się tutaj, o tej godzinie, na kolanach przed Waszą Świątobliwością?

Tyle spokojnej odwagi, a także śmiałości, zdawało się na chwilę rozbroić gniew Sykstusa, gniew zresztą całkowicie udawany, pod którym starał się ukryć radość, jaką czuł, widząc zdaną na jego łaskę tę kobietę, w której widział swego nieustępliwego wroga. Przez moment przyglądał się jej, niezadowolony na widok takiej nieugiętości w szczupłej kobiecej sylwetce, tak wyraźnie doświadczonej trudami długiej podróży. Pod zgrzebnym odzieniem jej ciało zdawało się przezroczyste, a twarz miała bladość kości słoniowej, ale zachowanie było iście książęce i papież musiał przyznać sam przed sobą, że niewiele księżniczek zachowywało w jego obecności tak dumną pewność siebie.

- Bardzo podniośle przemawiasz, jak na dziewczynę urodzoną na zgniłej słomie w więzieniu!

Spoliczkowana tym przypomnieniem nieszczęść związanych z jej narodzinami, Fiora poczuła, jak się czerwieni, ale nie ugięła się.

- Jestem zaskoczona - powiedziała - że biskup Rzymu jest do tego stopnia wtajemniczony w historię kobiety, która nie powinna interesować następcy świętego Piotra. Urodzonej w więzieniu, to prawda, ale jednak szlachetnego stanu, bo wychowywał mnie jeden z najznakomitszych obywateli Florencji... A poza tym...

- Dosyć! Wiem, kim jesteś, kobieto! Z twojego powodu jeden z naszych najlepszych sług, człowiek święty, cierpi najgorszą niewolę w nieludzkich warunkach...

- Jeśli to brata Ignacio Ortegę Wasza Świątobliwość niniejszym kanonizuje, nieco pochopnie, to raj musi być znacznie łatwiej dostępny, niż mi mówiono. Wystarczy zatem zabić jakiegoś króla, by bez przeszkód przekroczyć jego bramy? Brat Ignacio próbował zamordować króla Francji, Ludwika, a skoro zdołałam mu w tym przeszkodzić, powinieneś, Ojcze Święty, podziękować mi za to: królewska krew splamiłaby na zawsze biel Baranka, którego jesteś namiestnikiem...

- Co to za historia? - zawołał Sykstus, którego grube, nerwowe palce szarpały pompony podłokietników. - Brat Ignacio miał za zadanie uzyskanie zwolnienia Księcia Kościoła przetrzymywanego przez króla Ludwika w surowym więzieniu, z pogardą dla jakiegokolwiek prawa. Nie jest naszym sługą, lecz poddanym królowej Izabeli Kastylijskiej, która żąda jego uwolnienia. Poza tym nie pierwszy raz widzimy, jak stajesz na drodze prawdziwej wiary i czci dla Chrystusa Króla! Już we Florencji, dwa lata temu, wywoływałaś wstręt i skandal swoimi bezeceństwami.

- Czy bezeceństwem jest pragnienie obrony pamięci zamordowanego ojca? Nawet jeśli był skandal, to byłam za niego zdecydowanie mniej odpowiedzialna niż ci, którzy na bezbronne dziecko, którym wówczas byłam, zastawiali kolejne pułapki i zasadzki. Czy to dla chwały królowej Izabeli brat Ignacio, spokrewniony z Pazzimi, spiskował nad zgubą Medyceuszy?

Odgłos uderzających o posadzkę halabard przerwał filipikę, w którą wdała się Fiora, straciwszy panowanie nad sobą i postanowiwszy postawić wszystko na jedną kartę. Do sali wkroczyła nowa postać, tak niezwykle majestatyczna, że kobieta śledziła jej przejście z rodzajem zachwytu. Jeśli był ktoś zasługujący na tytuł Księcia Kościoła, to był nim z pewnością mężczyzna, który właśnie wszedł i który przesuwał się z jednego kobierca na drugi, ciągnąc za sobą, z szelestem suchych liści, wspaniałe szaty z purpurowej mory.

Nie było najmniejszej wątpliwości, że jest stary, lecz w wieku siedemdziesięciu pięciu lat Guillaume d'Estouteville, kardynał kamerling i arcybiskup Rouen, zachowywał młodość ruchów, której wielu mu zazdrościło, z papieżem na czele. Wysoki, szczupły, rasowy aż po końce dłoni, zachwycających, prawdziwych dłoni prałata, był najbogatszym kardynałem Świętego Kolegium i najbardziej lubiącym przepych. Rzym zawdzięczał mu podniesienie z ruin niektórych kościołów i wspomaganie wielu żyjących w nędzy rodzin, gdyż był to także zacny człowiek. Papież zaś szanował w tym byłym benedyktynie pochodzącym z możnej rodziny normandzkiej spokrewnionej z francuską rodziną królewską - babka kardynała ze strony matki była siostrą Karola V - wszechstronne wykształcenie i swobodny umysł dyplomaty. Obdarzony między innymi wielką elokwencją i poglądami znacznie wyprzedzającymi jego czasy, d'Estouteville pełniąc funkcję legata we Francji głęboko zreformował Sorbonę i otworzył proces rehabilitacyjny Joanny d'Arc. Jego pozycja w Rzymie była na tyle wyjątkowa, że papieżowi zdarzało się mu jej zazdrościć.

Mimo zaawansowanego wieku nogi wydawały się nie sprawiać mu najmniejszego problemu, gdyż z wielką swobodą przyklęknął, aby ucałować pierścień, lecz podnosząc się, spojrzał pytająco na Fiorę oczami o niewinnym kolorze kwitnącego lnu. Sykstus zakrakał ze swego czerwonego fotela:

- Spójrz na tę kobietę, bracie! To z jej powodu poprosiliśmy cię o przybycie tutaj. Znasz ją?

- Bynajmniej! - powiedział kardynał i dodał z półuśmiechem: - Jeślibym ją kiedyś widział, to sądzę, że zapamiętałbym. Powiesz mi, Ojcze Święty, kim jest?

- Stworzeniem tyleż szkodliwym, co niebezpiecznym. To ta Fiora Beltrami, która była kochanką ostatniego księcia Burgundii, a teraz jest kochanką waszego króla, Ludwika!

Osłupienie i oburzenie sprawiły, że w jednej chwili Fiora zapomniała o jakiejkolwiek ostrożności czy szacunku należnym tak wysokim osobistościom.

- Co to za bujda? - zawołała. - Nigdy nie byłam kochanką Zuchwałego, a tym bardziej króla Francji!

- Raporty naszych szpiegów są w tej sprawie jednoznaczne - zagrzmiał Sykstus IV. - Czy towarzyszyłaś, wraz z najbliższymi mu osobami, nieżyjącemu księciu w czasie pierwszego oblężenia Nancy aż do jego śmierci?

- Rzeczywiście. Ale byłam jego zakładniczką, gdyż mimo iż poślubiłam jednego z jego dowódców, uważał mnie za szpiega króla Francji.

- Ciekawe! Zakładniczką, naprawdę? Tymczasem słyszeliśmy, że z tą zakładniczką przed ostatnią bitwą żegnał się czule i oferował w prezencie swoje ulubione cacko?

- Zechciej wybaczyć, że przerwę, Ojcze Święty - powiedział francuski kardynał. - Czy ta kobieta nie powiedziała przed chwilą, że jest żoną burgundzkiego dowódcy?

- Na początku przyszłego roku miną trzy lata od dnia, kiedy poślubiłam we Florencji hrabiego Filipa de Selongeya, który przybył jako poseł do monsignore Lorenza. Ślub obył się w tajemnicy, ale później został oficjalnie ogłoszony.

- Gdzie jest w takim razie twój małżonek?

- Nie żyje, Wasza Eminencjo! Został stracony w Dijon w lipcu ubiegłego roku na rozkaz króla. I to bycie przyjaciółeczką tego króla ośmiela się mi tu zarzucać.

Na ustach papieża pojawił się uśmiech zaprawiony jadem, a w jego twardym spojrzeniu zapaliła się błyskawica.

- Ileż nieprawdopodobieństw! Osądź sam, d'Estouteville. Moi ludzie znaleźli tę rzekomą burgundzką damę w małej posiadłości w pobliżu Plessis-lez-Tours, posiadłości ofiarowanej jej przez króla.

- To prawda - powiedziała Fiora podnosząc głos. - Król Ludwik dał mi ten kasztel, w którym nadal przebywają mój niedawno narodzony syn, moja gospodyni i służba, w podziękowaniu za przysługę, którą mu wyświadczyłam.

- Wielką przysługę, w istocie! - zazgrzytał papież. - Z powodu tej plugawej kreatury mój legat gnije w nieludzkich warunkach w jednej z tych tak cenionych przez króla Ludwika żelaznych klatek. Przebywa tam w towarzystwie naszego nieszczęsnego brata, kardynała Balue.

- Rzeczywiście przeszkodziłam twojemu tak zwanemu legatowi w zamordowaniu króla. Co zaś się tyczy tego Balue, to nie wiem o nim nic poza tym, że jest zdrajcą.

- Tyle szumu o kilka oznak przyjaźni względem Burgundii! Książę nie żyje. Nie ma więc już powodu, by przetrzymywać naszego brata w więzieniu, dlatego kazałem cię pojmać, córo nieprawości. Jeśli Ludwik XI chce cię jeszcze ujrzeć żywą, musi uwolnić Balue'a, a przede wszystkim brata Ignacia Ortegę. Poza tym będzie musiał udzielić nam gwarancji w kwestii swojej polityki względem Florencji, której władca myśli tylko o tym, jak się zbuntować przeciwko nam.

- Florencja nigdy nie uznawała innej władzy niż rządy swoich priorów i tych, którzy umieli zapewnić jej bogactwo, sławę i wolność: Medyceuszy.

- Posłuchaj jej, tylko jej posłuchaj! - zagrzmiał papież, wstając na obolałe nogi, co wzmogło jego gniew. - Ta dziewczyna to istna księżniczka! Ośmiela się mówić o prawach, wolności i dyskutować z nami o polityce? Kardynale, zechciej jak najszybciej wysłać emisariusza do Francji, aby przekazać informację o naszych warunkach. Ta kobieta poczeka na odpowiedź w więzieniu.

- No to równie dobrze możesz mnie od razu kazać stracić - powiedziała Fiora z goryczą. - Król nigdy nie zaakceptuje takich warunków, Ojcze Święty! Zresztą nie wykluczam, że w chwili obecnej nie darzy mnie już przyjaźnią: dałam mu bowiem do zrozumienia, że zamierzam zwrócić mu jego kasztel, gdyż nie mogę wychowywać syna na ziemiach osoby, która skazała na śmierć jego ojca.

- Chcesz powiedzieć, że król nie kiwnie palcem, aby cię uratować?

- Dokładnie, Wasza Świątobliwość. Porywając mnie, zrobiłeś bardzo zly interes.

W tej samej chwili drzwi sali otworzyły się i zanim monsignore Patrizi zdążył ją zapowiedzieć, weszła szybkim krokiem młoda kobieta, która zuchwale ruszyła w kierunku tronu. Bardzo młoda i zachwycająca, o miodowych włosach i oczach koloru awanturynu, ubrana z przepychem, który wzbudził w Fiorze mimowolny podziw. Nie widziała nic bardziej eleganckiego, niż ta suknia z czarnej satyny ukazująca w rozcięciu karminowy spód. Ogromne ciemnoczerwone rubiny lśniły na piersiach, przy stanie sukni, przy zapinkach obszernych rękawów, na złotej siatce przytrzymującej ciężką masę włosów. Na ramionach miała szerokie okrycie z trawiastozielonego aksamitu podbijane czarnymi gronostajami. Kolejne rubiny lśniły na jej dłoniach i w uszach.

Wyraz gniewu zniknął z twarzy papieża jak za sprawą czarów i zmienił się w miły uśmiech, kiedy piękna dziewczyna ucałowała jego dłoń, a potem usiadła ze swobodą na jednej z poduszek rozłożonych na stopniach podwyższenia, a migotliwa fala jej sukni rozpostarła się wokół.

- Droga siostrzenico - dobrotliwie zarzucił jej papież - kiedy wreszcie pozbędziesz się tego zwyczaju wpadania tu jak trąba powietrzna, bez dbałości o wymogi protokołu?

- Chyba nigdy! Gdyby ci się to nie podobało, to nie miałbyś tego ożywionego spojrzenia i ciepłego uśmiechu, które tak u ciebie lubię - oświadczyła z promiennym uśmiechem, którego końcówkę przesłała kardynałowi d'Estouteville, podając mu bezceremonialnie rękę.

- Jesteś piękniejsza niż kiedykolwiek, madonna - powiedział kardynał z galanterią.

- Prawda, że tak? - powiedziała z dziecinną satysfakcją. - Nikt by nie pomyślał, że oczekuję narodzin dziecka tej wiosny!

Mówiąc to, utkwiła wzrok w Fiorze. Przez chwilę ich spojrzenia skrzyżowały się, stopiły ze sobą. W oczach siostrzenicy papieża nie było wzgardy, a Fiorze nawet wydało się, że odczytuje z nich jakby sympatię.

- Mam inną wadę - dodała spokojnie nowo przybyła. - Mam zdecydowanie zbyt czułe uszy i często słyszę rzeczy, które niekoniecznie są dla mnie przeznaczone. Poza tym jestem, niestety, bardzo ciekawska i tak się składa, że te same rzeczy zawsze interesują mnie bardziej niż inne.

- To znaczy?

- Ze chciałabym na przykład wiedzieć, dlaczego Wasza Świątobliwość kazał porwać tę młodą damę. Gdzie ją znalazł? I dlaczegóż to stanowi ona tak zły interes? Czy ten król, o którym mowa, to nie twój władca, monseigneur d'Estouteville?

- Możliwe, że masz rację, madonna - powiedział prałat z lekkim zakłopotaniem - ale chodzi tu o sprawy wagi państwowej i choć Jego Świątobliwość ma dla twej osoby wielki afekt...

- Nie owijaj w bawełnę, mój bracie! - uciął papież, którego znów ogarniała irytacja. - To zupełnie nie jej sprawa. Catarino, wiesz, jak droga jesteś naszemu ojcowskiemu sercu, ale chcielibyśmy, żebyś trzymała się z dala od tej historii, która dotyczy wyłącznie naszej polityki.

- Polityka jest jedną rzeczą, a miłosierdzie drugą - powiedziała śmiało młoda kobieta. - Widzę tu, przed tobą, młodą damę, z całą pewnością szlachetnie urodzoną mimo zgrzebnej odzieży, którą ma na sobie, i bez wątpienia znajdującą się u kresu sił.

- Niech więc uklęknie, zamiast stać tu przed nami, jakby rzucała wyzwanie! Nic o niej nie wiesz, Catarino: to Florentynka, zaprzysięgła nieprzyjaciółka Pazzich, którzy są nam bliscy, jak wiesz. Dwukrotnie pokrzyżowała nasze plany i powinna zostać skazana na śmierć. Ale...

Błyskawica zalśniła w oczach Catariny na dźwięk nazwiska Pazzich. Fiora przysięgłaby, że tak było. Wróciły wspomnienia i teraz wiedziała, kogo miała przed sobą: była to Catarina Sforza, w istocie siostrzenica papieża, ale poprzez związek małżeński, nieślubna córka księcia Mediolanu, w wieku jedenastu lat poślubiona Girolamowi Riario, ulubionemu siostrzeńcowi papieża - może nawet jego synowi! - gburowi, o którym mówiono, że był sklepikarzem czy celnikiem, i w którego chciwe ręce Sykstus chciał przekazać Księstwo Toskanii.

- Ale - podjęła młoda kobieta śmiało - Wasza Świątobliwość nie jest jeszcze pewny, że interes jest tak całkiem zły?

- W istocie. W zależności od odpowiedzi, którą Monsignore d'Estouteville otrzyma z Francji, zadecydujemy o jej losie. Na razie zostanie przeniesiona do Zamku Świętego Anioła i tam uwięziona na tak długo, na ile to uznam za stosowne.

- Jeśli uważasz ją za zakładniczkę, nie trzymaj jej w więzieniu na gnijącej słomie! Powierz ją mnie. Będę umiała strzec jej tak pilnie, jak to konieczne, ale przynajmniej będzie dobrze traktowana, za co król Francji będzie ci wdzięczny, jeśli zdecyduje się na układ z tobą.

Tego już Jego Świątobliwość nie mógł znieść, nawet ze strony młodej kobiety, dla której, najwyraźniej, żywił szczególną czułość. Ponownie wstając i prostując swą wysoką sylwetkę, papież rozkazał:

- Jeszcze raz, droga siostrzenico, żądam, byś przestała się mieszać do tej sprawy! Będzie tak, jak powiedziałem: pójdzie do więzienia... a ty zjesz z nami kolację.

Straże zbliżyły się. Wtedy, ku wielkiemu zaskoczeniu Fiory, kardynał wkroczył do akcji:

- Jeszcze chwilę, Ojcze Święty, proszę! Czy zamknąłbyś ją w Zamku Świętego Anioła, gdyby stanowiła walutę wymienną, jak na to liczyłeś?

- Nie. Posłałbym ją do klasztoru San Sisto.

- A więc dlaczego zmieniłeś plany? Dobrze znam króla Ludwika i jego wielką inteligencję. Nie należy do tych, którzy obdarzają przyjaźnią w sposób przypadkowy. Zwłaszcza jeśli ta przyjaźń posuwa się aż do oferowania w prezencie posiadłości w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Chyba że Wasza Świątobliwość zamierza wypowiedzieć wojnę mojemu krajowi, co rozdarłoby mi serce...

- Wojnę Francji? Zwariowałeś, mój bracie! Wielki Pająk posiada najlepszą armię na świecie.

- A więc niczego nie zmieniaj w swoim pierwotnym planie. Każ zawieźć donnę... Fiorę? Dobrze zapamiętałem?

- Jakie ładne imię! - zawołała Catarina, która zdecydowanie nie lubiła zbyt długo milczeć. - A dalej?

- Beltrami, madonna - odpowiedziała Fiora, ofiarowując młodej kobiecie ukłon i cień uśmiechu. - Możesz dodać: hrabina de Selongey.

- Dosyć tych światowych grzeczności! - zawołał Sykstus, którego ogorzała twarz znów stawała się ciemnopurpurowa. - Może masz rację, d'Estouteville. Wyślijmy ją do San Sisto! Będą jej tam dobrze pilnować, a żeby uciąć jej głowę albo powiesić, zawsze będzie czas, jeśli jej władca nie odpowie właściwie na nasze oczekiwania. Niech ją zabiorą i powiedzą dowódcy straży, by ją tam natychmiast zawieziono. Przeorysza jej oczekuje.

Fiora musiała wykazać się wielkim opanowaniem, aby ukłonić się temu papieżowi, który miał niewiele wspólnego z wyobrażeniem, jakie miała o wikarym Chrystusa. Ale niemal uklękła u stóp kardynała d'Estouteville.

- Przyjmij podziękowania za twe miłosierdzie, Eminencjo, i racz modlić się za mnie i za dziecko, z którym mnie rozdzielono. Przysięgam, że jestem godna twojego wstawiennictwa.

Biała dłoń, na której lśnił ciężki szafir, nakreśliła na jej pochylonej głowie znak błogosławieństwa, a spojrzenie niebieskich oczu śledziło ją, gdy zwróciła się do donny Catariny:

- Dziękuję ci, madonna. Nie zapomnę.

Wreszcie dobrowolnie stanęła pomiędzy żołnierzami i przeszła przez salon pod ich eskortą. Dotarłszy do progu, zauważyła grupę mężczyzn, w większości młodych i kosztownie ubranych, którzy tłoczyli się w antyszambrze. Pośród nich perorował osobnik około trzydziestoletni, ale już otyły, besztający straże, które odmawiały mu wstępu, oraz ceremoniarza:

- Wpuściliście moją żonę! Chcę do niej dołączyć. Zresztą Ojciec Święty czeka na mnie!

- Chwilkę, messer Girolamo, tylko chwileczkę! - bronił się Patrizi. - Ojciec Święty kategorycznie oświadczył, że nie życzy sobie, by ktokolwiek mu przeszkadzał.

- Wygląda na to, że hrabina Riario nie jest kimkolwiek?

- Nic nie zdołałoby jej zatrzymać, Wasza Wysokość. Jej urok otwiera wszystkie drzwi.

Fiora straciła zainteresowanie dysputą i przeszła dalej. Przez chwilę widziała Riaria, jego pospolitą twarz o grubo ciosanych rysach, sztywne włosy, nieznośną wulgarność zachowania, którą przetykana złotem odzież tylko uwydatniała. To, że urocza Catarina była żoną tego prostaka, stanowiło jedną z niedorzeczności, które zdawały się nieodłączną częścią tego iście królewskiego pałacu.

Przeznaczenie sprawiło, że znalazła się w świecie, o którym nie miała najmniejszego pojęcia, nawet kiedy mieszkała we Florencji. Papież pozbawiony indywidualności, zajęty wyłącznie politycznymi knowaniami i dobrami doczesnymi, budzący wątpliwości co do charakteru modlitw, które kierował do Boga - jeśli w ogóle się modlił - ten dwór zaludniony najemnikami i niewolnikami, a skończywszy na urodziwej Catarinie, która zwykła siadywać na stopniach tronu papieskiego, wszystko to potwierdzało to, co jej stosunki z Ignaciem Ortegą i pobyt w klasztorze Santa Lucia we Florencji, pozwoliły jej przeczuwać: czy Rzym, do którego ciągnęło tylu pielgrzymów, tylu biedaków niesionych wyłącznie cierpliwym pragnieniem modlitwy przy grobie Apostoła i otrzymania błogosławieństwa papieża, czy ten Rzym nie stawał się punktem orientacyjnym dla złodziei?

Fiora miała się wkrótce przekonać, jak wygląda rzymski klasztor. Mimo wszystko odczuwała pewną ulgę, myśląc, że znajdzie tam przynajmniej ład życia zakonnego, ciszę i spokój, czyli wszystko, czego domagały się jej wyczerpane ciało i obolała dusza. Nawet w Santa Lucia udawało jej się spać, a to odpoczynku potrzebowała najbardziej po tym, co przeszła. Później zacznie znowu myśleć i szukać sposobu, by jak najkrócej korzystać z papieskiej gościnności.

Wielki Domingo znikł, nad czym ubolewała. Stanowił dla niej podporę, której będzie jej brakować. Na dziedzińcu Watykanu posadzono ją na mule, którego natychmiast otoczył oddział żołnierzy. Ich dowódca był trochę podobny do Montesecca, z którym zresztą, jak widziała, przez chwilę rozmawiał. Później miała się dowiedzieć, że mężczyźni byli braćmi.

Nadeszła noc. Noc wilgotna i zimna, która zmieniała wygląd otoczenia i strzępiła płomienie pochodni w dłoniach służących. Po przekroczeniu głównej bramy pogrążyli się w ciemnościach, ale oczy Fiory szybko do nich przywykły i spostrzegła, że noc nie była tak ciemna, jak jej się wydawało. Jedyne jeszcze widoczne światła rozjaśniały tabardy z herbem papieża na zbrojach eskorty.

Starała się jak najdokładniej zapamiętać drogę, którą ją prowadzono, co było koniecznością na wypadek ewentualnej ucieczki.

Po przebyciu placu Świętego Piotra, nie większego niż dziedzińce przed wiejskimi kościołami, przejechali obok budynków, przy których drzwiach w naczyniach umieszczonych w żelaznych klatkach płonął ogień, a potem przed fortecą składającą się głównie z ogromnej cylindrycznej wieży, na której szczycie dojrzeć można było gigantyczną sylwetkę anioła z rozłożonymi skrzydłami. Naprzeciwko niej widniał most zabudowany sklepikami o zamkniętych okiennicach, łączący brzegi Tybru, którego czarne wody były prawie niewidoczne. Później zagłębili się w ciemny labirynt, robiący wrażenie wielkiego placu budowy poprzecinanego pustymi przestrzeniami.

Rzym cesarzy, przez długi czas porzucony przez papieży na rzecz Awinionu, oraz jego niesamowite zabytki bez wątpienia stopniowo by się rozsypały aż do całkowitego zniknięcia z powierzchni ziemi, gdyby niektórzy papieże, tacy jak Mikołaj V, a w szczególności Sykstus IV nie wzięli ich losu w swoje energiczne dłonie, zmuszając architektów rekonstruujących kościoły do sprowadzania kamienia spoza miasta, zamiast czerpać go z pobliskich antycznych budowli, które stawały się w ten sposób łatwo dostępnymi kamieniołomami.

Rzecz jasna, wraz z powrotem papieży, do Rzymu ponownie napłynęło bogactwo. Zwierzchnicy Kościoła stawiali na wzgórzu watykańskim budowle mające zastąpić dawną siedzibę, pałac laterański, zniszczony w pożarze, a wokół nich kardynałowie i wysocy urzędnicy pospiesznie budowali swe pałace, większe, a przede wszystkim bardziej wystawne, niż domostwa starych rodzin pozostałych na miejscu. Jednakże wszystkie te budowy prowadzone były w sposób nieuporządkowany. Rzym posiadał wtedy zaledwie kilka placów i, poza krętymi uliczkami, jedną czy dwie szersze i bardziej reprezentacyjne ulice, takie jak Corso, nazwane tak, gdyż niegdyś odbywały się tu gonitwy koni, osłów i... Żydów. Sykstus IV, który postanowił uczynić z tej ogromnej, niszczejącej, zdominowanej przez ruiny mordowni cywilizowane, uporządkowane miasto, o ulicach wybrukowanych czymś lepszym, niż nieociosane kamienie rzeczne, miał przed sobą ogromne zadanie, jeśli pragnął wznieść stolicę na miarę swych ambicji. Zbudowawszy most na Tybrze, wzniósłszy szpital San Spirito, kościoły i klasztory, pokrywał Rzym placami budowy na miejscu wyburzanych ruder, odsłaniających starożytne zabytki, na których panoszyły się bluszcz i chwasty.

O tej wieczornej porze nowe konstrukcje i stare zabudowania po bratersku stapiały się ze sobą w tym samym mroku i mgle, która zacierała wszystko wokół, i Fiora w końcu zrezygnowała z zapamiętywania jakiejkolwiek drogi w labiryncie, w który się zagłębiali. Nie wiedziała, że jadą w kierunku Circus Maximus, że mijają ruiny pałacu Septymiusza Sewera, by dotrzeć do term Karakalli, których okaleczony fragment wznosił się ku czarnemu niebu. Majestat tego widma czasów starożytnych obudził jednak jej zainteresowanie, zapytała więc dowódcę, co to takiego. Odpowiedział, dodając:

- Będziesz miała dużo czasu na ich podziwianie. Klasztor San Sisto, do którego cię prowadzę, jest dokładnie naprzeciwko.

W istocie nieco poniżej drogi, której powierzchnię nadal pokrywały wielkie starożytne płyty, wznosiły się brunatnoczerwone mury otaczające gmatwaninę roślinności, niskie, lecz proporcjonalne zabudowania i czworokątną kampanilę kościoła. Kiedy oddział się zatrzymał, można było usłyszeć dźwięk śpiewu religijnego, stłumiony przez grube mury, oraz rechot żab na pobliskim bagnie.

Pięścią w skórzanej rękawicy jeden z żołnierzy zastukał w furtę, w której widniało wąskie okienko. Uderzał wiele razy, aż za kratką pojawiła się szczupła twarz otoczona białym barbetem.

- Na rozkaz Jego Świątobliwości Papieża, otwierać! - zawołał dowódca, który stał obok Fiory. - Przyprowadziłem zapowiadaną osobę.

Okienko zostało zamknięte, a furta otworzyła się powoli, bezdźwięcznie, ukazując białą sylwetkę siostry furtianki.

- Niech Pan zechce mieć w Swej opiece naszego Ojca Świętego! - wyszeptała, żegnając się. - Wejdź, siostro! To prawda, że czekałyśmy na ciebie.

Fiora zeszła z muła i podeszła do furty, podczas gdy jej eskorta się wycofała, jako że mężczyźni niebędący księżmi nie mieli prawa przekroczyć murów klasztoru. Głos zakonnicy był łagodny, a dobiegające ich uszu śpiewy bardzo piękne. Fiora ujrzała bladą dłoń wyciągniętą w jej stronę i w sposób całkiem naturalny umieściła w niej swoją rękę z uczuciem, że wyciszają się władające nią lęki, podejrzenia i obawy. Czy to możliwe, że ten klasztor rzeczywiście był oazą spokoju?

Rozdział szósty Ogród San Sisto

Klasztor dominikanek z San Sisto, które cieszyły się szczególnymi względami papieża, był ulubionym azylem szlachetnie urodzonych młodych panien pragnących schronić się przed światem, ale zdarzało się, że przystań mogła tam znaleźć młoda wdowa lub kobieta wystarczająco wpływowa, by ją tam przyjęto. Przybywając prosto z Watykanu, Fiora została przyjęta z kurtuazją przez matkę Girolamę, kobietę w średnim wieku, która kiedyś musiała być bardzo piękna i najwyraźniej przyzwyczajona była do wydawania poleceń. Miała jasne oczy o otwartym spojrzeniu, dźwięczny i melodyjny głos i ciepły, choć pojawiający się nieczęsto uśmiech, czym od razu zdobyła zaufanie Fiory. Po tym, jak najpierw groziło jej wydanie katu, a potem męczarnie w jakimś lochu, dobrze było oddać się w ręce matki Girolamy.

- Jesteś w opłakanym stanie - stwierdziła matka przełożona, patrząc na nową pensjonariuszkę ze współczuciem. - Jesteś chora?

- Nie, matko, nie sądzę. Ale przez dwa długie miesiące podróżowałam po morzu i wiele wycierpiałam. Marne jedzenie dokonało reszty.

- Rozumiem. Zaprowadzę cię teraz do twojego pokoju, gdzie zostanie ci przyniesiony posiłek.

- Czy nie mogłabym dostać trochę wody do mycia? Od tygodni nie miałam możliwości prawdziwej toalety.

- Nie śmiałam ci tego proponować - powiedziała przeorysza z półuśmiechem. - Zdarzało mi się mieć podopieczne, które pogardzały higieną osobistą, i przyznaję, że wcale mi się to nie podobało. Otrzymasz wodę, bieliznę i ubrania, lecz jedyne, jakie mogę ci oferować, to habity nowicjuszki.

- Będę szczęśliwa, mogąc je nosić. Jeśli zaś chodzi o moją suknię...

- Wypierzemy ją i jeśli już jej nie chcesz, damy ją biednym. Tak długo, jak będziesz u nas, nie będziesz jej potrzebować. A teraz chodź ze mną! Myślę, że naprawdę przede wszystkim powinnaś wypocząć.

Cela, w której ją ulokowano, otwierała się na krużganek z kolumienkami wychodzący bezpośrednio na ogród. Wąskie łóżko z białymi zasłonkami i proste umeblowanie bardzo przypomniało Fiorze celę, którą zajmowała w klasztorze Santa Lucia we Florencji w czasach katastrofy, która zrujnowała jej życie. Przybyła wkrótce siostra służebna, która rozpaliła ogień w małym piecyku, aby przegnać zimną wilgoć i umożliwić Fiorze umycie się bez szczękania zębami, postawiła późną różę w zielonym, majolikowym wazoniku i wesoło gawędząc, rozścieliła świeże prześcieradła i wytrzepała narzutę.

W ten to sposób Fiora dowiedziała się, że nazywała się ona Cherubina, co było dosyć rzadkim imieniem, ale usprawiedliwionym przez jej wygląd - pyzatą różową twarz i jasnobłękitne oczy. Była córką chłopa z okolic Spoleto, którego pan posłał ją do klasztoru razem ze swą młodszą córką, Priscą, mleczną siostrą małej wieśniaczki, która była do niej bardzo przywiązana. Minęło pięć lat, odkąd była w San Sisto, i czułaby się tu w pełni szczęśliwa - gdyż nie wyobrażała sobie piękniejszego miejsca na świecie - gdyby nie to, że siostra Prisca zmarła ubiegłego lata na chorobę, na którą lekarstwa nie zdołano znaleźć.

- Nic nie można było zrobić - zakończyła z żalem, rozkładając ręce. - To przez bagno obok klasztoru. Latem pełno tam komarów, a one roznoszą malarię.

San Sisto było może najpiękniejszym miejscem na świecie, ale zapewne jednym z najbardziej niezdrowych. Na szczęście lato dawno się skończyło, a Fiora miała nadzieję, że kiedy wróci, ona już od dawna będzie gdzie indziej. Ale tego wieczoru, wyciągając się w pościeli pachnącej bergamotką, po zjedzeniu na kolację makaronu z bazylią i wyśmienitej sałatki owocowej, młoda kobieta pomyślała, że z komarami czy bez nich, ten klasztor jest na swój sposób jednym z tych uprzywilejowanych miejsc, gdzie ból ustępuje i gdzie można jeszcze wierzyć w miłosierdzie boskie. Siostra Cherubina była nieco rozczarowana, że nie usłyszała żadnych zwierzeń w zamian za swoją historię, Fiora jednak usprawiedliwiła się najzupełniej prawdziwą sennością i obiecała, że w przyszłości będzie bardziej rozmowna.

Cudowne wrażenie, że znalazła schronienie przed ludzką niegodziwością i że odzyskuje pełnię władzy nad sobą, trwało przez następne dni. Pod wyrozumiałymi, lecz zdecydowanymi rządami matki Girolamy klasztor zdawał się tworzyć jedną dużą rodzinę, której każdy członek był zadowolony ze swego losu. Pogodne i wyciszone dominikanki znajdowały w pracy, muzyce, medytacji i modlitwie ten spokój serca i tę otuchę dla duszy, które może przynieść ład duchowy. O mury klasztoru San Sisto rozbijały się odgłosy świata zewnętrznego, poszept intryg i krzyki cierpienia ofiar, które każdej nocy pozostawiała na uliczkach i w zaułkach wieczna, nieustanna wojna dwóch możnych rodów dzielących wpływy w Rzymie: Orsinich i Colonna. Życie tutaj upływało na głoszeniu śpiewem uwielbienia Boga i na trudzeniu się dla Jego większej chwały. Toteż sprawowane w klasztorze obrzędy były bardzo piękne.

Fiora lubiła w nich uczestniczyć i łączyć swój głos z głosami zakonnic, które przyjęły ją po prostu miło, bez zbędnych pytań.

Oczywiście wiedziały, że pochodzi z Florencji, jako jedyna w klasztorze, i wkrótce dowiedziały się, że jest wdową po jednym z najlepszych dowódców Zuchwałego. Jednak mniszki nigdy nie słyszały o zmarłym księciu Burgundii, z wyjątkiem jednej, która po dłuższych wahaniach pewnego poranka podeszła do Fiory w ogrodzie.

Młoda kobieta uczyniła z tego ogrodu swoje ulubione miejsce i jeżeli tylko pozwalała na to pogoda przesiadywała tam z robótką lub powoli przemierzała starannie wytyczone alejki. Nie był w niczym podobny do ogrodu otaczającego Dom w Barwinkach ani nawet do tego w willi Beltramiego we Fiesole, który Fiora tak bardzo lubiła. Tutejszy ogród, mimo zbliżającej się zimy, która pozbawiała go znacznej części kwiatów, gromadził wokół wielkiej pinii kępy drzew cytrynowych, granatów i oleandrów. Wśród ścieżek pokrytych płytkami marmuru, dochodzących do zbiorników, w których śpiewały fontanny, rosła gmatwanina najbardziej wonnych roślin śródziemnomorskich, spośród których wytryskiwały czasem w górę krzaki róż lub długie pióra janowca hiszpańskiego. Oczywiście był tu mądrze zagospodarowany warzywnik, obsadzony z wielką starannością, osłaniany od wiatru przez cyprysowe żywopłoty, ale cała reszta zdawała się dziełem genialnego i zarazem szalonego ogrodnika.

Siedząc na ławce, którą upodobała sobie od pierwszego dnia, trzymając w rękach obrus, na ołtarz, który postanowiła wyhaftować, choć jej dłonie spoczywały bezczynnie, Fiora ujrzała zbliżającą się młodą zakonnicę. Zwróciła już na nią wcześniej uwagę w kaplicy z powodu jej anielskiego głosu i twarzy, która wydawała jej się mgliście znajoma. Uśmiechnęła się dla dodania jej odwagi, gdyż dziewczyna była najwyraźniej nieśmiała.

- Chciałaś mi coś powiedzieć, siostro? - zapytała.

- Przeszkodziłam ci, proszę o wybaczenie - odrzekła młoda mniszka, mocno się czerwieniąc.

Nie mogła być w klasztorze od dawna, gdyż podobnie jak Fiora nosiła biały habit nowicjuszek.

- Powiedz raczej, że zaskoczyłaś mnie w chwili lenistwa, bo, jak widzisz, oddawałam się wyłącznie marzeniom. Usiądź przy mnie na ławce!

- Dziękuję. Już od wielu dni chcę z tobą porozmawiać, ale musiałam zebrać się na odwagę. Powiedziano nam tylko, że jesteś panną z Florencji poślubioną wielkiemu panu burgundzkiemu. Chciałabym zapytać... Czy jesteś hrabiną de Selongey?

- Owszem - odpowiedziała Fiora ze zdziwieniem. - W jaki sposób na to wpadłaś?

- Proszę, nie sądź, że kieruje mną pospolita ciekawość. Zrozumiesz lepiej, kiedy powiem ci, kim jestem.

- Jesteś siostrą Serafiną. Tak lubię słuchać twojego śpiewu, że zasięgnęłam informacji.

- Tak, tutaj jestem Serafiną, ale dla świata byłam Antonią Cołonna.

Fiora nagle doznała olśnienia, a w jej sercu wybuchła radość.

- Battista! - zawołała. - No jasne, to on mi przychodził do głowy, kiedy na ciebie patrzę. Jesteś jego krewną?

- Nasze matki są siostrami i jesteśmy w tym samym wieku. Nawet jako bliźnięta nie moglibyśmy być sobie bliżsi. Po wyjeździe często do mnie pisał... i czasem opowiadał o tobie. Byliście przyjaciółmi, prawda?

- Więcej niż przyjaciółmi! Mówisz, że jest dla ciebie jak brat. Właśnie trochę kimś takim był i dla mnie: młodszym bratem pełnym atencji i troski. Byłam wówczas zakładniczką księcia Burgundii i to dzięki Battiście nie pogrążyłam się w rozpaczy w pewnych okolicznościach. Ale po pogrzebie księcia Karola zniknął i nie miałam o nim żadnych wieści. Możesz mi powiedzieć, co u niego teraz słychać? - dodała z ożywieniem. - Zapewnie wrócił do Rzymu?

- Nie, został tam!

Siostra Serafina odwróciła wzrok, by jej towarzyszka nie zobaczyła łez, a w sercu Fiory radość ustąpiła miejsca niepokojowi.

- Został w Nancy? Ale dlaczego? Nie został ranny w ostatniej bitwie, która kosztowała życie księcia, i słyszałam, że ze względu na wiek nie będzie przetrzymywany w więzieniu?

- W istocie, mógł wrócić. Pozostał tam, bo sam tego chciał. Wystąpił z prośbą o przyjęcie do grona mnichów, których misją jest czuwanie przy grobowcu tego, którego nazywał Wielkim Księciem Zachodu. Nigdy nie wróci!

Tym razem Serafina rozpłakała się, nie starając się już tego ukryć. Fiora, zasmucona, nie wiedziała, jak ukoić lub choćby złagodzić ten ból. Jednocześnie robiła sobie gwałtowne wyrzuty: pochłonięta odzyskaną miłością, przestała troszczyć się o pazia i opuściła Nancy, nawet nie starając się z nim zobaczyć. Niemniej zachowanie Battisty wydawało się zupełnie niezrozumiałe. Czyżby do tego stopnia kochał księcia, by chcieć zostać jego sługą na wieczność? Do tego stopnia, by pogrzebać wraz z nim wszystkie nadzieje, które miał prawo wcielić w życie? By chcieć zostać przy jego grobowcu? Co za absurd! Co się mogło zatem stać przy stawie Świętego Jana, gdzie Battista zaprowadził tych, którzy szukali ciała zwyciężonego? Jaki wstrząs widok na wpół pożartych przez wilki zwłok spowodował w duszy tego chłopca, który marzył o chwale, który kochał życie i który, będąc młodym, przystojnym, bogatym księciem, nie mógł pragnąć niczego więcej? Chyba że miłości, miłości, która czekała tylko na niego i nigdy nie ośmieliła się wymówić jego imienia. Serafina tymczasem podjęła przerwaną opowieść:

- Nikt u nas nie rozumiał tej decyzji, a najmniej nasz wuj, hrabia de Celano, z którym Battista wyruszył, by dołączyć do wojsk burgundzkich. Próbował wszystkiego, by sprowadzić go z powrotem, ale natrafił na stanowczą, nieodwołalną decyzję. Battista chciał zostać mnichem.

- To niedorzeczne! Bo czy można wybrać życie zakonne bez zezwolenia głowy rodziny? Czy ojciec mu na to pozwolił?

- W żadnym razie. Wiązał z Battistą wielkie nadzieje.

- Dlaczego zatem nie odwołał się do papieża? Wiem, że jesteście jedną z dwóch najpotężniejszych rodzin w Rzymie.

- Byliśmy, ale już nie jesteśmy. Orsini są w tej chwili górą, ponieważ książę Virginio jest bliskim przyjacielem hrabiego Girolamo Riario, ulubionego spośród piętnastu siostrzeńców Ojca Świętego. Oczywiście nie zrezygnowaliśmy z wojny z tą rodziną wyrzutków, ale teraz robimy to na własne ryzyko.

- Piętnastu siostrzeńców? Co za rodzina! Sami mężczyźni?

- Nie, są także dziewczęta, które dobrze się wydaje za mąż. Co do chłopców, to jeśli nie są kardynałami, uczy się ich dobrych manier i robi z nich prawdziwie wielkich panów. Hrabia Girolamo, który poślubił ulubioną nieślubną córkę księcia Mediolanu, dostał Romanie i ostrzy sobie zęby na Florencję. Inny jest prefektem Rzymu, kardynał Giuliano delia Rovere* jest biskupem Lozanny, Awinionu, Konstancji, Mendę, Savony, Viviers i Vercelli. W pełnym rzadkich przedmiotów pałacu del Vaso, który nam odebrano, gości artystów, erudytów i poetów, gdyż znacznie bardziej interesuje go myśl grecka lub rzymska niż Ewangelia. Inny, upośledzony fizycznie, poślubił naturalną córkę króla Neapolu, która została do tego ślubu zmuszona, podobnie jak Catarina Sforza. Nie mogę ci powiedzieć wszystkiego, ale już niedługo młody Rafaele Riario, który ma siedemnaście lat i studiuje w Paryżu, otrzyma kapelusz kardynalski wraz z San Giorgio in Velabro** i nie jest to z pewnością ostatnie dobrodziejstwo, którym papież obdarzy swoją rodzinę.

* Przyszły papież Juliusz II, który zlecił Michałowi Aniołowi ozdobienie freskami Kaplicy Sykstyńskiej.

** Każdy kardynał był jakby proboszczem jednej z rzymskich parafii.Rzym, a nawet całe Włochy, są dla niego jedynie ogromnym ogrodem, z którego kradnie najbardziej smakowite owoce, aby podarować je swoim krewnym, gotów obrabować tych, którzy mu się nie podobają.

- A wasza rodzina mu się nie podoba?

- Oczywiście. Na szczęście mamy nadal wielu przyjaciół i stronników. Pozwala nam to czynić tym ludziom tyle zła, ile zdołamy.

Fiora z trudem wierzyła własnym uszom. Ta młodziutka mniszka, z założenia oddana bez reszty modlitwie, wybaczaniu zniewag, wyrzeczeniom i umiłowaniu Boga, właśnie zrzuciła gładką skórę łagodności i ukazała głębię duszy wypełnionej goryczą, a może nienawiścią. Aprobowała morderstwa, które zdarzały się każdej rzymskiej nocy. Całkiem więc naturalnie nasunęło jej się pytanie:

- Czy wstąpiłaś do tego klasztoru z własnej woli, siostro Serafino?

- Kiedy jesteśmy same, nazywaj mnie Antonią, tak wolę.

Zamilkła na chwilę, zastanawiając się, czy odsłaniać się bardziej, ale zdecydowała się na to, myśląc prawdopodobnie, że już i tak za dużo powiedziała.

- Jeśli chodzi o twoje pytanie, to ja sama chciałam zostać zakonnicą, aby nie musieć poślubić Leonardo delia Rovere, tego, którego ożeniono z Neapolitanką. Mój ojciec uniknął poważniejszych kłopotów, odstępując temu wyskrobkowi większą część mojego posagu. Przyznaję, byłam zbuntowana, kiedy tu przybyłam, ale teraz nie mam już ochoty stąd odejść. Co by to miało zmienić, skoro Battista już nie wróci?

W wielkich, czarnych oczach, tak niesamowicie podobnych do oczu Battisty, że przyprawiło ją to niemal o zawrót głowy, Fiora wyczytała tak przejmującą rozpacz, że miała ochotę przytulić tę dziewczynę jak młodszą, nieszczęśliwą siostrę. Jednakże wszystko w postawie Antonii wskazywało, że odrzuciłaby jej litość.

- Aż tak bardzo go kochałaś?

- Wciąż go kocham i będę kochać, póki będę żyła. Zostawmy teraz z boku moje nieszczęścia. Chciałabym, żebyś mi opowiedziała o nim, gdyż długo żyliście obok siebie...

- Ponad rok: od pierwszego do drugiego oblężenia Nancy.

- Rok! Oddałabym życie dla tych kilku miesięcy i teraz mogę wyjawić, że byłam zazdrosna, nienawidziłam cię. Mówił, że jesteś taka piękna... i miał rację.

- Ale ty się myliłaś. Każdy, kto znał nas w ubiegłym roku, mógłby ci powiedzieć jedno: połączyło nas w pewnym sensie braterstwo broni, gdyż Battista także był zakładnikiem. Odpowiadał za mnie głową, gdybym próbowała uciec. Książę Karol umiał użyć wszelkich środków, by otrzymać to, czego chciał. Mam do siebie pretensję o to, że nie starałam się zobaczyć z Battista przed wyjazdem z Nancy, i obiecuję, że jeśli uda mi się wrócić do domu, na co mam nadzieję, pojadę tam i Battista będzie musiał mi powiedzieć, co mu przyszło do głowy, by tak postąpić.

- Tak czy inaczej, nawet gdyby teraz wrócił, jestem już tylko siostrą Serafiną...

- Jesteś dopiero w nowicjacie, pewnie tak jak on. Postaraj się nie składać za szybko ślubów i módl się, żeby udało mi się uciec!

Z dziecięcą spontanicznością Antonia rzuciła się jej na szyję i złożyła na policzkach dwa głośne całusy. Chmury, które chwilę wcześniej zasnuwały jej wielkie czarne oczy ustąpiły miejsca nocnemu rozgwieżdżonemu niebu.

- Zrobię wszystko, żeby ci pomóc - obiecała.

Nie zdążyła powiedzieć nic więcej. Zobaczyły biegnącą w ich stronę siostrę Cherubinę, trzymającą oburącz spódnice, aby poruszać się szybciej, i odwracającą się od czasu za siebie, by sprawdzić, czy ktoś jej nie goni.

- Uciekaj, siostro Serafino! - zawołała. - Matka przełożona idzie tu z jego ekscelencją kardynałem wicekanclerzem, który wyraził pragnienie zobaczenia się z tobą, donno Fioro!

- Wicekanclerz? A kto to taki? - zapytała młoda kobieta. - Trochę mi się mylą ci wszyscy kardynałowie.

Ale siostra Serafina uciekła, jakby się paliło, i znikła w kępie drzew cytrynowych. Toteż to siostra Cherubina podjęła się odpowiedzi:

- Jego Eminencja kardynał Borgia, Hiszpan i bardzo przystojny mężczyzna. Ma oczy... jak rozżarzone węgle!

Chwilę później, kiedy przyklękała, by ucałować pierścień prałata, Fiora pomyślała, że siostra Cherubina, która zresztą oddaliła się równie spiesznie, jak przybyła, wyraziła w swej naiwnej prostoduszności bardzo słuszną ocenę: pod czarnymi brwiami źrenice Rodriga Borgii dosłownie się żarzyły, lecz jakże miły był jego ukazujący piękne, białe zęby uśmiech, którym podziękował matce Girolamie za zadanie sobie trudu osobistego doprowadzenia go do swojej podopiecznej. Jej twarz obramowana surowym białym płótnem przybrała barwę dojrzałych wiśni, z których Petronela robiła takie pyszne konfitury. A kiedy się oddalała, Fiora zauważyła, że jej krok zyskał zupełnie nową lekkość.

Kardynał, nieruchomy we wspaniałości swych śnieżnobiałych gronostajów i purpurowych aksamitów, poczekał, aż zakonnica zniknie, po czym odwrócił się ku Fiorze, która się podniosła. Następnie przeszukał wzrokiem bujną roślinność wokół ławki. Zapewne niezbyt zadowolony z tej inspekcji powiedział nagle:

- Przejdźmy się trochę, dobrze? Możemy podejść do tego zbiornika, który tam dostrzegam. Zawsze lubiłem fontanny. To one i dzwony wydają najbardziej harmonijne dźwięki, jakie ziemia może ofiarować Panu. I jest tam ławka, na której będzie nam się wspaniale rozmawiać...

Fiora wywnioskowała z tego, że przystojny kardynał nie lubi muzyki, a przede wszystkim nie chce, by ktokolwiek usłyszał to, co ma do powiedzenia. I to ją zdziwiło: nigdy dotąd go nie widziała i jeśli został wysłany przez papieża, a wszystko na to wskazywało, nie bardzo wiedziała, co mógłby mieć tak poufnego do przekazania.

Postępując skromnie w lekkim oddaleniu od majestatycznego gościa, nie mogła się powstrzymać od zwrócenia uwagi, że pierścień kardynalski nie jest jedynym klejnotem na czerwonych rękawicach, że sąsiaduje z ciężkimi pierścieniami zdobnymi w kamienie szlachetne, że capa magna pokryta jest złotymi haftami, że na gronostajowej mozetcie widnieje złoty krzyż wielkości męskiej dłoni wysadzany dużymi rubinami i że czerwony kapelusz o szerokim rondzie, oznaka godności kardynalskiej, ocieniający cesarski profil Borgii, ma złote chwosty i kosztowną zapinkę. Nawet kardynał d'Estouteville, który zrobił tak duże wrażenie na Fiorze, nie był ubrany z takim przepychem. Nawet sam papież musiał całkiem ginąć wobec wspaniałości swego „brata w Chrystusie".

Dotarłszy do wskazanej ławki, kardynał usiadł, rozpościerając wokół siebie taką obfitość mory i aksamitu, że nie pozostawił najmniejszego miejsca dla Fiory, której zresztą nie poprosił, by usiadła. Stała więc przed nim, nie śmiejąc pierwsza przerwać ciszy, w której przedłużaniu gość najwyraźniej znajdował przyjemność. Jego błyszczące oczy spoglądały badawczo na młodą kobietę z natarczywością, od której lekko zaczerwieniły jej się policzki, a jego widoczna przyjemność wyraziła się w życzliwym uśmiechu. Wreszcie zdecydował się przemówić:

- Mimo tego, co się mówi, pobyt w San Sisto zdaje się wywierać korzystny wpływ na twoje zdrowie, donno Fioro. Byłaś w opłakanym stanie po przyjeździe, ale nie pozostał po tym ślad i odzyskałaś cały swój blask.

Fiora wprawdzie była mu wdzięczna, że oszczędził jej tych różnych „moja córko" czy „moje dziecko" stosowanych przez ludzi Kościoła, kiedy zwracali się do zwykłych śmiertelników, ale zaskoczyło ją tak dziwne zagajenie. Pasowało niewątpliwie do salonowca, ale księża na ogół rzadko prawili komplementy.

- Dziękuję Waszej Ekscelencji za troskę, która mnie wzrusza - powiedziała ostrożnie - ale nie rozumiem, w jaki sposób może dokonać porównania. Nie przypominam sobie, bym widziała Waszą Ekscelencję, kiedy przybyłam do Watykanu.

- A ja cię wydziałem: nie w chwili przybycia, ale kiedy opuszczałaś pałac. Należysz do osób budzących zainteresowanie i chciałem więcej się o tobie dowiedzieć. Było to względnie łatwe. Utrzymuję doskonałe stosunki z kardynałem d'Estouteville, dla którego twoja obecność w Rzymie jest bardzo kłopotliwa.

- Nie rozumiem dlaczego. Jego rola ogranicza się, jeśli dobrze zrozumiałam, do przekazania królowi Francji wiadomości, że na rozkaz papieża zostałam porwana kilka kroków od jego rezydencji, uwięziona na statku i doprowadzona tutaj po podróży, która trwała dwa razy dłużej, niż powinna trwać normalnie.

Rodrigo Borgia wybuchnął śmiechem. Lubił się śmiać, to umożliwiało mu pokazanie pięknych białych zębów i dodawało atrakcyjności w oczach kobiet.

- I uważasz, że to łatwa rola? Nie mam zaszczytu znać króla Ludwika, i ubolewam nad tym, ale zgodnie z tym, co mi mówiono, ten rodzaj wiadomości ma niewielkie szanse, by mu się spodobać, szczególne w połączeniu z warunkami, których, moim zdaniem, nie może zaakceptować żaden władca. Ignacio Ortega, którego dobrze znam, jest tylko niebezpiecznym fanatykiem i powinien dziękować Bogu, że nie został stracony. Ja bym mu nie darował życia. Co do kardynała Balue, to jest wygodnym pretekstem pozwalającym Jego Świątobliwości na mieszanie się w sprawy Francji. Czy mogę zapytać, jakie są właściwie uczucia króla Francji względem ciebie?

Fiora zaczynała być zdania, że rozmowa przybiera dziwny obrót. Jeśli ta wizyta nie była pułapką, to zdaje się, że papież nie był jej inspiratorem.

- Poznanie uczuć króla zawsze było najtrudniejszym z przedsięwzięć, Ekscelencjo, gdyż jest on mistrzem w ich ukrywaniu. Sądzę jednak, że żywi dla mnie przyjaźń gdyż tego dowiódł. - Ale nie miłość?

- Nigdy nie zrozumiem, skąd się wzięła ta bajka. Jeśli o mnie chodzi, to nigdy nie słyszałam, żeby król miał kochanki.

- Miał je niegdyś, kiedy był młodszy, i nawet dały mu one dzieci, ale w jego wieku i przy jego zdrowiu, o którym mówią, że nie jest dobre...

- To, czy je ma, czy nie ma, nie jest moją sprawą, Ekscelencjo. Jeśli zechcesz mi towarzyszyć do kaplicy, gotowa jestem przysiąc na świętą ewangelię, że nie jestem i nigdy nie byłam jego kochanką. Dlatego też powiedziałam wtedy, że papież zrobił marny interes: Ludwik nie pójdzie na żadne ustępstwa, żeby mnie odzyskać.

- A przede wszystkim nie odda Florencji, a taki jest zasadniczy cel Ojca Świętego. To dlatego chciałem się z tobą zobaczyć.

- Czego się po mnie spodziewasz? Że pomogę papieżowi w pozbyciu się Medyceuszy? Nie licz na to. Jestem przede wszystkim florentynką i Medyceusze są mi nadal drodzy. Nie zrobię niczego przeciwko nim, choćbym miała narazić życie.

- Taki pomysł nawet nie przyszedł mi do głowy! Nie żywię szczególnej sympatii dla Lorenza i jego brata, ale nieznośna wydaje mi się myśl, że Riario miałby zostać władcą Florencji. Toteż nie przyszedłem, by rozmawiać z tobą o polityce, ale po prostu, by ci powiedzieć, że pałac kardynała, a w szczególności wicekanclerza Kościoła, jest nienaruszalnym miejscem azylu, na progu którego zatrzymuje się wola papieża.

Zamilkł, może po to, by jego słowa osiągnęły całą pełnię znaczenia. Słychać było tylko szum wody, która wytryskiwała i opadała w formie migotliwego deszczu do białego, marmurowego basenu fontanny. Fiora, jakby potrzebowała odzyskania kontaktu z czymś rzeczywistym, podeszła do niej i zanurzyła palce, pozwalając, by przejrzysta woda spływała po nich i chłodziła.

- Czy zatem klasztor, w którym przebywam, nie jest miejscem azylu?

- Nie całkiem. Tak, jak cię tu umieszczono, tak samo można cię stąd zabrać, czy tego zechcesz, czy nie. U mnie tak nie będzie.

- Rozumiem, ale w takim razie, z jakiego powodu proponujesz mi schronienie? Jesteś jednym z najwyższych dygnitarzy na dworze papieskim i...

- Przed chwilą ci to powiedziałem: nie przeszedłem tu rozmawiać o polityce. Wiedz tylko, że nie zawsze pochwalam politykę Watykanu. Poza tym może chcę zorganizować sobie przyszłość, wyświadczając przysługę królowi Francji. No i byłbym niepocieszony, gdyby przytrafiło ci się jakieś nieszczęście, gdyż jako prawdziwy hidalgo, lubię poświęcać się służbie dam, tak jak cenię dzieła sztuki. Jesteś jednym i drugim.

Fiora otrząsnęła dłonie, wytarła je połą welonu okrywającego jej głowę i podeszła z powrotem do Borgii, który wstał z ławki.

- Rozmawiajmy otwarcie, Ekscelencjo! Czy coś mi tu grozi?

- Nie w najbliższym czasie może, ale wcześniej czy później tak. Słyszałem pogłoski, które chcę uściślić. Oczywiście domyślam się, że po tym, co przeszłaś, trudno ci obdarzyć kogoś zaufaniem, ale posłuchaj mnie: w razie gdyby zaniepokoiło cię jakiekolwiek wydarzenie, wiedz, że począwszy od jutra, mój człowiek będzie łowił ryby w pobliskim stawie. Gdybyś potrzebowała pomocy, przerzuć welon, taki jak ten, obciążony kamieniem, przez ten mur, który tam widzisz. Po zapadnięciu zmroku sama przejdziesz przez ten mur. Ktoś będzie na ciebie czekać.

Było to tak zaskakujące, że Fiora nie odpowiedziała od razu, próbując się zastanowić. Jednakże wyszeptała:

- Jestem zmieszana twoją dobrocią, Ekscelencjo, ale czy jadąc do ciebie, nie zmienię po prostu więzienia? Jeśli chcesz mnie chronić, pomóż mi wrócić do Francji.

- Wszystko w swoim czasie! Nie możesz opuścić Rzymu bez przygotowania. Twoja ucieczka spowoduje poruszenie, któremu trzeba będzie pozwolić ucichnąć. Czy tak ci spieszno do powrotu?

- Mam trzymiesięcznego synka. Jego ojciec nie żyje i tylko ja mu zostałam.

- Nie trać nadziei i obdarz mnie zaufaniem. Najważniejsze to umieścić cię w bezpiecznym miejscu. Potem zobaczymy, jak umożliwić ci wyjazd.

Rozmowa była skończona. Kardynał podnosił już iskrzącą się od klejnotów dłoń w geście błogosławieństwa, przed którym Fiora musiała oczywiście się skłonić, ale nie było w tym ani odrobiny szacunku, a tylko troska o zachowanie pozorów, bo właśnie się zaczęła zastanawiać, czy ten mężczyzna o przymilnym spojrzeniu był naprawdę księciem Kościoła. Gdyby przyszedł sam, a nie w towarzystwie matki Girolamy, Fiora mocno by w to wątpiła.

- Zastanów się - wyszeptał jeszcze raz, nie poruszając ustami - zastanów się szybko! Może się okazać, że nie ma zbyt wiele czasu.

Purpurowa symara przesunęła się po białych płytkach ścieżki z cichym szelestem gniecionego jedwabiu. Fiora patrzyła na masywną sylwetkę prałata znikającą w kępach zieleni. Niezaprzeczalnie z tego nieznajomego emanował pewien urok, ale problemy ostatnich dwóch lat sprawiły, że stała się nieufna. To, że przystojny kardynał chce pozyskać sobie względy króla Francji, nie miało w sobie w końcu nic nadzwyczajnego. Znacznie młodszy od papieża mógł pożądliwie patrzeć na tiarę*, a wtedy przyjaźń Francji bardzo by się liczyła, ale czy ten ewentualny profit wart był niewątpliwego ryzyka, na które się narażał, udzielając schronienia uciekinierce?

* Papieska korona składająca się z trzech diademów.

Czas minął szybciej, niż Fiora sądziła, i słońce zachodziło już wśród lśnień i długich czerwonych smug zapowiadających wiatr na następny dzień. Na tym krwawym tle czerniły się sylwetki drzew. Młoda kobieta poczuła chłód. Podeszła do ławki, na której zostawiła swoją robótkę, włożyła ją do płóciennej torby i ruszyła z powrotem w stronę klasztoru, którego freski traciły barwy w purpurowym świetle zachodu. Szła wolnym krokiem, nagle przygnieciona uczuciem samotności, opanowana rozpaczliwą myślą, że już na zawsze pozostanie zagubiona w tym obcym i wrogim świecie, najeżonym zasadzkami, tym podstępniejszymi, że ukryte były za kuszącą fasadą.

Potrzeba zobaczenia dziecka, drogiej Leonardy, Petroneli, mrukliwego Stefana, Florenta, który tak ją kochał, i Domu w Barwinkach odezwała się tak gwałtownie, że Fiora objęła ramionami jeszcze ciepłą od słońca kolumienkę i oparła się o nią, jakby w poszukiwaniu czegokolwiek trwałego. Zamknęła oczy i pozwoliła łzom płynąć swobodnie.

- Nie płacz! - szepnął jakiś cichy głos, a jednocześnie na jej ręce spoczęła ciepła mała dłoń. - Przyszłam, by zaprowadzić cię do kaplicy. Pora na nabożeństwo. Będę śpiewać dla Pana, ale także dla ciebie!

Fiorze wydało się, że przez mgłę łez widzi Battistę, który mówi: „Jutro Boże Narodzenie, a my oboje jesteśmy wygnańcami. Jeśli chcesz, spędzę dzień przy tobie i będę śpiewał ci piosenki z naszych stron". Minęło tyle czasu, a oni wciąż byli wygnańcami: on w śniegach Lotaryngii, w których postanowił się schować na zawsze, ona pod rzymskim słońcem, niepodobnym do żadnego innego.

W nagłym porywie rzuciła się na szyję siostry Serafiny i uścisnęła ją.

- Wybacz mi tę chwilę słabości, której nie umiałam opanować - wyszeptała.

- Pomyślałam o domu, o moim synku...

- Mam nadzieję, że kardynał Borgia nie przyniósł ci złych wiadomości?

- Właściwie nie, ale przyznam, że nie wiem, co myśleć. Jeśli chcesz, opowiem ci o tym. A teraz dziękuję ci, bardzo dziękuję, za twoją przyjaźń...

Uśmiechnęły się do siebie, a potem, trzymając się za ręce jak małe dziewczynki, dołączyły do podwójnego czarno-białego sznura dominikanek udających się do kaplicy.

Jako siostra Serafina kuzynka Battisty myślała jak najlepiej o kardynale wicekanclerzu, który cieszył się opinią szczodrego jałmużnika, pełnego miłosierdzia dla grzechów bliźniego, ale jako Antonia Colonna miała dziwnie odmienną opinię. Była wystarczająco mądra, by oddzielać pewne sprawy. Rzymska szlachta nie żywiła najmniejszej sympatii dla tej bandy Hiszpanów przybyłych z Walencji wraz z bagażami wuja Kaliksta III. Wszystko wówczas różniło ich od rzymian: usposobienie, obyczaje, a nawet poziom cywilizacji, jako że Hiszpanie byli przedstawicielami narodu, w którym panowały wciąż jeszcze feudalne stosunki. Wszystko to przyczyniało się do braku porozumienia, a dołączała się do tego silna ksenofobia Włochów, którzy będąc krańcowymi indywidualistami, zaczynali odczuwać upodobanie do dawnych kultur i nasiąkać nimi. Z początku uznali nowo przybyłych za prostaków i ludzi z niższych sfer, naznaczonych jeszcze szaleństwem odwiecznej walki z Maurami, ale przybysze mieli wielkie ambicje i zamiłowanie do przepychu. Bardzo szybko się zasymilowali i pod osłoną pastorału Rodriga zaznaczyli swoją obecność, schlebiając zamiłowaniu rzymian do świętowania, a przed wszystkim przyjmując ich dość szczególne zasady moralne, według których zbrodnia może mieć w sobie pierwiastek wielkości, a człowiek wyzwolony z dawnych ograniczeń jest właściwie jedynym sędzią swojego zachowania.

Jeśli chodzi o wicekanclerza, to jego reputacja była od dawna ustalona: nabożeństwa nie były jego głównym zajęciem, a jego kochanek nie sposób było zliczyć. Faworytą była niejaka Vanozza, żona jednego z urzędników, która dała kardynałowi dwóch synów, Juana i Cesara, uznanych przez męża-figuranta, ale wicekanclerz nie zamierzał nawet ukrywać, że jest ich biologicznym ojcem i że ich uwielbia. Jednakże Yanozza, opływająca w luksusy w pięknym domu na placu Pizzo di Merlo i posiadająca winnicę na Eskwilinie, nie mogła pretendować do wyłączności do tego mężczyzny, o którym mówiono - siostra Serafina oblała się rumieńcem, wymawiając te nieczyste słowa - że trudno sobie wyobrazić kogoś bardziej zmysłowego.

- Uważam - powiedziała, konkludując - że zanim oddasz się pod jego protekcję, musisz rozważyć, co ryzykujesz. Nic ci nie powiedział o tym niebezpieczeństwie, które przeczuwa?

- Nic. Nie ma pewności i chce sprawdzić pewne rzeczy.

- Może to być także niebezpieczeństwo całkiem wyimaginowane, mające sprawić, byś wpadła w jego ręce. Jesteś bardzo piękna i to z pewnością główny powód jego tak wielkiego zainteresowania twoją osobą, że przybył spotkać się z tobą bez zezwolenia papieża.

- Co więc powinnam zrobić? Powiedział także, że pozwoli mi wrócić do Francji.

- I oczywiście gotowa jesteś narażać się na wszelkie niebezpieczeństwa, byle tylko wrócić do domu?

- I móc zadać kilka pytań naszemu Battiście, nie zapominaj !

- Nie zapominam i chciałabym ci pomóc, jak tylko będę mogła, ale wierz mi: niczego nie przyspieszaj! Wyprawię posłańca z listem do mojego wuja, pronotariusza Colonny, prosząc, aby przybył tu i ze mną porozmawiał. Papież go nie lubi, ale to bystry i przebiegły człowiek, któremu zawsze udaje się zdobyć potrzebne wiadomości. Pomógł już nam nieraz wygrzebać się z różnych tarapatów.

Obietnica ta podniosła Fiorę na duchu. W położeniu, w jakim się znajdowała, potrzebowała życzliwych ludzi. Bez nich nigdy już nie zobaczy słodkiej Lotaryngii.

Postanowiła więc zastosować się do rady swej młodej towarzyszki, by uzbroić się w cnotę cierpliwości, którą Demetrios uważał za najważniejszą ze wszystkich. Może dlatego, że najtrudniej było się nią wykazać. W każdym razie nie była już sama i słuchając kryształowego głosu nowej przyjaciółki śpiewającej pod białym sklepieniem kaplicy na chwałę Matki Bożej, pomyślała, że być może modlitwy, którymi Leonarda niewątpliwie od dnia jej wyjazdu zasypywała Boga w Trójcy jedynego, Najświętszej Marii Panny i wszystkich świętych cieszących się jej zaufaniem, sprawiły, że spotkała na swej drodze anioła.

Nie był to jeszcze koniec spraw związanych z wizytą kardynała Borgii, gdyż po wyjściu z refektarza matka Girolama powiodła ją na przechadzkę pod arkadami klasztoru, oświetlonymi grubymi, żółtymi woskowymi świecami.

- Mam nadzieję - zaczęła, patrząc uparcie pod nogi - że Jego Eminencja nie przyniósł ci żadnych niepokojących wiadomości. Rzadko nasz skromny przybytek spotyka taki zaszczyt.

Fiora pomyślała bez należnego szacunku, że matka Girolama płonie z ciekawości jak pospolita siostra służebna, i ukryła uśmiech za zasłoną białego welonu.

- Sama byłam tym zaskoczona, matko, ale okazało się, że Jego Eminencja przybył, by nakłonić mnie do cierpliwości i posłuszeństwa. Zaniepokoiło go moje zachowanie, może nieco zbyt bezpośrednie, względem Ojca Świętego w dniu mojego przyjazdu. Wie, że należę do otoczenia króla Francji, i dał mi do zrozumienia, że dla dobra wszystkich lepiej byłoby, bym podporządkowała się woli, wobec której jestem w istocie bezsilna.

Za żadne skarby nie umiałaby powiedzieć, skąd wzięła inspirację do tego arcydzieła hipokryzji, ale widząc, jak jej towarzyszka z przejętą miną w milczeniu kiwa potakująco głową, poczuła się niemal zawstydzona z powodu takiego nabierania tej świętej kobiety, która ją tak wspaniałomyślnie przyjęła.

- Święte posłuszeństwo, moja córko! - westchnęła matka Girolama. - To najważniejszy obowiązek nas wszystkich i wdzięczna jestem kardynałowi, że przybył, by ci o tym przypomnieć, tym bardziej że twe zachowanie może mieć znaczenie dla polityki Jego Świątobliwości. Słabo znam kardynała, ale wiem, że to wytrawny dyplomata, bardzo zaangażowany w swoją służbę. Jeśli chodzi o te sprawy, to najlepiej stosować się do jego rad. Gorąco cię do tego zachęcam.

Nie mając bladego pojęcia, jakiego rodzaju rad udzielił wicekanclerz jej pensjonariuszce, matka Girolama, jak każdego wieczoru przed położeniem się do łóżka, udała się na medytację na temat życia wiecznego i najlepszych sposobów skierowania na tę drogę młodych duszyczek powierzonych jej pieczy. Fiora zaś, czując się nieco nieswojo, postanowiła pogrążyć się w kojącej ciemności kaplicy, by spędzić chwilę przed palącym się stale przy tabernakulum czerwonym światełkiem. Mimo niezbyt żarliwej pobożności rozumiała czasem Leonardę, która przy najmniejszym kłopocie szła wypłakiwać swe zmartwienie u stóp ołtarza. Może i jej dane będzie doznać płynącego z góry oświecenia?

Nic takiego jednak nie nastąpiło ani tego wieczora, ani następnych, i minęło pięć dni bez żadnych wieści mogących ożywić monotonne życie Fiory w klasztorze. Nawet jeśli siostra Serafina przesłała za pośrednictwem siostry Cherubiny bilecik do pałacu kardynała Colonny, nie spowodowało to jego wizyty w San Sisto.

Fiorę ogarniała niecierpliwość, gdyż nie ma nic bardziej denerwującego niż obawa przed czymś, czego nawet nie można określić. Tuż przed Bożym Narodzeniem pogoda zmieniła się na jeszcze gorszą, niż panowała w czasie, gdy tu przybyła. Nad Morzem Śródziemnym rozszalała się nawałnica i porywy zachodniego wiatru smagały wybrzeże tyrreńskie, porywając czasem wątłe domy rybaków. W mieście wiatr zrywał z dachów rzymskie dachówki, wykręcał gałęzie drzew i sprawiał, że coraz mniej wyniosłe ruiny antycznych cesarskich pałaców rozpadały się jeszcze bardziej. Wciskał się w każde uchylone drzwi, gasił świece w kaplicy i unosił w powietrzu popiół z koszy żarowych. Przeciągi dokończyły dzieła dokonanego przez malarię i siostra Prisca zmarła pierwszej zimowej nocy w ramionach biednej Cherubiny, której poczciwa twarz, tak zazwyczaj wesoła, była spuchnięta od płaczu.

Kiedy składano ją w ziemi, w prostym odzieniu zakonnicy i bosą, Fiora wraz z innymi brała udział w nabożeństwie żałobnym i pochówku, ale obecne w czasie tych obrządków było tylko jej ciało. Słuchała wycia wiatru, który szarpał habitami mniszek jak chorągwiami na drzewcach, a jej umysł błądził po ogrodzie od strony muru wychodzącego na staw. Czy wysłannik kardynała Borgii był na stanowisku mimo tej okropnej pogody? Wydawało jej się to prawie niemożliwe.

Jednakże po zakończeniu nabożeństwa, wzięła czarną narzutkę i chciała zejść do ogrodu, żeby się upewnić. Odnalazła to miejsce w murze, w którym należało przerzucić welon jako sygnał, a potem po zmroku przejść na drugą stronę. Był tam tylko stary pień karanaka, mocno wczepionego w kamienny mur szarymi i sękatymi ze starości gałęziami. Dzięki niemu wydawało się, że pokonanie przeszkody nie powinno stanowić większej trudności. Jednak w chwili, gdy kierowała się w stronę klombów, podeszła do niej matka Girolama.

- Naprawdę masz zamiar zejść do ogrodu w taką pogodę?

- Dlaczego nie, matko? To tylko burza. Chciałabym zaczerpnąć świeżego powietrza, a nie oddychać wciąż tylko dymem świec.

- Czy nie dosyć ci było powietrza na cmentarzu, skąd wracamy? Jeśli o mnie chodzi, to z trudem stałam na nogach! Zresztą to nie tylko to. Jesteś oczekiwana w rozmównicy.

- Ja? Czy to znowu... kardynał Borgia?

- Kardynał nie czekałby w rozmównicy. Ma pełne prawo wejść na teren klauzury. To jakaś dama, która pokazała pozwolenie na spotkanie z tobą opatrzone prywatną pieczęcią Jego Świątobliwości.

- Nikogo tu nie znam. Kto to jest?

- Podała nazwisko Boscołi i nic więcej nie umiem ci powiedzieć, prócz tego, że jest w głębokiej żałobie. Prawdopodobnie to wdowa.

- Boscoli? - powiedziała Fiora, głośno myśląc. - Nazwisko nic mi nie mówi. Czy wiesz coś więcej o tej damie, matko?

- Niestety nie, donno Fioro. Tak czy inaczej niczego nie ryzykujesz, spotykając się z nią. Chcesz, bym ci towarzyszyła?

- Miło, że mi to proponujesz, ale może lepiej będzie, jeśli pójdę sama.

- Pamiętaj zatem przede wszystkim o tych słusznych postanowieniach, które uzyskał od ciebie jego Eminencja wicekanclerz i miej w pamięci, że dama ta jest w jakimś stopniu wysłanniczką Ojca Świętego!

- Postaram się o tym pamiętać, wielebna matko.

Pomyślała, że wszystko zależeć będzie od tego, co miała jej do powiedzenia owa dama, jednak fakt, że była wysłanniczką Sykstusa IV, mógł tylko obudzić jej nieufność. Nie zadając sobie trudu zdjęcia czarnej narzutki, Fiora skierowała swe kroki do rozmównicy klasztoru.

Było to duże pomieszczenie półkoliście sklepione i pobielone mlekiem wapiennym, przedzielone pośrodku kratą z grubych żelaznych prętów. Od strony klauzury jego jedyną ozdobą był krucyfiks z brązu, ale od strony odwiedzających ściany zdobiły barwne freski ukazujące męczeńską drogę błogosławionego papieża Sykstusa II, ściętego w roku 258 wraz z czterema diakonami w katakumbach Kaliksta. Artysta przedstawił świętego jako wyższego od pozostałych, by ukazać, do jakiego stopnia nad nimi górował.

Otwierając drzwi, które na szczęście nie zaskrzypiały, Fiora zobaczyła tylko czarną postać o niewyraźnych konturach zwróconą do niej tyłem.

Odwiedzająca kontemplowała scenę, w której muskularny kat ścinał ozdobioną złotą aureolą głowę męczennika. Fiora po raz pierwszy błogosławiła w myślach okropne sznurkowe sandały noszone w klasztorze, w których wciąż było jej zimno w stopy, a które pozwoliły jej podejść do kraty, nie czyniąc więcej hałasu niż kot. Pragnęła przyjrzeć się swojemu gościowi, ale nie zobaczyła wiele ponad obszerny płaszcz z pięknej czarnej tkaniny w srebrne gałązki, z kapturem wykończonym ciemnym lisem. A ponieważ nie mogła dojrzeć nic więcej, podjęła decyzję.

- Czy mogę wiedzieć, madonna, czemu zawdzięczam zaszczyt twojej wizyty? - powiedziała głośno i wyraźnie.

Kobieta nie spieszyła się z odwróceniem w jej stronę, ale kiedy to wreszcie zrobiła, Fiora musiała opanować się ze wszystkich sił, by nie wydać krzyku, którego tamta się być może spodziewała. Kobietą patrzącą na nią ze złośliwym uśmieszkiem i oczami błyszczącymi z niedobrej radości była Hieronima...

Rozdział siódmy Republikański skryba

Mimo ochrony, jaką stanowiła krata, Fiora instynktownie cofnęła się o krok, jakby zobaczyła węża leżącego na swej drodze, ale jej twarz zachowała doskonałą obojętność. Hieronima natomiast podeszła do kraty i dotknęła prętów dłonią obleczoną w czarną rękawiczkę.

- Dzień dobry, kuzynko! - powiedziała syczącym głosem, którego Fiora u niej wcześniej nie słyszała, a który bez wątpienia wynikał z braku dwóch zębów w górnej szczęce. - Sporo czasu zajęło mi doprowadzenie do tego spotkania, ale mam nadzieję, że doceniasz okoliczności, w jakich do niego w końcu doszło?

- Zapowiedziano mi przybycie niejakiej pani Boscoli. Co to za komedia?

- Komedia? W żadnym wypadku: takie noszę nazwisko. Nieco ponad rok temu poślubiłam tutaj pana Bernarda Boscoli, prawnika na dworze papieskim. Niestety, straciłam go latem... dżuma!

Koniuszkami palców otarła nieistniejące łzy, podczas gdy Fiora pozwoliła sobie na pełen pogardy uśmiech.

- Niezbyt ci to pochlebia: po kilku miesiącach małżeństwa wolał dżumę! Jestem jednak w stanie zrozumieć taką postawę. A teraz powiedz mi, co tu robisz, i idź precz!

Hieronima, której twarz nie utraciła jeszcze blasku rozkwitłej dojrzałości, najpierw poczerwieniała pod wpływem gwałtownej złości, od której rozbłysły jej czarne oczy, a po chwili nagle pożółkła, jakby żółć wypełniająca duszę napłynęła pod jasną skórę. Utyła przez te dwa lata, ale zyskała pewien perwersyjny majestat, ż którym było jej do twarzy i Fiora pomyślała, że legendarna Gorgona musiała być do niej podobna. Odzyskując oddech, utracony na chwilę z powodu zuchwałości przeciwniczki, wydawała się jeszcze bardziej nadęta.

- Nie tym tonem, moja córko! Twoje położenie nie daje ci możliwości wydawania poleceń - wysyczała. - Właściwie jesteś nikim i wystarczyłoby kiwnięcie palcem, by cię odesłać tam, skąd pochodzisz. Na więzienną słomę, na szafot.

Fiora poczuła napływający do ust gorzki smak nienawiści. Ta nędzna kobieta, która zamordowała jej ojca, zniszczyła życie, która śmiała prostytuować swoje ciało w służbie szatanowi i która cudem wymknęła się sprawiedliwości Medyce - uszy, miała czelność drwić z niej i obrażać. Gdyby nie krata, rzuciłaby się może na nią i udusiła własnymi rękami, by uwolnić wreszcie ziemię od tej plugawej kreatury. Najwyższym wysiłkiem woli zdołała opanować gniew, którego okazanie co najwyżej sprawiłoby przyjemność Hieronimie. Wyprostowawszy się jeszcze, zmierzyła ją wzrokiem i rzuciła:

- Jestem nieskończenie więcej warta, niż ty kiedykolwiek będziesz, diabelski pomiocie. I mam dosyć tej rozmowy!

Odwróciwszy się na pięcie, ruszyła ze spokojem do drzwi rozmównicy.

Zatrzymał ją krzyk Hieronimy:

- Czekaj! Jeszcze nie powiedziałam wszystkiego!

- Nie interesuje mnie to, co masz do powiedzenia.

- Naprawdę? Ty, która nie chciałaś być moją synową, z przyjemnością dowiesz się zapewne, że będziesz moją siostrzenicą?

- Co takiego?

Okrzyk Fiory rozbrzmiał echem w ciszy. Schowawszy ręce w podbitych lisem rękawach, Hieronima patrzyła na przeciwniczkę z góry, jakby szukała wrażliwych punktów, w które mogłaby uderzyć, i nerwowo przygryzała górną wargę. Przyczajona w swoich futrach jak dzikie zwierzę w kryjówce, najwyraźniej rozkoszowała się widokiem bladości na pięknej twarzy młodej kobiety. Fiora w końcu wzruszyła ramionami.

- Jesteś wariatką! - rzuciła z pogardą.

- Bynajmniej! Ojciec Święty, który jest wielkim przyjacielem naszej rodziny i którego bankierem został Francesco Pazzi, mój szwagier, po długim zastanowieniu nad twoim przyszłym losem, zechciał zdać się na nasze zdanie. Zabicie cię byłoby rozwiązaniem zbyt prostym, nawet jeśli dałoby się sprawę nieco urozmaicić, a przede wszystkim niczemu by nie służyło. Podczas gdy poślubiona Carlo Pazziemu, mojemu siostrzeńcowi, będziesz jeszcze pożyteczna dla naszego rodu. - Jestem już mężatką.

- Wiem. Przy okazji gratuluję! Hrabia de Selongey, czarujący ambasador księcia Burgundii we Florencji! Nieźle ci się trafiło! Niestety, on też nie żyje, a ty jesteś wdową... jak ja.

- I zamierzam nią pozostać! Tak więc po tym, jak ogłosiłaś całej Florencji, że jestem niegodna najnędzniejszego z mężczyzn, jak chciałaś mnie sprowadzić do rangi dziewki ulicznej, masz czelność oddawać mnie za żonę swemu siostrzeńcowi? Co ci strzeliło do głowy? Zapomniałaś, że mnie zrujnowałaś?

- Zrujnowałam? Tak sądzisz? Wydaje mi się, że nie jest tak źle, jak utrzymujesz. Medyceusze o to zadbali. Agnolo Nardi gromadzi dla ciebie w Paryżu ładny mająteczek, nie licząc tego, co Medyceusze wzięli w zarząd, na przykład willi w Fiesole, a co mogłabyś odzyskać, nie licząc prezentu od króla Francji, nie licząc...

- Za dużo liczysz! - warknęła Fiora, której zbierało się na mdłości. - Wstyd mi, że jako panna nosiłaś nazwisko Beltrami, i żałuję, że porzuciłaś nazwisko Pazzich, które doskonale do ciebie pasowało, gdyż jest to rodzina łajdaków. Nigdy nie skażę mojego syna na hańbę posiadania matki noszącej to nazwisko! Daremne mrzonki!

- Być może będziesz zmuszona pogodzić się z tym, że moje mrzonki to po prostu rzeczywistość. Oferowany ci wybór jest ograniczony: albo poślubisz Carla, albo zostaniesz skazana na śmierć.

- Nie czekając na odpowiedź króla Francji? Byłabym zdziwiona.

- Biedne niewiniątko! Decyzja o twojej śmierci już zapadła. Jeśli król uzna żądania Ojca Świętego, otrzyma w odpowiedzi wyrazy głębokiego ubolewania Watykanu. Klimat Rzymu jest niezdrowy, wszyscy o tym wiedzą. Zostaniesz uznana za ofiarę gorączki bagiennej. Jedyna nadzieja na to, byś mogła żyć, to przyjęcie mojej propozycji, oczywiście za zgodą papieża.

- Nigdy! Wolę umrzeć.

- A życie twojego syna też cię nie obchodzi? Wiemy, gdzie jest. Jakże łatwo byłoby się go pozbyć. Zastanów się, kuzynko, ale niezbyt długo! Jutro ktoś po ciebie przyjdzie.

Gdyby spojrzenie Fiory mogło zabijać, Hieronima padłaby trupem na miejscu. Wściekłość, która opanowała młodą kobietę, była tak gwałtowna, że unicestwiła trwogę i rozpacz, i utrzymała ją na nogach, wyprostowaną i dumną naprzeciwko tej demonicznej kreatury, która z kobiety miała jedynie zewnętrzne atrybuty. Fiora domyślała się, że za żadną cenę nie może okazać, że te groźby ją poruszyły, gdyż wtedy przeciwniczka nie przestałaby wykorzystywać władzy, którą, jak sądziła, nad nią uzyskała. Przyszła jej do głowy myśl, że Hieronima wyolbrzymia swoje możliwości, zwłaszcza jeśli chodzi o małego Filipa. Osoby z jego otoczenia musiały go dobrze strzec, zresztą Leonarda na pewno, gdy tylko się oswobodziła z więzów, pobiegła do Plessis na skargę. Dziecko z pewnością było dobrze pilnowane. Jeszcze raz odwróciła się bez słowa i przekroczyła próg rozmównicy. Ścigał ją pełen nienawiści głos Hieronimy:

- Nie licz na to, że uda ci się uciec! Bramy klasztoru będą tej nocy strzeżone.

Zamykające się ciężkie skrzydło drzwi ucięło ten ostatni wybuch złości. Wyczerpana opanowaniem, które sobie narzuciła, Fiora oparła się o drzwi i zamknęła oczy, czekając, aż jej serce odzyska normalny rytm. Otworzyła je, czując, że ktoś kładzie jej dłoń na ramieniu.

- Nie ma chwili do stracenia - usłyszała łagodny głos siostry Serafiny. - Trzeba przygotować się do ucieczki. Ta kobieta jest wstrętna.

- Słyszałaś?

- Nie mogłam powściągnąć ciekawości, proszę o wybaczenie. Wiem, mury są grube i drzwi także, ale jeśli je uchylić... Nie można dopuścić, byś wpadła w ręce tej kreatury.

- Znasz ją?

- Moja matka ją zna i powiedzieć mogę, że ta pani nie cieszy się dobrą opinią. Mieszka w pałacu w Borgo, który papież dał Francesco Pazziemu, i mówią, że to ona wszystkim rządzi. Ale nie traćmy czasu! Idę do ogrodu przerzucić biały welon przez mur. Lepiej, żebyś sama tam nie szła.

Już miała wybiec, gdy Fiora zatrzymała ją, chwytając za rękaw.

- Chwileczkę! Jestem ci ogromnie wdzięczna, ale widziałaś, jaka jest pogoda? Na pewno niewłaściwa na łowienie ryb i z pewnością nikt nie czeka na nasz sygnał.

- Tak samo brzydko było wczoraj. I przedwczoraj, a jednak wysłannik kardynała był na posterunku. Tam na końcu, między murami miasta i stawem, jest taka ruina, przy której się usadowił.

- Byłaś tam?

- A jak sądzisz, gdzie podarłam habit przedwczoraj?

Siostra Serafina istotnie dostała tego dnia upomnienie od przełożonej nowicjuszek z powodu poważnego rozdarcia swojej sukni. Utrzymywała, że zaczepiła nią o ławkę w refektarzu, ale na brzegach rozdarcia widoczne były zielonobrązowe smugi, które trudno byłoby uznać za ślady pozostawione przez mebel, nawet świeżo woskowany. Sprawa została zamknięta wyznaczeniem kary leżenia krzyżem w kaplicy i odmówienia serii „Zdrowaś Maria", z której to próby nowicjuszka wyszła dosyć wyczerpana, co teraz wzbudziło u Fiory wyrzuty sumienia.

- Sama pójdę - postanowiła. - Nie chcę, żebyś znowu została ukarana.

- Tym razem możesz się nie obawiać: znam na pamięć możliwe pułapki.

Lepiej też, by nie widziano cię dziś w ogrodzie.

- Tak czy inaczej, to na nic. Słyszałaś: klasztor będzie tej nocy pilnowany.

- Na pewno nie od strony bagna. To zbyt duża przestrzeń. Poza tym każdy, kto by się tam zapuścił bez pomocy, niechybnie by się pogrążył i skonał straszną śmiercią. Nawet tak przewidująca osoba, jak signora Boscoli, nie umiałaby sobie wszystkiego wyobrazić.

Chwilę później Antonia wróciła, by poinformować przyjaciółkę, że przekazała sygnał i że wysłannik Borgii nadal jest na posterunku.

- Tej nocy - wyszeptała - odprowadzę cię do muru, żeby pokazać ci miejsce, w którym przerzuciłam welon. Odwagi! Tym bardziej że przestało padać...

Była to tylko przejściowa poprawa. Podczas wieczornego posiłku, który zakonnice spożywały, zawsze słuchając pobożnej lektury, burza rozpętała się na nowo i Fiora, niezdolna do zainteresowania się Miastem Boga świętego Augustyna, z pewnym niepokojem słuchała uderzeń deszczu o szyby i gwizdania wiatru pod drzwiami refektarza. Od czasu do czasu szukała wzrokiem siostry Serafiny, lecz twarz młodej zakonnicy była tak pogodna, że Fiora się w końcu uspokoiła. Właściwie ucieczka miała większe szanse udać się w czasie takiej pogody, że psa byś z domu nie wyrzucił, niż w trakcie pięknej ciepłej nocy, jasnej i rozświetlonej niedyskretnymi gwiazdami.

Po ostatnim nabożeństwie i skłonieniu się matce przełożonej Fiora wróciła do swojej celi, by czekać tam, aż przyjaciółka po nią przyjdzie. Nie rozebrała się, a tylko wyciągnęła na posłaniu, zdmuchnąwszy uprzednio świecę. Ponieważ było zimno, bowiem pogrążona w smutku Cherubina zapomniała rozpalić w koszu żarowym, przykryła się peleryną. Nagle usłyszała dźwięk, który zmroził ją do szpiku kości: ktoś próbował od zewnątrz przekręcić klucz w zamku jej drzwi.

Rozczarowanie było tak gwałtowne, że omal nie krzyknęła. Wszystkie nadzieje rozwiały się w jednej chwili - będzie musiała dokonać wyboru między dwoma okropnymi rozwiązaniami przedstawionymi jej przez Hieronimę: poślubić tego nieznanego Carla, który już teraz był jej wstrętny, lub pozwolić się poprowadzić na śmierć - ołtarz albo szafot!

- Filipie! - jęknęła z głębi zrozpaczonego serca. - Dlaczego mnie opuściłeś? Gdyby nie twoje zamiłowanie do wojen, bylibyśmy teraz szczęśliwi.

Jak długo tak leżała z szeroko otwartymi oczami wbitymi w ciemności pokoju, słuchając, jak wiatr wyje na galerii i łamie gałęzie drzew? Nie sposób było to ocenić, ale tak czy inaczej nie zmrużyłaby oka przed nastaniem dnia... Aż nagle rozległ się cichy odgłos otwieranych drzwi i jakaś czarna sylwetka, odcinająca się nawet na tle panujących w celi ciemności, podeszła do łóżka.

- Jesteś gotowa? - wyszeptała siostra Serafina. W jednej chwili Fiora znalazła się na nogach.

- Jak ci się udało wejść? Ktoś zamknął drzwi, słyszałam przekręcany w zamku klucz.

- Pewnie matka Girolama. Signora Boscoli wołała zachować środki ostrożności, ale na szczęście klucz został w zamku. Chodź już, ale najpierw owiń się w pelerynę. Musisz być jak najmniej widoczna.

Ona sama całkowicie stapiała się z nocą i gdyby nie pokrzepiający uścisk jej dłoni, Fiora mogłaby pomyśleć, że rozmawia z duchem. Jedna za drugą wyszły na kryty dziedziniec będący miejscem spacerów, a potem zanurzyły się w deszczu. Fiora miała wrażenie, że pogrąża się w podwodnym lesie. Nie było ani jednej gałązki, ani jednego liścia, który pozostawałby nieruchomy i nie strząsnął na nią pokrywającej go wody.

- Nic nie widzę! - szepnęła oślepiona uderzeniem mokrej gałęzi prosto w twarz.

- Nie obawiaj się, znam drogę na pamięć. Mogłabym cię doprowadzić do muru z zamkniętymi oczami.

- Jeśli o mnie chodzi, to nie ma różnicy, czy są zamknięte, czy otwarte. Co za noc!

- Ciesz się z tego! Strażnicy pilnujący klasztoru pochowali się, gdzie mogli, a na bagnach nie powinno być żywego ducha. Jesteśmy na miejscu!

Wzrok stopniowo się przyzwyczajał i Fiora zobaczyła na wprost przed sobą jeszcze ciemniejszy obiekt, którym był pokryty roślinnością mur. Siostra Serafina poprowadziła jej dłoń tak, by schwyciła grubą gałąź.

- To kokornak. Wdrap się! Jak będziesz na górze, zagwiżdż! Albo się głęboko mylę, albo ten, kto na ciebie czeka, jest przy samym murze. Niech cię Bóg ma w swej opiece!

Fiora po omacku odszukała nowicjuszkę i uścisnęła ją.

- Dlaczego nie chcesz iść ze mną? Boję się, że możesz być w niebezpieczeństwie, kiedy moja ucieczka wyjdzie na jaw.

- Nie obawiaj się. Nawet gdyby matka Girolama coś podejrzewała, to słowem nie piśnie. Bardzo mnie lubi, a nienawidzi papieża, jego popleczników i przyjaciół. Jestem pewna, że w głębi duszy będzie się cieszyć z ich niepowodzenia.

- Ale przecież zamknęła mnie w pokoju?

- Zrobiła to po prostu dla spokoju sumienia. Zostawiła klucz w drzwiach.

Jeśli spotkasz się z Battistą, uściskaj go od kuzynki Antonii i powiedz mu...

- Pozostaw to mnie. Doskonale wiem, co mu powiem.

Fiora chwyciła zdecydowanym ruchem pęk ociekających wodą pędów i zaczęła się wspinać na szczyt muru. Udało jej się to zrobić bez większego trudu, ale musiała mocno się trzymać, żeby nie porwał jej wściekle chłoszczący wicher. Nagle dosłyszała dochodzący z dołu głos:

- Nie gwiżdż! Jestem tu! Słyszałem, jak nadchodzisz. Zejdź teraz powoli, żeby nie zachwiać równowagi łodzi.

Odwróciła się na murze i szukała na oślep oparcia dla stóp. Zdawało jej się, że to zejście trwa wieczność. Nagle ktoś chwyci! ją mocno za nogę, potem za obie.

- Trzymam cię. Możesz puścić mur!

Ześlizgnęła się, ale ten ktoś schwycił ją już w talii i znalazła się na chybotliwej podłodze, która musiała być dnem łodzi. Mężczyzna mocno przyciskał ją do siebie i, ku swemu wielkiemu zaskoczeniu, poczuła delikatny zapach ambry. A przecież czuła dotyk szorstkiej materii, byle jakiej burki i wysoka sylwetka, którą dostrzegała w ciemnościach, była sylwetką mnicha.

- Proszę cię o wybaczenie tych dni oczekiwania - powiedziała cicho. - Ta obrzydliwa pogoda...

- Ciii! Porozmawiamy później. Siadaj tu i nie ruszaj się!

Ulokował ją w łódce, po czym chwycił długą żerdź i odpychając się od mulistego dna skierował się w stronę brzegu. Jednak ostatnie słowa wymówił prawie normalnie i Fiora rozpoznała jednocześnie głos i zapach. Oba należały do kardynała Borgii. Nie umiała zachować tego odkrycia dla siebie.

- Wasza Eminencja przybył osobiście? I czekał przez te wszystkie dni?

Usłyszała cichy śmiech.

- Nie, bez przesady. Moja nieobecność w Watykanie za bardzo zwracałaby uwagę. Po prostu mój sługa miał rozkaz uprzedzić mnie, jak tylko dasz znak. A teraz cicho! To bagno uchodzi za nawiedzone, ale chyba trudno byłoby zrozumieć, że duchy gawędzą tu sobie tak przyjemnie, jak na salonach.

Fiora milczała, a jej towarzysz całą uwagę poświęcał żegludze, której wiatr nie ułatwiał i która stała się jeszcze trudniejsza, kiedy wypłynęli zza osłony muru. Łódź sunęła powoli po powierzchni szlamowatej wody, a czasem przedzierała się przez kępy trzcin, gniotąc je z szelestem. Mimo zimna smród zgnilizny i zbutwiałych roślin był trudny do zniesienia i Fiora w swym mokrym okryciu drżała. Nie tylko dlatego, że była przemoczona do suchej nitki. Czuła się nieswojo, będąc tak całkowicie skazana na łaskę i niełaskę tego mężczyzny, któremu nie umiała w pełni zaufać. To, że przybył po nią osobiście, było zdumiewające i nie dawało się racjonalnie wyjaśnić. Chyba że oczekiwał zapłaty, której młoda kobieta nie była skłonna mu dać...

Łódź po raz ostatni wpłynęła w trzciny, uderzyła o coś twardego i znieruchomiała.

- Udało się Waszej Wysokości? - zapytał ktoś po hiszpańsku.

- Tak. Idź po konie, a potem, jak odjedziemy, zatopisz łódź.

Konie były ukryte w zrujnowanym domu, o którym mówiła Fiorze siostra Serafina. Borgia schwycił Fiorę wpół i wsadził na jednego z rumaków, gdyż była zbyt zdrętwiała z zimna, by dosiąść go samodzielnie. Sam wskoczył na swojego z lekkością zdradzającą dużą wprawę. Pochylił się i wziął wodze Fiory.

- Będę cię prowadzić. Mamy przed sobą kawałek drogi, a niestety nie możemy jechać szybko, gdyż musimy przebyć ulice, które są istnymi trzęsawiskami. Trzymaj się mocno... i postaraj za bardzo nie dzwonić zębami! Aż tak ci zimno?

- Jestem skostniała!

- Nie myśl o tym! Gdy dotrzemy na miejsce, znajdziesz wszystko, żeby się wzmocnić. Skoncentruj się na tej myśli! Wszystko jest lepsze od poślubienia Carla Pazziego!

Z tej podróży, w czasie której przecięli z południa na północ pogrążony w mroku nocy i smagany strugami ulewnego deszczu Rzym, Fiora zachować miała wspomnienie jakiegoś koszmaru. Borgia wiódł ją w głąb czarnego i niekończącego się tunelu, z którego wyłaniały się miejscami białawe słupy kolumn, walące się mury, czerwone ogarki huśtające się przy wejściu do tawern oraz czasem ogromny szary gmach jakiegoś pałacu, przy bramie którego metalowe kosze zawierały już tylko wystygły popiół. Zdarzało się, że odgłos zabawy oraz dźwięk lutni i tamburynów przebijał te mury albo że w pobliżu którejś gospody rozlegały się wrzaski lub pijackie piosenki, ale najczęściej jechali przez miasto ciche jak cmentarz. A Fiorze było coraz bardziej zimno.

Atak nastąpił, kiedy osiągnęli Corso. Kilku ludzi, wyłoniwszy się z gęstego mroku pałacu San Marco zbudowanego niegdyś przez kardynała Barbo*, skoczyło do pysków koni, zatrzymało je i zrzuciło jeźdźców na ziemię.

* Późniejszego papieża Pawia II. Jest to obecnie Pałac Wenecki, który rozsławił Mussolini.

Stało się to tak nagle, że Fiora, na wpół ogłuszona, nie miała czasu się przestraszyć, ale Borgia natychmiast się poderwał ze zwinnością nieoczekiwaną u człowieka jego budowy, i miotając przekleństwa tak soczyste, że przynosiły zaszczyt słownictwu księcia Kościoła, pochwycił najbliższego z napastników. W jego ręce błysnęło ostrze i rozległ się okrzyk bólu. Jednak dwaj pozostali bandyci zajęci przytrzymywaniem koni rzucili się na niego. Fiora dzielnie podniosła się, próbując udzielić wsparcia swemu towarzyszowi i rzucić się na plecy jednego z napastników, lecz nagle rozległ się ostry jak wystrzał głos:

- Dosyć albo spuszczam psy!

Wściekłe szczekanie podkreśliło te słowa, a w świetle latarni, którą trzymał w jednej ręce, widać było mężczyznę mogącego mieć lat trzydzieści pięć, w całości odzianego w czerń, w obszernym kapturze bez ozdób spuszczonym na twarz. Na końcu podwójnej smyczy owiniętej wokół lewej dłoni warczały dwa potężne psy, równie czarne jak ich pan, ukazując robiące wrażenie kły. Rabusie w jednej chwili wskoczyli na konie i uciekli, nie oglądając się za siebie, bez wahania porzucając kompana rzężącego w błotnistej kałuży.

Nowo przybyły podszedł do niego i stopą odwrócił na plecy.

- Niewiele mu zostało - stwierdził. - Zresztą ludzie Soldana* wkrótce będą tędy przechodzić. Zajmą się nim.

* Urzędnik odpowiedzialny za policję.

Światło, które unosił, by przyjrzeć się umierającemu, ukazało ostry profil drapieżnego ptaka, głęboko osadzone oczy pod grubym łukiem brwi, wąskie, sarkastycznie wygięte usta. Wyprostowawszy się, przywiązał psy do żelaznego pierścienia umieszczonego w ścianie pobliskiego domu, a potem podszedł do tych, których uratował, i podniósł latarnię, by im się lepiej przyjrzeć. Z ciemności wyłoniła się najpierw biała suknia Fiory, ewidentnie zakonna, a potem brązowy habit, w który ubrany był jej towarzysz. Pogardliwy wyraz ust nieznajomego jeszcze się nasilił.

- Zakonnica... i mnich! Cóż to się robi o tej porze na ulicach Rzymu, drodzy przyjaciele? Uciekło się z klasztoru, gdzie życie nie jest zapewne zbyt radosne, żeby sobie spokojnie pofiglować?

- Uratowałeś nas, przyjmij podziękowania - powiedział Borgia władczo. - Nie pomniejszaj swojej zasługi, ubliżając nam! Weź to!

Nagły błysk złota w wyciągniętej dłoni wywołał uśmieszek na twarzy nowo przybyłego i skłonił go do uniesienia w górę latarni i oświetlenia twarzy, którą musiał rozpoznać.

- Ach! Zdaje się, że się pomyliłem: mamy do czynienia z kardynałem! Zachowaj swoje złoto, Eminencjo. Czuję się w pełni nagrodzony satysfakcją z udzielenia pomocy bliźniemu.

- Kim jesteś? Zdaje mi się, że już cię gdzieś widziałem. Mężczyzna wyprostował się, przez co wydał się jeszcze wyższy, i z dumą rzucił:

- Nazywam się Stefano Infessura, jurysta, skryba, republikanin i wolny człowiek!

- Infessura! Znam cię! Wróg Kościoła, papieża i wszelkiej władzy.

- Nie całkiem, gdyż jestem wrogiem nieporządku, a przyjacielem wolności, choć nie tej, jaką mamy obecnie: swobody zabijania, uciskania, podrzynania gardła na każdym rogu ulicy, swobody przekształcania Rzymu w jedną wielką mordownię, wolności twojej i tobie podobnych. Moja wolność nie jest taką, która pozwala tobie, księciu Kościoła, porywać w nocy zakonnicę. Jakżeby inaczej: piękną zakonnicę!

- Nie jestem zakonnicą - zaprotestowała Fiora, której twarz w tej właśnie chwili oświetlała latarnia. - Uciekłam z więzienia. A teraz pozwól nam kontynuować drogę, gdyż jeśli zostanę schwytana, grozi mi śmierć!

Nie opuszczając latarni, mężczyzna wpatrywał się, jakby próbował je przeniknąć, w wielkie szare oczy, które spoglądały nań surowo. Ich spojrzenie pozostało niewzruszone.

- Kto ci zagraża?

Ciekawość nieznajomego nie zaskoczyła Fiory. Coś jej mówiło, że może mu zaufać i, mimo że Borgia położył jej dłoń na ramieniu, nakłaniając do ostrożności, odpowiedziała:

- Papież i pewne osoby z jego otoczenia, przed którymi próbuje mnie chronić kardynał Borgia. Słuchaj! Straciliśmy już za dużo czasu...

Odgłos okutych butów maszerującego oddziału rozbrzmiał echem w ciszy nocy. Milicja Soldana - rzymska straż - nie na wiele się zdawała, jeśli wziąć pod uwagę liczbę dokonywanych codziennie mordów, jednak napotkawszy ją, trzeba było się z nią liczyć, jeśli nie chciało się obejrzeć z bliska lochów w Torre di Nona, które były pod jej jurysdykcją.

- Są niedaleko - powiedział Borgia - a my nie mamy już koni. Trzeba stąd iść, i to szybko.

- Odprowadzę was - oświadczył Infessura, odwiązując psy. - Jest jeszcze jedno nieprzyjemne miejsce przy ruinach kolumny Marka Aureliusza. Zeus i Hera mogą się wam przydać.

Republikański skryba z latarnią i brytanami ruszył przodem. Fiora, mocno podtrzymywana pod ramię przez kardynała, starała się za nim nadążać, co nie było łatwe, bo choć Corso było największą ulicą w Rzymie, to jej powierzchnia, pokryta na zmianę antycznymi płytami i grubym brukiem, stanowiła istny tor przeszkód dla idących nocą. Deszcz nagle ustał, jakby za sprawą czarów, ale rynny z powodzeniem go zastępowały. Bez przeszkód minęli wymagające ostrożności miejsce, a ponieważ ulica jeszcze bardziej się rozszerzyła, mogli iść obok siebie.

- Czy będę niedyskretny - powiedział Borgia do ich towarzysza - jeśli zapytam, co robisz na ulicy w nocy i przy takiej pogodzie?

- Nie. Są trzy tego przyczyny: lubię Rzym, lubię wiedzieć, co się dzieje, kiedy ludzie powinni spać, i lubię noc. Mało sypiam, a dzień wykorzystuję do studiowania i do spisywania tego, czego się dowiedziałem.

- Czy to znaczy, że opiszesz w swoim diario nasze spotkanie?

- Piszę dla tych, którzy przyjdą po nas, nie dla zbirów z Watykanu. Nie wspomnę twojego nazwiska... i nie wiem, jak nazywa się ta młoda dama. Chcę wiedzieć tylko jedno: jest ofiarą i jako taka ma wszelkie prawo do mojej pomocy. A jeśli mnie okłamaliście, to już sprawa między wami i waszym Bogiem.

- Nie mamy żadnego powodu, by kłamać - ucięła Fiora. - Żałuję tylko, że nie mogę ci się odwdzięczyć.

- Uśmiechnij się do mnie raz jeden i poczuję się nagrodzony!

Docierali do miejsca przeznaczenia, czyli do najmniej konwencjonalnego z rzymskich pałaców. Kilka lat wcześniej kardynał Borgia nabył, za dwa tysiące złotych florenów, szereg starych domów służących kiedyś Mennicy, które w związku z tym nazywano Żecca. Domy te miały w jego oczach jedną ważną zaletę: leżały z dala od Watykanu, usytuowane bowiem były przy ulicy, która po drugiej stronie Tybru łączyła zamek Świętego Anioła z głównym placem dzielnicy cudzoziemców*.

* Dzisiejszy plac Hiszpański.

Z tej nieco niejednorodnej całości wicekanclerz uczynił rezydencję o wielkim bogactwie ornamentalnym, podziwianą przez ludność Rzymu nieprzerwanie od jej odkrycia, w roku 1462, w trakcie uroczystej procesji odprowadzającej do kościoła Świętego Piotra relikwiarz zawierający czaszkę świętego Andrzeja przywieziony z Grecji przez despotę Morei. Nie był to zachwyt zupełnie bezinteresowny, gdyż wynikał z nadziei, że wcześniej czy później kardynał Borgia zostanie papieżem, a wtedy pałac wybrańca zostanie, zgodnie ze zwyczajem, wydany tłumowi, który z rozkoszą odda się radosnemu plądrowaniu.

Borgia zapukał w umówiony sposób do małych drzwiczek umieszczonych w pewnej odległości od głównego wejścia, które natychmiast się otworzyły, uwalniając strumień światła rozlewający się po błotnistej ulicy. Chciał wprowadzić Fiorę do środka, ale ona nie skończyła jeszcze rozmowy z ich wybawcą.

- Nie zapomnę twojego nazwiska - powiedziała serdecznie - i mam nadzieję, że pewnego dnia znów cię zobaczę.

- Może kiedyś mnie odwiedzisz? - zaproponował Borgia. - Nie jesteś takim dzikusem, za jakiego się podajesz. Wiem, że bywasz w niektórych domach.

- A więc zapomnij o nich, gdyż są to domy osób, które miały, mają lub będą miały na pieńku z Watykanem. Infessura u wicekanclerza Kościoła? Stałbyś się być może podejrzany, a ja byłbym podejrzany na pewno, przynajmniej we własnych oczach.

- Zachowaj jednak w pamięci, wolny człowieku, iż domostwo to jest miejscem azylu. Kiedyś może ci się to przydać.

- Ty także zachowaj to w pamięci, Eminencjo! Mam nadzieję, że twój dom będzie prawdziwie bezpiecznym miejscem dla twej młodej towarzyszki... i niczym więcej! Co zaś do mnie, to jeśli papież pewnego dnia postanowi się mnie pozbyć, nie będę na niego czekać i umrę jak rzymianin. Śmierć Petroniusza zawsze wydawała mi się nęcąca, choć nie miał w sobie nic z republikanina! Niech bogowie nad tobą czuwają, młoda kobieto!

- Chciałbyś może poznać moje imię? - powiedziała z ożywieniem. - Nazywam się Fiora.

- Dziękuję ci za zaufanie, ale za kilka godzin będę o tobie wiedział wszystko. Niezależnie od miejsca, z którego uciekłaś, ulica będzie o tym mówić...

Rozpłynął się w mroku wraz ze swoimi psami, a Fiora pozwoliła się wprowadzić do wnętrza pałacu, nie bez pewnego żalu. Ten „wolny człowiek" był niepodobny do nikogo innego...

Domostwo Rodriga Borgii także było niepodobne do żadnego innego. Fiorze zdało się, że wchodzi do jednego z tych bajecznych pałaców Orientu opisywanych niegdyś przez weneckiego podróżnika Marco Polo i innych bardziej współczesnych gawędziarzy, mających okazję zobaczyć z bliska przepych na dworze sułtana, których opowieści słuchała w domu ojca. Ze swej ojczystej Hiszpanii naznaczonej przez świetność mauretańskich władców, kardynał wyniósł upodobanie do kunsztownych posadzek, sufitów złoconych i malowanych na jaskrawe kolory, jak ewangeliarze. Jego herb - żółty byk na czerwonym polu - zwieńczony kapeluszem kardynalskim, byl wybity nad każdymi drzwiami i na skórze krzeseł. Wszędzie widać było kosztowne kobierce, ogromne poduchy, brokatowe obicia i łoża obleczone w najzbytkowniejsze materie, zastawę złotą, srebrną lub z pozłacanego srebra, a pod dzbanami i kielichami zdobionymi drogimi kamieniami uginały się serwantki i kredensy. Fiora, która miała okazję podziwiać wojenny pawilon Zuchwałego i jego pełen dostojeństwa przepych, uznała, że ten pałac, tak odległy od florenckiej elegancji, robi wrażenie nieco nowobogackiego.

Prawdę mówiąc, w chwili przybycia niewiele dostrzegała ze wszystkich tych wspaniałości. Mignął jej tylko purpurowozłoty świat, w którym było cudownie ciepło i gdzie wysoka kobieta o żółtawej cerze rozebrała ją z mokrej, poplamionej błotem odzieży, zawinęła w nieco szorstkie płótno i nacierała nim tak długo, aż Fiora przestała dzwonić zębami. Później, unosząc ją w ramionach z taką łatwością, jakby była dzieckiem, zaniosła do łoża tak miękkiego, że miała wrażenie, iż zanurza się w puchu, gdzie nakryła ją jedwabnymi prześcieradłami, napoiła naparem z ziół stojącym w cieple przy kominku, zapaliła nocną lampkę przy wezgłowiu, zdmuchnęła świecę i wyszła z pokoju, nie robiąc najmniejszego hałasu. Fiora zdążyła już zasnąć i szybowała do tego ostatniego schronienia ludzi nieszczęśliwych: do krainy marzeń sennych.

Kiedy z niej wróciła, około południa, w pełni objawiła jej się gorycz rzeczywistości, czuła się bowiem znacznie gorzej: jej ciało przebiegały dreszcze, bolało ją gardło i zaczęła kichać seriami, co przyciągnęło kobietę, którą widziała poprzedniego dnia, lecz ostatecznie uznała za część swoich snów. Poza tym miała migrenę.

Poczuła dotyk chłodnej dłoni na czole i usłyszała niezadowolony głos kobiety:

- Właśnie tego się obawiałam! Przeziębiłaś się mimo moich starań i masz gorączkę. Rodrigo nie będzie zadowolony!

- Jak on się czuje? - zapytała Fiora, kończąc to zdanie kolejnym kichnięciem.

- Czuje się wspaniale, jak zawsze. Kilka kropel wody nie mogłoby nadwyrężyć jego wyśmienitego zdrowia. Ma siłę jak byk z naszego herbu! - dodała kobieta z nagłą egzaltacją, która zaskoczyła Fiorę.

Osoba ta zresztą była wystarczająco zaskakująca sama w sobie, by Fiora zainteresowała się nią mimo swego nieco niewyraźnego stanu. Wysoka i być może równie silna jak Borgia, ale koścista, miała podłużną oliwkową twarz, której uroku nie dodawał bynajmniej czarny strój hiszpańskiej duenii lekko tylko ozdobiony wąską białą riuszką wykańczającą wysoki, stojący kołnierz przytrzymany piękną złotą zapinką z perłami. Do uczesanych w wysoki kok włosów przypięty był czarny welon. Przy skórzanym pasku wisiał pęk kluczy.

- Chciałabym mu podziękować - kontynuowała Fiora. - Myślisz, że będę dziś miała ku temu okazję?

- Zapowiedział, że przyjdzie się z tobą zobaczyć dziś wieczorem - odrzekła kobieta z niezadowoleniem. - Rozkazał nawet, by nakryto do kolacji w tym pokoju, i będzie bardzo rozczarowany, widząc cię w takim stanie.

- Po takiej nocy nie ma w tym nic dziwnego. Poza tym nie jestem „w takim stanie". Mam solidny katar, po którym, mam nadzieję, za dwa czy trzy dni nie będzie śladu.

- Nie znasz go. Nie cierpi chorób i chorych. Spójrz tylko na siebie! - dodała, podając jej ręczne lusterko. - Masz czerwony nos, rozpaloną twarz... Nie nadajesz się do pokazywania ludziom.

- No to mnie nie pokazuj! - mruknęła z niezadowoleniem Fiora, którą ta kobieta zaczynała drażnić. - Powiedz jego eminencji, jak sprawy stoją, i poproś, by dał mi kilka dni na... doprowadzenie się do porządku.

- Zobaczymy! Na razie trzeba zrobić wszystko, co możliwe, żeby cię wyleczyć.

Natychmiast zabrała się do dzieła i przystąpiła do intensywnego pojenia chorej naparami, miodem i mlekiem z żółtkami, kazała połknąć mnóstwo pigułek, zmusiła do poddania się dwóm okadzeniom, po których nieszczęśnica była jeszcze bardziej czerwona niż przedtem, chciała nawet zrobić jej lewatywę, ale Fiora przeciwstawiła się temu ostatkiem sił. Nie miała pojęcia, jak to wpłynęło na jej gorączkę, ale czuła się po tym wszystkim kompletnie otumaniona, a ponadto było jej niedobrze.

- Zostaw mnie w spokoju! - zawołała. - Wykończysz mnie tymi lekarstwami! Wiedz, że ja nigdy nie biorę leków!

- Kiedy się jest chorym, trzeba się leczyć! - zaskrzeczała kobieta. - Musisz jeszcze wypić ten syrop, który pomaga na ból gardła, i...

- Nic nie wypiję! Potrzebuję tylko jednej rzeczy: żeby pozwolono mi się spokojnie wyspać!

Naciągając na siebie prześcieradła i kołdry, zamierzała się pod nimi schować, kiedy wejście kardynała zakończyło scenę. Fiora nie od razu go rozpoznała. Miał bowiem na sobie elegancki kaftan z czarnego aksamitu haftowanego złotem, oraz pludry pozwalające stwierdzić, że ma bardzo zgrabne nogi, a przede wszystkim był z gołą głową, co umożliwiało konstatację, że zaczyna tracić włosy.

Dostrzegając obie kobiety mierzące się wzrokiem jak rozzłoszczone kwoki, jedną czerwoną, rozczochraną i owiniętą w prześcieradła, drugą wymachującą butelką i łyżką, wybuchnął śmiechem.

- Nie możecie ciszej krzyczeć? - powiedział, łapiąc oddech. - Słychać was aż na końcu galerii. Chciałbym, żeby chociaż przez kilka dni obecność donny Fiory w tym domu pozostała tajemnicą dla większości służby.

Wciąż wymachując butelką i łyżką, duenia rzuciła się w jego stronę, jakby chciała go rozłupać na pół.

- Ta dziewczyna jest chora, Rodrigo. Nie możesz przecież jeść kolacji z czymś takim! Spójrz na nią! Wygląda jak straszydło! Zrobiłam wszystko, co można, by ją wyleczyć, ale ona chce mi w tym przeszkodzić.

- Chcę przede wszystkim, żeby ta kobieta przestała mnie truć swoimi wątpliwej jakości lekami. Ale ona w kółko powtarza, że będziesz z pewnością wściekły, dowiadując się, że...

- Ze przeziębiłaś się w nocy? Nie jestem tym zaskoczony. .. wściekły zresztą też nie.

- Ale powiedziałeś, że zjesz z nią kolację - powiedziała duenia, która wydawała się bliska płaczu.

- Nie widzę, na czym polega trudność, Juano. Postawimy stół przy łóżku i każesz podać lekki posiłek. A teraz uspokójcie się obie! Problem wynika z tego, że w nocy nie przedstawiłem was sobie. Potrzebowałem wypoczynku i myślałem, że zrobię to jak tylko się obudzisz, droga przyjaciółko.

Wyjaśnił Fiorze, że duenia Juana de Lano jest daleką kuzynką, której rodzinę spotkało wiele nieszczęść i że sprowadził ją z Walencji, kiedy pięć lat wcześniej papież wysłał go do ojczystego kraju jako ambasadora. Czuwa nad „spiżarnią i służbą domową" i cieszy się jego pełnym zaufaniem, a dodatkowo sympatią i przywiązaniem.

Juanie, słuchającej go ze łzami rozczulenia, wyjaśnił, że jego gość nie jest „tą dziewczyną", lecz „szlachetnie urodzoną damą pochodzącą z Francji", która miała nieszczęście nie spodobać się Jego Świątobliwości i której należało zaoferować godziwą gościnę.

Wypowiedź ta, choć pozornie bardzo naturalna, obudziła jednak nieufność

Fiory. Dlaczego Borgia czekał, aż znajdzie się u niego, dlaczego nie uprzedził Juany? Tym bardziej że ostatniej nocy najwyraźniej czekała na nich i nie zadała żadnego pytania ani nawet nie mrugnęła okiem, odkrywszy, że nowo przybyła nosi habit nowicjuszki.

Kojarząc to dziwne zachowanie ze zwierzeniami Antonii Colonny dotyczącymi „najbardziej zmysłowego z mężczyzn", Fiora zaczęła się zastanawiać, czy nie miał zwyczaju przemierzać nocą ulic Rzymu w poszukiwaniu dziewcząt, a nawet - bo niby dlaczego nie? - sprowadzać od czasu do czasu na złą drogę mniszek z pobliskich klasztorów. Na pewno nie zatrzymywał ich u siebie zbyt długo i stąd wzięło się szaleńcze zdenerwowanie duenii, gdy skonstatowała, że najnowsza zdobycz uznała za stosowne rozchorować się. Jej podejrzenia się potwierdziły, gdy usłyszała burczenie Juany:

- Trzeba było mnie uprzedzić, że to nie tak, jak zwyk...

Władczy gest przerwał jej wypowiedź, a kobieta zdawała się kurczyć pod ciskającym błyskawice spojrzeniem. Fiora pomyślała, że powinna coś powiedzieć, jeśli nie chciała mieć w tej kobiecie, wyraźnie głupiej, śmiertelnego wroga.

- Duenia Juana zadała sobie wiele trudu dla mnie, Eminencjo, a ja, obawiam się, bardzo źle się jej za to odwdzięczyłam. Przyznam ci się, że na samą myśl o kolacji robi mi się niedobrze. Nawet zapach potraw...

- Jest nie do zniesienia? - powiedział Borgia z uśmiechem. - W takim razie, moja droga, kuruj się, ja pójdę na kolację do przyjaciółki. Ale może moglibyśmy chwilkę porozmawiać?

- Oczywiście - zgodziła się Fiora, zachwycona, że tak łatwo udało jej się postawić na swoim. - Będę szczęśliwa, mogąc poznać najnowsze wiadomości.

- Tak myślałem. Juano, przynieś mi kieliszek hiszpańskiego wina, a potem zostaw nas samych! Przyjdziesz później przygotować donnę Fiorę do snu.

Odprowadził wzrokiem wychodzącą duenię, a potem przysunął jedno z krzeseł do łóżka.

- Sądzę - powiedział, ściszywszy głos - że uznasz wieści, które przynoszę, za interesujące. Dotrzymywałem towarzystwa Ojcu Świętemu w wolierze, gdzie oddawał się karmieniu swojego orła, kiedy Leone da Montesecco, dowódca straży, wysłanej po ciebie do San Sisto, wrócił stamtąd z niczym.

- No i?

- Nie przypominam sobie, bym już kiedyś widział go tak gniewnego. Dostało się wszystkim: dowódcy za to, że cię nie przywiózł, kardynałowi d'Estouteville, którego natychmiast zawezwał, za to, że udzielił ci schronienia, a nawet orłu, którego pozbawiono połowy posiłku: papież porzucił go i wrócił do swojej komnaty, gdzie rozbił dwa lub trzy wazony, by rozładować wściekłość. Reszta skrupiła się na donnie Boscoli, która właśnie wtedy przybyła ze swoim siostrzeńcem. Powiedz mi, donno Fioro, czy ona wczoraj była w klasztorze?

- Tak, ale papież na pewno o tym wie: miała zezwolenie na odwiedziny.

- To samo powiedziała matka Girolama. Dodała, że dama ta, wciąż w imieniu papieża, wydała jej polecenie zamknięcia twoich drzwi na klucz.

- A papież nic o tym nie wiedział? Ale to przecież nie ona postawiła strażników przed drzwiami?

- Nie. Rozkaz wyszedł z Watykanu, ale pozwolenie na widzenie z tobą było sfałszowane. Ojciec Święty zmieszał donnę Boscoli z błotem za to, że wszystko zaprzepaściła dla przyjemności dokuczenia ci.

Zamilkł. Wróciła Juana ze srebrną tacą, na której wspaniały kielich z czerwono-złotego weneckiego szkła sąsiadował z takąż karafką. Postawiła wszystko na stole, napełniła kielich z nabożeństwem celebransa przy ołtarzu i podała go swemu kuzynowi, niemal klękając, co ten zdawał się traktować jak rzecz całkiem naturalną.

- Dziękuję, Juano! Możesz teraz odejść. Zawołam cię wkrótce.

- Czy gniew papieża nie dotknął także ciebie? - zdziwiła się Fiora.

- Z powodu mojej wizyty w ubiegłym tygodniu? Przeorysza Śan Sisto jest kobietą inteligentną. Uznała, że lepiej będzie nawet o tym nie wspominać, uważając bez wątpienia, że jeśli to przemilczy, będę mógł jej przyjść z pomocą. Co też uczyniłem. Wyjaśniłem papieżowi, że wszystko jest winą donny Boscoli, która cię przestraszyła, zamiast pozwolić Ojcu Świętemu na takie poprowadzenie sprawy, jak planował. Dodałem, że jesteś z pewnością kobietą bardzo zaradną. Później zaczęła się niemal regularna awantura, kiedy kardynał d'Estouteville, który spontanicznie zaproponował przeszukanie swego pałacu, powrócił, tym razem jako oskarżyciel.

- Oskarżyciel? A kogóż oskarżał?

- Ależ papieża, moja piękna przyjaciółko, po prostu papieża. Kardynał kamerling nie jest byle kim, a poza tym jest najpotężniejszym z kardynałów francuskich. Trzeba było mu opowiedzieć, co dokładnie zaszło, a dowiedziawszy się o przedstawionym ci wyborze między katowskim toporem a ręką smętnego Carlo, uniósł się, protestując przeciw obeldze uczynionej swemu władcy, jako że dysponowano tobą, nie czekając nawet na odpowiedź króla Francji. Zagroził, że poskarży się królowi. Nie będę wchodził w szczegóły tej wymiany zdań: była tak żywa, że wolę wyrzucić je z pamięci.

- Czyżby kardynał d'Estouteville nie obawiał się papieża?

- A dlaczego miałby się obawiać? Reprezentuje tu króla Ludwika Francuskiego, jest szefem watykańskiej dyplomacji, jest także najbogatszym ze wszystkich kardynałów, a ponadto w jego żyłach płynie królewska krew. To są rzeczy, które liczą się dla biednego franciszkanina, pochodzącego znikąd, któremu pomógł dostać się na tron Piotrowy.

- Rozumiem. I jaka była konkluzja tej... awantury?

- No cóż, na razie każdy pozostał przy swoim stanowisku. Ojciec Święty krzyczy, że jeśli cię dopadnie, zostaniesz stracona, czy to się podoba donnie Boscoli, czy nie, a kardynał, któremu przyznać trzeba, że nie jest krzykaczem, twierdzi spokojnie, że jeśli papież podejmie decyzję w twojej sprawie bez zgody króla Ludwika, sojusze utkną w martwym punkcie i że mnicha Ortegę i kardynała Balue zobaczy co najwyżej we śnie.

Fiora milczała przez chwilę, bawiąc się jedwabistą materią prześcieradła, którego róg nawijała wokół palców.

- A to małżeństwo, o którym mówiła... donna Boscołi? Chciałabym poznać twoje zdanie na ten temat.

Borgia przez moment przyglądał się młodej kobiecie owiniętej w biały jedwab prześcieradeł, które odsłaniały łagodną krągłość ramienia, a jego oczy rozbłysły, kiedy wyobraził sobie inne krągłości, jeszcze bardziej smakowite, które kryło luksusowe obleczenie tego książęcego łoża.

- A jakie mogę mieć zdanie? Musi cię nienawidzić z całych sił, skoro proponuje związek między tobą, najpiękniejszą z pięknych, a tym nieszczęśnikiem.

- Kiedyś Hieronima chciała, bym poślubiła jej syna, Pietra Pazziego, potwora wydzielającego zło każdym porem skóry. To z jego powodu kazała zabić mojego ojca, Francesca Beltramiego. Mimo mojego... nieprawego pochodzenia Hieronima jest opętana pragnieniem wydania mnie za kogoś ze swojej rodziny, tak bardzo się obawia, że jakaś cząsteczka, choćby najmniejsza, naszego zniszczonego majątku może jej umknąć.

Borgia, powstawszy z krzesła, poszedł ponownie napełnić swój kielich i w chwili, gdy miał przyłożyć do niego usta, podał go młodej kobiecie.

- Napij się! Jestem pewien, że dobrze ci to zrobi. Wzięła kielich, w którego przejrzystych ściankach płomień świecy zapalał przepiękne błyski.

- Czy tak trudno rozmawiać ze mną o Carlo Pazzim? Sądzisz, że potrzebuję pokrzepienia, zanim poruszymy ten temat?

Jednym haustem opróżniła kielich i podała mu. Nie wziął go, lecz przykrył swoją dużą dłonią palce młodej kobiety, przyłożył usta do miejsca, w którym ona piła, i wypił ostatnią kroplę złocistego napoju.

- To inny rodzaj potwora - westchnął wreszcie. - Nie jest zły, jestem tego pewien, to po prostu jeden z tych ludzkich wraków, jakie rodzą się czasem w najszlachetniejszych rodzinach. Mówi się, że jest wynikiem gwałtu i że rodząc się, nieodwracalnie rozdarł ciało swojej matki. Myśl, że można cię wydać za mąż za ten ludzki odpad, jest nieznośna dla każdego normalnie czującego mężczyzny... Jesteś stworzona, by być kochaną przez książąt...

Usiadł na brzegu loża i łagodnie wyjął kielich z jej dłoni, a potem wrzucił go do kominka, jakby był to bezwartościowy przedmiot. Kruche cudo roztrzaskało się na tysiące purpurowych i złotych odłamków.

- Dotykał twoich ust - wyszeptał chrapliwym głosem zdradzającym pożądanie. - Nikt już nie ma prawa z niego pić.

Spomiędzy przymykających się ciężkich powiek przebijało się spojrzenie szarozielonych, nieprzeniknionych oczu. Jednocześnie jedna z rąk uwięziła ramię, które kusiło go od dobrej chwili, a druga wśliznęła się pod wyszywaną złotem kołdrę w poszukiwaniu piersi. Fiora gwałtownie odsunęła się w głąb łóżka i przyciągnęła nogi do piersi.

- Czy muszę ci przypominać, Eminencjo, że jestem chora? - powiedziała głosem tak lodowatym, że był jak zimny prysznic dla lubieżności Borgii.

Z ociąganiem zabrał ręce i wstał.

- Wybacz - wymamrotał. - Twoje oczy są jak niebo w czasie burzy, w której tak łatwo się zgubić... a ja pragnę tylko jednego: podobać ci się.

Zauważyła, że wstając, nieco się zachwiał i zadrwiła z niego bezlitośnie:

- Czy to w celu przypodobania mi się podjąłeś to niesłychane ryzyko, żeby osobiście po mnie przybyć ostatniej nocy?

- A gdyby tak było??? - powiedział z nagłą wyniosłością. - Nie powierza się cennego przedmiotu topornym rękom sługi.

- Już drugi raz porównujesz mnie do przedmiotu. Zapominasz, że jestem kobietą?

- O nie, nie zapominam. Więcej, cały czas myślę tylko o tym. Tak, jesteś kobietą, najbardziej godną pożądania, jaką kiedykolwiek poznałem. Nawet w dniu przyjazdu. Byłaś chuda jak wygłodniały kot i blada jak opłatek, ale dla mnie, kiedy ci się ukradkiem przyglądałem, byłaś najpiękniejszą ze wszystkich istot i przysiągłem sobie, że będziesz moja.

- Czy to dlatego pomogłeś mi uciec z klasztoru i sprowadziłeś tutaj?

- A z jakiegoż innego powodu? Król Francji mnie interesuje, rzecz jasna, ale gdybyś była brzydka, nawet przez chwilę bym się tobą nie zainteresował. Zawsze, kiedy pragnąłem jakiejś kobiety, miałem ją, i to bardzo szybko, ale dla ciebie gotów jestem okazać trochę cierpliwości, gdyż jesteś tego warta, a przyjemność tak bardzo wyczekiwana, będzie jeszcze większa, gdy wreszcie będziesz moja.

- Tracisz czas i marnujesz cierpliwość, Eminencjo - warknęła Fiora, którą zaczynał opanowywać gniew. - Zaufałam ci, bo miałam nadzieję, że pomożesz mi uciec z tego... świętego miasta i wrócić do domu.

- Bez wątpienia. Ale na razie to niemożliwe i obawiam się, że jeszcze długo możliwe nie będzie. W każdym razie nie, zanim dasz mi to, czego od ciebie oczekuję. Chcę zapłaty za moje wysiłki i niebezpieczeństwa, na które się naraziłem dla twoich pięknych oczu, zapłaty w jedynej walucie, jaka mnie interesuje.

- Czyli mnie samej? Jesteś bardzo z siebie zadowolony, nieprawdaż, don Rodrigo? Ale ja mam dopiero dwadzieścia lat, a ty ponad dwa razy tyle. Nie przyszło ci do głowy, że mogłabym cię nie kochać?

Wybuchnął śmiechem, co pozwoliło mu pokazać piękne zęby. Był z nich bardzo dumny i z tego powodu często się śmiał.

- Kto tu mówi o miłości? Ja szukam tylko rozkoszy, a im bardziej wyjątkowa jest kobieta, tym rozkosz większa. Rozkosz, moja śliczna! Jeśli jej nie znasz, nauczę cię, gdyż jeśli jest obopólna, jest jeszcze bardziej upajająca. Och, widzę, o czym myślisz: oddam mu się zaraz i będę to mieć z głowy. Nie tego chcę. Mam wielki apetyt, ale jestem wybredny, a tymczasem, wybacz, że to mówię, medykamenty Juany uczyniły cię niezbyt apetyczną.

Oniemiała ze zdumienia Fiora poczuła, jak się czerwieni, urażona tą przenikliwością, gdyż rzeczywiście właśnie tak pomyślała. Nie po raz pierwszy znalazła się w pułapce żądz mężczyzny, a nawet zdarzało się jej je prowokować, jak w Thionville, gdy pojechała do Campobassa.

- Odzyskaj zdrowie, cudny aniele - dodał Borgia pieszczotliwym tonem - i bądź znów tak olśniewająca, jak w ogrodzie San Sisto! Przystroję cię jak bóstwo, podkreślę twoją urodę, dając wszystko, czym bogactwo ozdobić może ciało kobiety, i czerpać będę przyjemność z tej wdzięcznej zabawy... Co do mego wieku... Nigdy jeszcze nie przysporzył mi najmniejszej troski i przekonasz się, że w dawaniu rozkoszy jestem bardziej namiętny, wprawny i krzepki, niż jakiś młodziak.

Widząc przestraszoną minę Fiory, znów się roześmiał:

- Wątpisz w to? Rzymskie kurtyzany zwą mnie „bykiem Borgia". Będziesz moją Pazyfae** i poczniemy nowego Minotaura.

** Legendarna królowa Krety, żona Minosa, matka Fedry, Ariadny i Minotaura, którego urodziła w wyniku zbliżenia ze świętym bykiem, w którym się zakochała.

Wobec tego odwołania do kultury greckiej, tak jej bliskiej, Fiora dała upust wściekłości, która już od pewnej chwili w niej wzbierała.

- Nie mam zamiaru niczego poczynać! - krzyknęła. - Mam syna we Francji i chcę do niego wrócić. Jak mogłeś choćby przez chwilę pomyśleć, że mam ochotę ci się oddać?

Uśmiechnął się do niej tak, jakby złożył jej najmilszą z deklaracji, i pieszczotliwie pogładził palcem jej policzek.

- To przyjdzie z czasem, zapewniam cię. Tak czy inaczej, skoro musisz pozostać tu, w zamknięciu przez kilka tygodni, dlaczego nie miałabyś spędzić tego czasu w najprzyjemniejszy możliwy sposób? A ja jestem mistrzem w miłości...

Krew, która napłynęła Fiorze do głowy z powodu wściekłości, wywołała napad kaszlu.

- Odpocznij teraz - powiedział jej dziwny gość. - Juana przyjdzie za chwilę przygotować cię do snu.

Wyszedł wreszcie i chora, jakby za sprawą czarów, przestała kaszleć. Miała mętlik w głowie i wiedziała tylko, że prawdopodobnie ten mężczyzna nie jest normalny. Chwilę wcześniej pomyślała o Campobassie, którego losów nie znała, i który także opanowany był istnym szałem prokreacji, ale Campobasso przynajmniej ją kochał, tymczasem dla tego mężczyzny była tylko rzadkim okazem, ciałem innym od tych, do których przywykł i które z tego powodu chciał zniewolić. Zamknął ją w klatce, a klatka ta otoczona była wszelkimi niebezpieczeństwami wrogiego miasta. W dodatku mężczyzna ten był duchownym!

Nagle pomyślała o Leonardzie. Droga, święta kobieta! Nie mogła nawet przypuszczać, że jej „jagniątko" utknęło w tym Rzymie, który uważa za przedsionek raju, zagrożone śmiercią z rąk wikariusza Chrystusa i wydane na lubieżne zachcianki księcia świętego Kościoła katolickiego.

Kiedy wkrótce potem weszła Juana z filiżanką naparu z ziół, nie mogła pojąć, dlaczego chora roześmiała jej się prosto w twarz, po czym jednym ruchem ręki zrzuciwszy wszystko z tacy, ukryła głowę w poduszkach i tak pozostała. Z drżenia jej ramion duenia wywnioskowała, że młoda kobieta płacze, i nie ośmieliła upierać się przy swoim. Inne dziewczyny, nawet dziewice, które przyszło jej przygotowywać na noc z panem, nigdy nie zachowywały się tak jak ta, która nawet nie była prawiczką, skoro Rodrigo mówił o niej, jak o kobiecie zamężnej. Niektóre oczywiście trochę płakały, dla formalności, ale cenne materie, w które je przyodziewano, korzenne potrawy i wykwintne wina szybko je pocieszały i gdy nadchodziła pora ofiary, były usposobione co najmniej przychylnie.

Nie wiedząc, co czynić w tej sytuacji, kuzynka Borgii opuściła komnatę na palcach, zamknęła starannie drzwi, przyczepiła klucz do paska i poszła spać, ale mimo poprzedniej bezsennej nocy nie udało jej się zasnąć i spędziła wiele godzin, zastanawiając się nad tym, co mogło zajść między tym dziwnym stworzeniem i jej ukochanym Rodrigiem.

Rozdział ósmy Noc niespodzianek

Fiora potrzebowała czterech dni na pozbycie się kataru i przez cały ten czas nie widziała Borgii. Juana poinformowała ją z nabożeństwem, że kardynał wyjechał do słynnego klasztoru w Subiaco, który wchodził w skład jego beneficjów, i nie wróci stamtąd przed końcem tygodnia. Młoda kobieta poczuła z tego powodu ogromną ulgę. Wykorzystała tę nieobecność, by do reszty powrócić do zdrowia i przeanalizować swoje położenie.

Nie było ono wcale rewelacyjne mimo faktu, że Fiora mieszkała we wspaniałej komnacie, całej obitej zielonym aksamitem ze złotymi frędzlami, której posadzka ułożona z różnobarwnego marmuru znikała pod bajecznym dywanem, usianym przez kobiety z odległego Kermanu nieznanymi kwiatami i fantastycznymi ptakami. Było jej ciepło, za ciepło nawet, gdyż Juana, obawiając się nawrotu choroby, utrzymywała w pomieszczeniu temperaturę jak w piecu, a karmiona była aż za dobrze przez duenię przynoszącą jej ustawicznie smakołyki i słodycze w nadziei, że dzięki temu trochę przytyje.

- Jesteś za chuda - wypominała jej. - Rodrigo lubi kobiety nieco zaokrąglone, o miękkim ciele. Jego ulubiona metresa, Yanozza, która dała mu dwóch synów

- Juana i Cezara, jest dorodną blondynką, wyglądającą tak, jakby wykonano ją z białej satyny,

a jej piersi są jak młode melony i...

- Nie mam ochoty mieć piersi jak młode melony i nie zgadzam się, by traktowano mnie jak gęś tuczną. Zamiast znosić mi te słodycze, powiedz lepiej, co się dzieje w mieście.

Nic. Nic się nie działo, a w każdym razie Juana nic o tym nie wiedziała. Wojenne okrzyki dwóch rywalizujących ze sobą watah - Colonna i Orsinich - zakłócały każdą noc, ale Fiora słyszała je tak, jak inni mieszkańcy Rzymu. Każdego ranka odnajdowano jeden lub dwa trupy pływające w Tybrze lub porzucone w jakimś zaułku.

Wyzdrowiawszy, Fiora zaczęła się nudzić. Choroba przynajmniej wypełnia czas, a skazana na towarzystwo Juany poczuła, że dni jej się dłużą, a polecenia kardynała były kategoryczne: drzwi pokoju miały pozostawać zamknięte na klucz i w żadnym wypadku nie wolno jej było z niego wychodzić. Jeśli chodzi o ich respektowanie, można było mieć zaufanie do Juany.

Jedynym nieco przyjemniejszym momentem dnia był poranek. Po wstaniu Fiora brała kąpiel, którą szykowano w przyległym pomieszczeniu, również bardzo ozdobnym. Zbiornik umieszczony w podłodze zajmował niemal cale wolne miejsce. Był wystarczająco duży, by dwie osoby mogły się kąpać jednocześnie, co było podobno „jedną z największych przyjemności Rodriga". Woda przynoszona przez pałacowych niewolników - było ich około trzydziestu różnych ras - usuwana była wąskim odpływem prowadzącym do rynny. Po kąpieli, zawsze sprawiającej jej niesamowitą przyjemność, Fiora była masowana przez wysoką czarną dziewczynę, która cały czas się śmiała i ugniatała ją jak ciasto na chleb, używając pachnących olejków, co było mniej przyjemne, ale Fiora wychodziła z jej rąk, tryskając energią, z którą potem nie wiedziała, co robić. Kiedy już okrążyła swoją komnatę dwadzieścia razy w jednym kierunku i dwadzieścia razy w drugim, pozostawała jej tylko jedna rozrywka: wyglądanie przez okno. Przy czym Juana pozwalała jej na otwarcie okna tylko wtedy, gdy młoda kobieta zasłoniła twarz maską i narzuciła welon na włosy. Pokój zajmowany przez Fiorę znajdował się bowiem na samej górze czworokątnej wieży, bez której nie można było sobie wyobrazić rzymskiego pałacu. Powyżej były tylko zębate blanki i dwóch wartowników, wymieniających się dzień i noc. Wszystkie większe domostwa w mieście miały zresztą ten aspekt obronny, choćby ich mury były pokryte malowidłami i dekorowane, choćby posiadały ogród, który - jak ogród pałacu Borgii - dochodził aż do Tybru. Fiora przekonała się o tym dopiero za jakiś czas, gdyż jedno z jej okien wychodziło na wewnętrzny podwórzec zawsze pełen służby, strażników, domowników i niewolników, a drugie na miasto.

Fiora, która od pierwszego dnia myślała tylko o tym, by uciec, przeżyła szok, stwierdziwszy, że jej komnata znajduje się tak wysoko. Jedynym sposobem na ucieczkę stąd było zejście po sznurowej drabince, a nie widziała sposobu, by taką znaleźć. Widok jednak był wspaniały i wykorzystywała to, by wreszcie poznać Rzym, którego większa część rozciągała się przed nią.

Juana, kiedy nie chodziło o jej bożyszcze, była raczej dobroduszną osobą. Zadowolona, że podopieczna czymś się interesuje, bardzo chętnie udzielała wszelkich wyjaśnień, o które Fiora poprosiła.

Kolorem Rzymu był ciepły i głęboki odcień ochry, na który upływające wieki zabarwiły kościoły, pałace, domy i średniowieczne wieże. Zachodzące słońce jeszcze bardziej podkreślało tę barwę. Po swej prawej stronie, na drugim brzegu żółtawej toni Tybru, Fiora widziała czerwoną bryłę zamku Świętego Anioła wznoszącego się nad Borgo, zębate blanki wież i ażurowe kampanile Watykanu na tle wysokich pinii, cyprysów i czarnych cisów ogrodu. Widziała także Torre di Nona, siedzibę policji usytuowaną jak straszak u wjazdu do gęsto zaludnionej dzielnicy Trastevere.

Panorama drugiego brzegu, pełnego młynów, była nieco zamglona za sprawą dymu i pyłu, które jednak nie zdołały ukryć zasmucającego w swej nędzy widoku. Via Papalis, której nie wybrukowano, choć była jedną z najważniejszych, wiła się wśród tego, co pozostało z Forum, i pałaców cesarskich. Sklepiki rzeźników i warsztaty kołodziejów wspierały się o stosy ruin, z których wyłaniała się tu i ówdzie roztrzaskana kolumna lub pęknięte sklepienie bazyliki. Na niezabudowanych terenach można było spotkać więcej krów niż gdziekolwiek indziej. Były także świnie, których targ odbywał się w pobliżu i które swoimi odchodami i tratowaniem wszystkiego potęgowały ogólne spustoszenie.

Łuk Konstantyna, ledwie prześwitujący pomiędzy dwoma domami, wyglądał nędznie pod grubą warstwą pokrywających go gołębich odchodów. Z Palatynu, dawnego pałacu cesarzy, pozostała wielka ruina zamknięta murami z czarnego krzemienia zwieńczonymi czerwonym krenelażem, które wyznaczały granice posiadłości rodu Frangipani. Jakieś budy, bezkształtne bryły, chroniły się pod osłoną sklepień starożytnych teatrów porośniętych zielskiem, a w nich gnieździła się wynędzniała ludność.

Nad całym tym bezładem wznosiły się cztery zębate wieże Kapitolu, melancholijne w swoim rozpadzie, oraz wysoka i smutna kampanila, ale bardziej na zachód, naprzeciwko tego groteskowego symbolu utraconych rzymskich swobód, widać było dwie złowrogie wieże - Torre delie Milizie i Torre dei Conti - sąsiadujące z obronnym zamkiem zakonu kawalerów z Rodos.

Wokół Koloseum, z którego zrobiono łatwy w eksploatacji kamieniołom, ustawicznie płonęły piece wapienne wydzielające czarny dym, który drażnił gardło i oczy, a według Juany był przyczyną nieuleczalnych chorób. Stamtąd poprzez porośnięte trawą zbocza Celiusa dotrzeć można było na Lateran. Droga, zwana via Lata, wystarczająco szeroka, by zmieściła się na niej uroczysta procesja, prowadziła prosto do katedry rzymskiej. Juana twierdziła, że żadna procesja nie ryzykowała przejścia tą drogą, odkąd w odległych czasach pewna kobieta, której udało się zasiąść na tronie papieskim dzięki temu, że udawała mężczyznę, zwana następnie papieżycą Joanną, zdemaskowała się przed swymi owieczkami, wydając na świat dziecko na płytach tejże via Lata. Miejsce to wyznaczał posąg leżącej kobiety karmiącej piersią niemowlę, a ponieważ lud rzymski ogłosił je przeklętym i nawiedzanym przez demony, żaden ksiądz, a tym bardziej żadna procesja, nie używała tej drogi. Aby dotrzeć do bazyliki Świętego Jana na Lateranie, wszyscy chodzili dookoła, przez dawne ogrody Mecenasa.

Fiora mogła też oczywiście dojrzeć ruiny term Karakalli, znajdujące się w pobliżu murów miasta, oraz zieleń ogrodu San Sisto. Prześledziła wzrokiem trasę, którą Borgia poprowadził ją do swego pałacu, a tym samym widok całego miasta wrył jej się w pamięć. Potrzebowała jednak dodatkowych informacji i aby je uzyskać wybrała okrężną drogę:

- W dniu, w którym dotarłam do Watykanu - powiedziała lekkim tonem - spotkałam siostrzenicę papieża, księżną Riario. Możesz mi powiedzieć, gdzie ona mieszka?

- Donna Catarina? Oczywiście. Tam, patrz: widać kościół SanfApollinare i pałac San Marco. Pomiędzy nimi widać duży budynek z blankami i wieżą: tam właśnie mieszka.

- Aha, widzę! Spotkałam też inną ważną osobę: kardynała kamerlinga...

- Francuza? Tego, który uchodzi za najbogatszego w Rzymie? No więc zobacz...

Fiorze jednak nie było pisane poznanie umiejscowienia pałacu d'Estouteville'a. Imponująca grupa jeźdźców zatarasowała ulicę, otaczając muła we wspaniałej czerwono-złotej uprzęży niosącego na grzbiecie wicekanclerza Kościoła. Przechodnie przyklękali w kurzu, aby przyjąć jego błogosławieństwo, a służba otworzyła bramy pałacu. Fiora pomyślała, że jego wielki kapelusz wyglądał jak ogromny purpurowy grzyb. Kardynał podniósł głowę i zauważył dwie kobiety. Władczym gestem nakazał im ukryć się wewnątrz. Juana zzieleniała na twarzy.

- Maria Santissimal - jęknęła. - Wygląda na wściekłego! Nie sądziłam, że coś złego może być w pozwoleniu ci na wyglądanie przez okno. Nie widział w tym nic niewłaściwego, jak...

- Jak inne kobiety mieszkały w tej komnacie? - dokończyła Fiora, która nie mogła powstrzymać śmiechu na widok przerażonej miny kuzynki kardynała.

Juana, zamknąwszy okno, chodziła tam i z powrotem, wyłamując sobie palce.

- Nie śmiej się, proszę! To... okropne!

- Aż tak się go boisz? Przecież chyba cię nie zbije?

- Zrobi coś gorszego. Będzie na mnie patrzeć z gniewem i gnębić swoją pogardą.

- Nie przesadzasz aby trochę? Z powodu okna?

Juana wiedziała, o czym mówi, a najwyraźniej prawda była jeszcze gorsza: kiedy chwilę później pojawił się Borgia, cały czerwony i zasapany po pokonaniu kilku pięter w tempie spotęgowanym przez gniew, obrzucił ją najpiękniejszą wiązanką hiszpańsko-włoskich przekleństw, jaką można sobie wyobrazić. Padłszy mu do stóp i wznosząc nad głowę dłonie splecione w błagalnym geście, Juana szlochała, uderzała głową o podłogę i rozdzierającym głosem błagała o wybaczenie. Scena ta wydała się Fiorze tak śmieszna i oburzająca jednocześnie, że postanowiła interweniować.

- Dosyć tego! - zawołała głośno, by przekrzyczeć zgiełk. - Nie mam pojęcia, czym ta nieszczęśnica zasłużyła sobie na takie traktowanie. Cała jej wina polega na tym, że pozwoliła mi odetchnąć świeżym powietrzem.

Szalejący z wściekłości Borgia nawet jej nie słyszał. Podeszła więc do toaletki i wzięła z niej zwierciadło, szarpnęła kardynała za rękaw, by nieco się cofnął i przystawiła mu lustro do twarzy - czerwonej, wykrzywionej, niemal demonicznej.

- Spójrz na siebie! Jesteś ohydny! I śmiesz mówić o podobaniu mi się?

Ta brutalna konfrontacja z własnym odbiciem ścisnęła mu krtań. Fiora wykorzystała to:

- Hiszpański szlachcic! Książę Kościoła, zachowujący się jak pastuch względem niezdarnej dójki! Powinieneś paść trupem ze wstydu! Budzisz we mnie wstręt!

Stała przed nim wyprostowana i pełna pogardy, w białej satynowej sukni szamerowanej czernią i złotem, w którą Juana ubrała ją tego dnia, wyciągając przed siebie lustro tak, jakby wyciągała krucyfiks, mając do czynienia z diabłem, i obraz ten podziałał na gniew kardynała jak egzorcyzmy. Odwrócił się ku Juanie, wciąż pokornie klęczącej, i rzucił:

- Idź precz! Przyjdziesz, jak cię zawołam! Podniosła się i oddaliła z pośpiechem myszy gonionej przez kota. Borgia podszedł do okna wychodzącego na podwórzec i otworzył je, próbując uspokoić oddech. Stopniowo stał się on bardziej miarowy, a twarz kardynała odzyskiwała normalną barwę. Kiedy poczuł się lepiej, westchnął głęboko, po czym odwrócił się i spojrzał na młodą kobietę. Siedząc w fotelu obitym zielonym aksamitem, czekała bez słowa. Na jej kolanach wciąż leżało lustro.

- Wybacz mi! Nie powinienem był dać się ponieść gniewowi, ale kiedy zobaczyłem cię w oknie, przeraziłem się.

- Brednie! Miałam na głowie welon i nosiłam maskę. Donna Juana z trudem zresztą mnie przekonała do ich założenia, ale to był warunek, bym mogła trochę odetchnąć w tym nieszczęsnym oknie.

- Nie wiesz, co mówisz. Mimo to mogłaś zostać rozpoznana.

- Rozpoznana? W mieście, w którym nikt mnie nie zna?

- Z wyjątkiem tych wszystkich, którzy widzieli cię w Watykanie po przyjeździe, z wyjątkiem towarzyszy podróży i zakonnic z San Sisto.

- Doskonały przykład. One są zamknięte w klasztorze! Znowu westchnął i przysunąwszy drugi fotel, usiadł naprzeciwko niej.

- A jednak była to poważna nieostrożność. Wszystkie zbiry w mieście nadal cię poszukują. Poza tym nie wiesz, co wymyślił papież.

- Widzę, że przynajmniej raz nie mówisz „Ojciec Święty". To określenie wyjątkowo do niego nie pasuje. No więc, co wymyślił?

- Domingo, nubijski eunuch, który cię pilnował, ma pewien talent do rysunku. Zrobił kilka szkiców, na których jesteś do siebie bardzo podobna, choć rysował z pamięci. Obwoływacze publiczni pokazują je na skrzyżowaniach ulic. A ponieważ osobie, która cię wyda, oferowana jest kwota stu dukatów...

Tym razem Fiora pobladła. Teraz odczuła w pełni siłę nienawiści Hieronimy, nienawiści tak wielkiej, że ta nędzna kobieta umiała zarazić nią papieża. Było to absurdalne i przerażające zarazem. Jakiż to zły duch kierował jej przyjściem na ziemski padół, że ustawicznie narażona jest na wrogość mocarzy tego świata? Kolejno musiała stawić czoło swojej drogiej Florencji powstałej przeciwko niej, później Zuchwałemu, najgroźniejszemu z książąt rządzących w Europie, a teraz papieżowi! Kochała mężczyznę i mężczyznę tego zabrała jej śmierć. Czy skażona kazirodztwem krew płynąca w jej żyłach jest naprawdę przeklęta? Dowodem na to były być może wydarzenia, które nieustannie obracały się przeciwko niej.

Aby pokonać trwogę chwytającą ją za gardło, ścisnęła obiema dłońmi podłokietniki fotela. Lustro spadło z jej kolan i się stłukło. Zapanowała cisza. Kardynał i młoda kobieta patrzyli na okruchy rozsypane na ziemi, po czym Fiora zerwała się gwałtownie:

- Eminencjo - powiedziała - niepotrzebnie zadajesz sobie trud chronienia mnie, a poza tym narażasz swój dom na niebezpieczeństwo. Każ mnie odprowadzić do Watykanu. Oddam się w ręce papieża.

Natychmiast znalazł się na nogach, a w jego czarnych oczach pojawiły się błyskawice. Położył dłonie na ramionach młodej kobiety.

- Jesteś szalona! Nie powiedziałem tego, by cię wpędzić w rozpacz, ale żebyś zrozumiała, że w twoim interesie jest zachowanie ostrożności.

- Wiem... ale nie mam już ochoty być ostrożna. Chcę umrzeć, koniec, kropka. Jedyne, o co cię poproszę, to byś osobiście przekazał kardynałowi d'Estouteville list, który napiszę. Król Ludwik powinien się zająć moim synem i drogimi mi osobami.

- Przecież nie umrzesz! Jeśli się sama zgłosisz, zostaniesz natychmiast wydana za Carla Pazziego...

- A mówiłeś wtedy wieczorem, że w czasie kłótni z kardynałem papież krzyczał, że mnie straci niezależnie od tego, czy to się Hieronimie podoba, czy nie?

- Przekonała go do swego punktu widzenia. Kiedy w grę wchodzą pieniądze, Jego Świątobliwość staje się bardzo podatny na wpływy.

- To nie ma sensu. Mój majątek nie jest już taki znaczący, jak kiedyś. Poza tym nie widzę sposobu, by mój małżonek, przyjmując, że wyjdę za mąż, mógł odziedziczyć dobra we Francji lub Burgundii, które w sposób oczywisty należą się mojemu synowi.

- Jesteś pewna, że we Florencji nic już nie posiadasz?

- Zupełnie nic. Pałac Beltrami spłonął, willa we Fiesole została skonfiskowana, a interesami mego ojca zarządza Angelo Donati.

- Angelo Donati umarł. Lorenzo Medyceusz przejął więc osobiście zarząd twoich dóbr i mówi się, że gdybyś wróciła do Florencji, odzyskasz swoją willę... i kilka drobiazgów.

- Mówi się? Kto to mówi?

- Takie chodzą słuchy, krążą pogłoski... Jego Świątobliwość utrzymuje bardzo aktywnych szpiegów w mieście Czerwonej Lilii. Nie wiesz, że jeśli chodzi o to piękne miasto, papież ma bardzo konkretne zamiary?

- Weźmy pod uwagę najgorsze: Riario dostaje Florencję. Otrzyma każdy majątek, którego zapragnie.

- Ależ nie! Papież chce tam rządzić, ale nie może być mowy o łamaniu prawa i pozbawiania mieszkańców majątków. Aż za dobrze wiadomo, do czego są zdolni. Oto dlaczego tak bardzo interesuje się tym małżeństwem. Tutejsi Pazzi dołączą do tych, którzy tam pozostali, i wrócą jako tryumfatorzy... ale legalni.

- A ja wrócę w ich kufrach podróżnych? Wielkie dzięki.

- To akurat nie jest takie pewne - odpowiedział Borgia z półuśmiechem. - Jak tylko wyjdziesz za mąż, pani Boscoli, jak sądzę, nie da ci długo pożyć. Wierz mi! Bądź rozsądna i przygotuj się do kolacji ze mną. Postaram się dostarczyć ci rozrywki.

- Zależy jakiej!

Wybuchnął śmiechem i podszedł do drzwi.

- Nie patrz na mnie tak podejrzliwie! Obiecuję, że do niczego nie dojdzie. Może uważam - dodał mrugając - że nie jesteś jeszcze wystarczająco pulchna, by się nadawać do pożarcia?

- To mnie uspokaja! Nieprędko będziesz usatysfakcjonowany.

Kolacja istotnie była przemiła. Fiora była szczęśliwa, dowiadując się, że Lorenzo Medyceusz zachował dla niej wierną przyjaźń i że być może pod jego egidą będzie mogła pewnego dnia wrócić z podniesioną głową do swego ukochanego miasta. Wiadomość ta zmieniła nieco jej plany ucieczki. Początkowo miała zamiar ukraść łódź, by spłynąć Tybrem i po dotarciu do wybrzeża morskiego spróbować dostać się na statek płynący do Prowansji, ale to nie był dobry pomysł: statki pełnomorskie nie pływały zimą. Trzeba by było czekać na wiosnę. Poza tym nie miała ani grosza, by zapłacić za podróż. Możliwość zawadzenia o Florencję otwierała znacznie szersze perspektywy. Rzym i stolicę Medyceuszy dzieli ledwie siedemdziesiąt mil! Pielgrzymi przemierzający szlaki wiodące do wielkich sanktuariów pokonywali znacznie większe odległości, a tych siedemdziesiąt mil można by przebyć pieszo.

Rodrigo Borgia okazał się tego wieczoru najbardziej uroczym z gospodarzy. Jego wesołe usposobienie sprawiło, że kolacji towarzyszyła przyjemna konwersacja. Podano ostrygi, małe kalmary w sosie brunatnym i drób na sposób rzymski: z papryką, anchois, pomidorami i szynką, wszystko zakrapiane lekkim winem z Frascati. Deserowi, na który podano owoce z konfitury, towarzyszył wyśmienity muskat z Montefiascone, słynny z tego, że spowodował w 1111 r. śmierć kardynała Fuggera.

Aby rozbawić swojego gościa, Borgia opowiadał o różnych wydarzeniach, co ukazało Fiorze nieoczekiwany obraz życia rzymskiego. Dowiedziała się na przykład, że uprowadzenia były ulubioną rozrywką szlachty: porywało się kobietę lub dziewczynę, wiozło w odosobnione miejsce, gdzie urządzano ucztę, po czym odwożono mimowolną bohaterkę zabawy w pobliże jej domu. Prowokowało to oczywiście żądzę zemsty, ale zemsta była w Rzymie podniesiona do rangi sztuki. Im bardziej była okrutna, tym bardziej ją oklaskiwano. Borgia opowiedział historię uroczej Lisabetty, małżonki Francesca Orsini, która - zaskoczona z innym mężczyzną - musiała asystować przy śmierci kochanka, zaproszonego na ucztę i zabitego uderzeniami kija przy deserze. Następnie zwłoki winowajcy zostały rozkrzyżowane w sypialni i każdej nocy przywiązywano do nich Lisabettę, a o świcie zabierano ją do domu, gdzie pozostawała do zachodu słońca, jako pożywienie dostając tylko dwie kromki chleba i szklankę wody.

Tym razem Fiora się nie uśmiechnęła. Struchlała i aby dojść do siebie, musiała wypić cały kielich wina.

- I co się z nią stało?

- Oczywiście umarła, i to dosyć szybko, ale była bardzo skruszona.

Pouczająca historia, nieprawdaż?

- Trzeba być mężczyzną, żeby opowiadać o takich okropieństwach tak lekkim tonem! Uważam, że to potworne. Ten Orsini zasługuje na piekielne męki. I pomyśleć, że przez cały rok biedni ludzie poświęcają siły i pieniądze na wszystkich szlakach Europy, by móc pomodlić się w tym mieście, które uważają za święte, w którym widzą niebiańską Jerozolimę i ośrodek wszelkich cnót, gdy tymczasem to zwykła kloaka!

- Jesteś surowa w sądach. Przecież żyją tu ludzie wielkich zalet, a jeśli chodzi o pielgrzymów, znam takiego, który przybywszy przed trzema laty na jubileusz, powiedział: „Kiedy stawiasz stopę w Rzymie, wiara odchodzi, gniew pozostaje...".

- Można by powiedzieć, że to cię bawi, ciebie - księcia Kościoła? Czy twój Sykstus IV choć wierzy w Boga?

- Ależ oczywiście! A szczególnym kultem otacza Matkę Boską, ale co zrobić - jest także bardzo przywiązany do swojej rodziny i nie cofnie się przed niczym, by była bogata i wpływowa.

- Podobno ty także masz dzieci, Eminencjo. Kardynał natychmiast rozpłynął się w morzu czułości:

- Są wspaniałe! Dwaj najcudowniejsi mali chłopcy, jakich nosi ta ziemia! A zwłaszcza Juan! Ale przyznam ci się, że chciałbym, żeby ich matka dała mi teraz dziewczynkę, tak jasnowłosą jak ona. Dałbym jej na imię... Lucrezia! - Widząc pogardliwy grymas wykrzywiający usta młodej kobiety, dodał: - No, nie rób takiej miny! Włochy są krajem dzieci. Wszyscy je tu mają. - Nawet kardynałowie, jak widzę?

- Mógłbym właściwie powiedzieć: przede wszystkim kardynałowie, gdyż kobiety, które oni zaszczycają, mogą mieć pewność, że ich potomstwu niczego nie będzie brakować. Dlatego też kardynał Cibo ma syna. Kardynał d'Estouteville także. Nazywa się Jeremiasz, a dała mu go bardzo ładna kobieta, Girolama Tosti. Jest teraz panem na Frascati, skąd wino właśnie piliśmy. Co do kardynała...

- Litości, Eminencjo! Nie mów nic więcej! Chciałabym zachować nieco wiary mego dzieciństwa!

- Wiara nie ma z tym nic wspólnego! Trzeba żyć z duchem swoich czasów, a Rzym, którego tylko najgorszą stronę poznałaś, jest jednak mimo wszystko bardzo przyjemnym miejscem do życia. Mieszkają tu i nie uskarżają się na to wysoko urodzone cudzoziemki, takie jak królowa Bośni, królowa Cypru i grecka księżniczka Zoe Paleolog.

- Ich położenie nie ma z pewnością nic wspólnego z moim. Skończmy z tymi pogawędkami, Eminencjo! Ja nie chcę tu zostać. Powiedziałeś przed chwilą, że nie mam już zakazu wstępu do Florencji, pomóż mi więc do niej wrócić!

- Jest na to za wcześnie! Cały czas ci to powtarzam.

- A poza tym nie pozwolisz mi wyjechać bez zapłacenia pewnej kontrybucji, prawda?

Roześmiał się cicho i nieco ochrypłe, przyglądając się złocistemu winu wypełniającemu kieliszek.

- Który mężczyzna pozwoliłby, by przeszło mu obok nosa najbardziej upajające z win bez próby skosztowania?

Oczy Borgii żarzyły się jak węgielki w popiele i Fiora naraz poczuła się bardzo znużona. Objęła spojrzeniem wspaniały zielono-złoty wystrój pokoju, którym była już zmęczona.

- Jestem zatem skazana na konanie tu z nudów? Kiedy chociaż będę mogła opuścić ten pokój?

- To byłoby nieostrożne. Pałac jest pełen służby, strażników i domowników; nie mogę być pewien wszystkich. Poza tym gdybym zamknął drzwi, dałbym do zrozumienia, że kryje się tu jakaś tajemnica. Wiadomo oczywiście, że w wieży mieszka jakaś ślicznotka, ale nie ma w tym niczego nadzwyczajnego!

- Wiem - zawołała Fiora, niemogąca dłużej się powstrzymać - ale zrozum, że nie mogę tkwić zamknięta w tych czterech ścianach nie mając żadnego zajęcia poza patrzeniem przed siebie! Odkąd porwano mnie z Francji, wciąż przebywam w zamknięciu! Dwa miesiące w kabinie na statku, dwa tygodnie w San Sisto, ale tam był chociaż ogród, a teraz tutaj. Wolę już umrzeć!

- Uspokój się i uzbrój w jeszcze trochę cierpliwości! Każę ci przynieść książki, jeśli lubisz czytać, i przyślę niewidomego śpiewaka o cudownym glosie. Będę cię często odwiedzać, a czasem, w nocy, zaprowadzę do ogrodu, na świeże powietrze...

Fiora musiała zadowolić się tymi obietnicami, choć wrażenie, że się dusi, rosło z każdym dniem. Wielkim wsparciem były dla niej książki. Borgia, który sam nigdy nie czytał, przez próżność zgromadził duży księgozbiór, zwłaszcza autorów greckich i łacińskich, ale dla niej wybierał najbardziej nieprzyzwoite, a Fiora wprawiła go w zdumienie, gdy oschle zażądała „poważnych" autorów, takich jak Arystoteles i Platon.

- Cóż za zasadnicza kobieta! - zawołał. - Rzymskie damy bardzo sobie cenią nieco swawolne historie. Znakomicie usposabiają do miłości...

- Ale ja nie mam najmniejszej ochoty być usposobiona do miłości! Zrozum wreszcie, Ekscelencjo! Opłakuję małżonka, którego kochałam z całego serca, i choć jestem ci wdzięczna za to, co dla mnie zrobiłeś, wiedz, że dobrowolnie nigdy nie będę twoja!

Myślała, że to go rozzłości, ale zadowolił się uśmiechem tak zarozumiałym, że ją to rozdrażniło.

- Na pewno zdołam cię przekonać do zmiany zdania!

Mimo uśmiechu w jego oczach była groźba i Fiora wywnioskowała z tego, że musi mieć się na ostrożności jeszcze bardziej niż zazwyczaj. W tym mężczyźnie było nagromadzone zbyt wiele gwałtowności, by jeszcze długo akceptował czekanie. Był przeświadczony o tym, że jest wyjątkowym kochankiem i któregoś dnia na pewno narzuci jej swe karesy. Wyobraża sobie, że potem będzie mu wiekuiście oddana. Było to szczytem śmieszności, ale nie wróżyło niczego dobrego na przyszłość. Nie miała gwarancji, że gdy raz jeden ulegnie jego żądzom, następnego dnia Borgia otworzy drzwi i pomoże jej wrócić do Florencji. Fiora pomyślała, że nadszedł czas, by wzięła los w swoje ręce. Przekonała się o tym do reszty po absurdalnej scenie, która miała miejsce w pokoju kąpielowym.

Tego ranka Fiora właśnie weszła do ciepłej i pachnącej wody. To była jej jedyna przyjemność w ciągu dnia i lubiła trochę ją przeciągać. Ku jej wielkiemu zaskoczeniu Juana zniknęła pod jakimś mętnym pretekstem zaraz po tym, jak pomogła jej wejść do kąpieli, a czarna niewolnica, która zazwyczaj ją myła, jeszcze nie przyszła. Niespecjalnie się tym przejęła, szczęśliwa, że przez chwilę będzie sama. Wyciągnęła się rozkosznie z zamkniętymi oczami, kiedy usłyszała ciche skrzypnięcie drzwi. Myśląc, że to któraś ze służących nawet się nie poruszyła, ale zaalarmowało ją uczucie, że dzieje się coś anormalnego i otworzyła oczy. Stojąc przed nią, Borgia pożerał ją wzrokiem i nagle, zrzucając złocistą szatę, która go spowijała, pojawił się przed nią całkiem nago. Przez chwilę zatkało ją ze zdumienia. Nie żeby jego ciało, brązowe i silne, było odrażające, ale jego znaczną część pokrywało czarne owłosienie. Kręcone włosy porastały podbrzusze, wspinały się na pierś i atakowały pachy i ramiona. Fiora miała wrażenie, że ma przed sobą monstrualne zwierzę, tym bardziej że bez skrępowania ukazywał męskość tłumaczącą przydomek nadany mu przez rzymskie kurtyzany.

Patrzył na nią z łakomą miną wilka szykującego się do pożarcia owieczki, od czasu do czasu oblizując końcem języka grube, ciemnoczerwone wargi. Przerażona Fiora skuliła się w wannie, a kiedy włożył nogę do wody z oczywistym zamiarem dołączenia do niej, wydała krzyk tak przeraźliwy, że gołębie siedzące na zwieńczeniu wieży zerwały się do lotu. Wyskoczyła z kąpieli, odpychając napastnika, który upadł, i uciekła do swego pokoju. Tam, zerwawszy prześcieradło z łoża, owinęła się nim, drżąc jak osika, po czym schroniła się na jednej z kamiennych ławek umieszczonych w każdej niszy okiennej. Otworzyła okno, przed którym się znajdowała, zdecydowana rzucić się z niego, jeśli Borgia zrobi choćby krok w jej kierunku.

Jednak kiedy chwilę później się pojawił ubrany w złocistą szatę i fioletowy z wściekłości, ograniczył się do posłania młodej kobiecie ciskającego błyskawice spojrzenia, wielkimi krokami przemierzył komnatę i wyszedł, trzaskając drzwiami.

Ten odgłos jakby przebudził Juanę, która w chwili wejścia Fiory zajęta była przygotowywaniem sukni. Kobieta stała jak słup soli i śledziła scenę ze zdumieniem.

- Mój Boże! - wykrztusiła wreszcie. - Nie powiesz chyba, że go odtrąciłaś? - Rzuciłabym się z okna, gdyby spróbował jeszcze raz się do mnie zbliżyć!

- Ale dlaczego? Dlaczego? Czy nie jest nadzwyczajnie piękny?

- Możliwe, ale ten rodzaj urody na mnie nie działa! To nie mężczyzna, wygląda jak małpa!

- Jak możesz tak mówić? Jego ciało jest miękkie w dotyku jak wełna nowo narodzonego jagnięcia. Jest bogiem miłości - dodała Juana z drżeniem w głosie - a kiedy do niego należysz, otwiera się nad tobą siódme niebo.

Fiora patrzyła na duenię ze szczerym zdumieniem.

- A co ty o tym wiesz?

Duenia Juana poczerwieniała jak cegła i zaczęła potrząsać wiszącymi u pasa kluczami, wstydliwie spuszczając oczy.

- Wiem! - potwierdziła. - Dwadzieścia lat temu... kochaliśmy się... pod drzewami pomarańczowymi w moim ogrodzie, w Jativie. Nie mogłam tego zapomnieć i kiedy pięć lat temu poprosił, bym przyjechała do Rzymu i prowadziła mu dom, nie wahałam się ani chwili.

- I... zostaliście kochankami?

- Nie. On lubi młodość. Zresztą takie wspomnienia wystarczą, by rozjaśnić całe życie - zakończyła żarliwie.

- A teraz opiekujesz się dziewczynami, które tu sprowadza? Nie jesteś zazdrosna?

Dotknięta tymi pytaniami, które uznała za zniewagę, Juana wyprostowała się i na chwilę znów stała się osobą, jaką musiała być niegdyś: wyniosłą i wzgardliwą Hiszpanką, pogrążoną w dewocji i świadomą odwiecznego dziedzictwa swego rodu.

- Zazdrosna? Ja? A o co? O te ladacznice, które sprowadza tu dla przyjemności, a ja je ubieram i perfumuję, by były choć trochę bardziej godne spędzenia chwili w jego łożu? Ależ to jakbym posypywała cukrem jego ulubione ciastka. Liczy się tylko to, że w naszych żyłach płynie ta sama krew. Te dziewczyny to nędzne paprochy. Jego przyjemność, jego przyjemność przede wszystkim! Zdarzało mi się nawet niektóre przytrzymywać, kiedy on zaspokajał swoje żądze. A ty podejrzewasz, że jestem zazdrosna?

- Istotnie, nie ma o co - westchnęła Fiora. - Piękne masz zajęcie! W każdym razie wbij sobie do głowy jedno: ja nie jestem ladacznicą i ten twój Borgia nie tylko mnie nie interesuje, ale wręcz wywołuje we mnie wstręt!

Dobiegający z ulicy odgłos końskich kopyt sprawił, że zamilkły. Juana otworzyła okno i wyjrzała na zewnątrz, po czym z powrotem je zamknęła, każdym ruchem wyrażając głęboki smutek.

- Odjeżdża! To ty go przegnałaś! Z jakiej ty gliny jesteś ulepiona?

- Z takiej, z jakiej się robi uczciwe kobiety, które rzadko chyba można spotkać na ulicach Rzymu. Mówisz, że odjeżdża? Dokąd jedzie, twoim zdaniem?

- Zabrał oszczepy i przyodział wiejski strój. Myślę, że pojechał do Magliany polować na dziki.

- A daleko do tej... Magliany?

- To willa w pobliżu Rzymu, ale jeździ tam tylko po to, by uspokoić nerwy, i zostaje co najmniej dwa dni.

- Dwa dni spokoju! Co za szczęście!

- Szczęście? Wróci stamtąd pijany krwią i winem... a wtedy z radością przywiążę cię do tego łóżka! Zbyt długo sobie z niego kpiłaś, moja śliczna! Zobaczysz, że będzie cię to drogo kosztować!

Juana opuściła komnatę majestatycznym krokiem królowej. Odgłos wielokrotnie obracanego w zamku klucza upewnił Fiorę, że znowu została zamknięta. Jednak zdecydowanie wolała samotność od towarzystwa wielbicielki Rodriga.

Rozpoczęła od pozbycia się mokrego prześcieradła, ubrała się, wyszczotkowała gęste czarne włosy, zaplatając je po prostu w gruby warkocz, a później usiadła w fotelu, w którym najbardziej lubiła rozmyślać. Powinna za wszelką cenę opuścić ten pałac przed powrotem gospodarza, gdyż powrót ten z całą pewnością będzie dla niej więcej niż nieprzyjemny. Miała szczęście, że Borgia wolał wyładować swoją wściekłość na dzikach, zamiast od razu wyżyć się na niej. Ale jak się stąd wydostać?

Jedynymi możliwymi drogami wyjścia były okna, ale od dawna wiedziała, że są usytuowane zbyt wysoko, by umożliwić ucieczkę, nawet gdyby związała ze sobą prześcieradła i dołączyła do nich kilka pasków.

Z drugiej strony, nawet zakładając, że udałoby się jej wydostać, to jeszcze nie koniec problemów. Dokąd mogłaby się udać, opuściwszy pałac Borgii? Jedynym możliwym schronieniem był pałac kardynała d'Estouteville, ale nie zdołała się dowiedzieć, gdzie się znajduje, a nawet, czy jest daleko, czy blisko, łatwo dostępny, czy nie. Zresztą, jak zostałaby tam przyjęta? Borgia twierdził, że Ludwik XI nie odpowiedział na list wysłany przez kamerlinga i że na pewno pozostawiał ją na pastwę losu i papieskich planów. Być może nie było to prawdą, ale może jednak było. Czy nie poprosiła w przeddzień porwania księżniczki Joanny o zerwanie, w pewnym sensie, więzi między wdową po Filipie de Selongeyu i królem Francji? W takim wypadku możliwe, że kardynał d'Estouteville każe ją dokładnie związać i spiesznie dostarczyć do Watykanu.

Nie, najlepiej byłoby niewątpliwie, gdyby udało się jej wydostać, pojechać na północ, to znaczy w kierunku Florencji, ukryć się do czasu otwarcia bram, a potem ruszyć w drogę. Niestety, między Fiorą a tą toskańską drogą do wolności znajdowały się mury pałacu Borgii, straże pałacu Borgii i, wreszcie, kuzynka Borgii... która najwyraźniej podjęła decyzję, by ją zagłodzić, gdyż nie pojawiła się przez cały dzień.

Fiora myślała początkowo, że nie ma to znaczenia. Miała wodę w karafce, a nawet hiszpańskie wino. Miała także owoce, które pozwoliłyby jej nie umrzeć z głodu. I nagle przyszedł jej do głowy pomysł, rewelacyjny, olśniewający. Było jednak konieczne, absolutnie konieczne, by pojawiła się Juana.

Fiora spędziła dłużące się popołudniowe godziny, dopracowując swój plan i gromadząc przedmioty, których będzie potrzebowała. W pokoju kąpielowym znalazła szczotkę o długim uchwycie służącą do mycia marmurowej wanny. Później nożyczkami pocięła ręczniki na długie paski, które splotła, aby zwiększyć ich wytrzymałość, i związała ze sobą. Wreszcie przyjrzała się krytycznie ubraniom, które jej dostarczono. To był najtrudniejszy punkt. Jak przemierzać ulice Rzymu w strojach z satyny, brokatu czy muślinu? A zwłaszcza - jak iść pieszo w butach, które posiadała? Były to pantofle bez pięty z haftowanego aksamitu lub jasnej satyny. Miała nawet buty na grubej platformie na wenecką modłę, których zresztą nigdy nie nosiła, uważając, że i bez nich jest wysoka. Oczywiście sznurkowe sandały, w których uciekła z San Sisto, zostały spalone wraz z resztą klasztornych ubrań. Żałowała tego teraz, ale ponieważ nie widziała żadnego rozwiązania tego problemu, postanowiła zdać się na opatrzność. W związku z tym schowała prowizoryczną linę do jednego z kufrów i usiadła z powrotem w fotelu, udając, że czyta Boską komedię. Lubiła poemat Dantego, ale jej uwagę w całości pochłaniały odgłosy dochodzące z zewnątrz. W fałdach sukni ukryła zaimprowizowaną przez siebie broń.

Zapadał zmierzch, a ona nie pomyślała nawet o zapaleniu świec. Serce zaczynało bić jej mocniej przy każdym dobiegającym z zewnątrz odgłosie. Niejasne przeczucie podpowiadało jej, że ucieczka nastąpi tej nocy lub nigdy. Czy Juana wreszcie się pokaże, czy też będzie czekać na powrót kuzyna w nadziei, że samotność, niepokój i brak pożywienia uczynią więźniarkę bardziej skłonną do ustępstw?

Aby zaczerpnąć powietrza, bo czuła, że się dusi, Fiora otworzyła okno wychodzące na ulicę. Powietrze było świeże i wilgotne. Ciężkie chmury przesuwały się powoli na bezkresnym horyzoncie. Słońce, które nie pokazało się przez cały dzień, nie miało żadnego powodu, by zachodzić i Rzym przechodził powoli z rodzaju półcienia do kompletnych ciemności, których na pewno nie rozjaśni żadna gwiazda. W powietrzu czuć było odór zgnilizny i różnego rodzaju odpadków, które niosła niedaleka rzeka. Kilka jasnych punktów świeciło gdzieniegdzie w oddali w bezmiarze szarej przestrzeni, nie zmniejszając w niczym posępności obrazu, jaki przedstawiało tego wieczoru Wieczne Miasto, najeżone kampanilami i wieżami strażniczymi. Nagle Fiora pomyślała o szczególe, o którym zapomniała. Zamknęła okno, przykucnęła przed kominkiem, gdzie niepodtrzymywany ogień przygasł, i zapaliła od żarzących się popiołów dwie świece. Potem weszła do pokoju kąpielowego, gdzie znajdowała się rzecz niesłychanie luksusowa - wielkie weneckie lustro wiszące na ścianie. Zabrała ze sobą świecznik, przybory do czesania i oczywiście szczotkę z długą rączką, z którą postanowiła się nie rozstawać przez całą noc.

Stanąwszy przed lustrem, rozpuściła włosy, zrobiła przedziałek i zaplotła dwa warkocze, które owinęła wokół głowy na sposób duenii Juany. Właśnie skończyła, kiedy z pokoju dobiegł ją brzęk naczyń, który sprawił, że zabiło jej serce. Jednocześnie pod drzwi wślizgnął się promień światła. Czy nadszedł właściwy moment?

Trzymając mocno hebanowy uchwyt szczotki, otworzyła drzwi i poczuła, jak zalewa ją fala radości. Juana była w środku. Pochylona nad tacą wniesioną na górę przez niewolnicę, ustawiała talerze. Nalawszy wina do kielicha, wypiła je chciwie, a później ponownie napełniła naczynie. Pochłonięta tą czynnością nie usłyszała wejścia Fiory.

Ta nawet się nie wahała. Podniósłszy swą prowizoryczną broń, uderzyła nią ze wszystkich sił w głowę duenii, która zwaliła się na posadzkę bez jednego okrzyku. Było to tak nagłe, że nieco zaniepokojona Fiora ukucnęła przy wysokiej czarnej sylwetce, obawiając się, że zabiła gospodynię. Obawa ta była jedynym powodem, dla którego wybrała hebanową szczotkę, a nie pogrzebacz z brązu. Szybko się uspokoiła. Włosy zamortyzowały uderzenie i Juana miała szansę wyjść z tej opresji jedynie ze sporym guzem. Teraz nie było już czasu do stracenia.

Fiora pospiesznie rozebrała starą pannę, którą następnie skrępowała za pomocą zrobionych przez siebie lin. Potem wepchnęła jej do ust chusteczkę, którą umocowała jedwabnym szalikiem. Wreszcie przeciągnęła ją za nogi do pokoju kąpielowego, gdzie zostawiła na dywaniku, po czym zamknęła drzwi na klucz. Zakładając, że Juanie uda się uwolnić, upłynie dłuższa chwila, zanim ktoś przyjdzie jej z pomocą, gdyż to małe pomieszczenie nie miało okien, a tylko otwory wentylacyjne.

Po zamknięciu drzwi Fiora wydała głębokie westchnienie ulgi. Obawiała się chwili zaatakowania Juany równie mocno, jak jej pragnęła, a więc najtrudniejsze miała za sobą. Pozwoliła sobie na wypicie kieliszka wina, aby dojść do siebie, i szybko założyła ubrania duenii. Były nieco za duże, ale trochę podciągnęła do góry spódnice, mocno ściągając je paskiem, nie zapominając oczywiście o zawieszonych przy nim kluczach. Później przypięła do włosów welon z czarnego muślinu i bez chwili wahania założyła na szyję ciężki złoty łańcuch, z którego Juana była tak dumna. Ponieważ nie miała złamanego szeląga, łańcuch ten, sprzedawany po kawałku, umożliwi jej kupowanie jedzenia w drodze, a może nabycie muła.

Spotkała ją przyjemna niespodzianka: buty duenii, wytrzymałe trzewiki z mocnej skóry, były, podobnie jak ubrania, nieco za duże, ale włożywszy do nich małe zwitki płótna, poczuła się w nich doskonałe. Oczywiście zapach ubrań nie był szczególnie przyjemny. Juana lubiła ciężkie perfumy. Czuć je było kadzidłem, goździkiem i oliwą z oliwek, ale Fiora pomyślała, że wolność nie ma ceny. Wreszcie, spojrzawszy po raz ostatni na pokój, którego nie miała nadziei kiedykolwiek opuścić, otworzyła drzwi i wyślizgnęła się na zewnątrz. Z ogromną przyjemnością trzykrotnie przekręciła w zamku wielki klucz. Teraz chodziło o to, by wyjść z pałacu, a ona nie znała jego rozkładu poza tym, co mogła zobaczyć z okien: budynki ustawione wokół dużego podwórca z podwójnym rzędem arkad, nad którymi dominowała wysoka wieża.

Zobaczyła, że znajduje się na podeście schodów oświetlonym lampką oliwną. Jeden ciąg stopni prowadził w górę na taras, gdzie stali strażnicy, drugi schodził w głąb budynku. Wybrała te drugie i ruszyła na dół, naciągając jak najdokładniej na twarz czarny welon i starając się naśladować sposób zachowania kobiety, której ubrania miała na sobie.

Schody doprowadziły ją na parter, a na dwóch mijanych poziomach nie spotkała żywej duszy. Na dole znalazła się przed grubymi, obitymi żelazem drzwiami, które być może wychodziły na ogród i które wydały jej się niemożliwe do otworzenia. Przypominając sobie o kluczach, które miała przy pasku, sprawdziła, czy któryś z nich przypadkiem nie pasuje, ale wszystkie były zbyt małe.

Drugie drzwi - malowane i zdobione - widniały z boku schodów. Zbliżywszy się do nich Fiora, usłyszała męskie głosy i śmiechy. Później rozległ się hurgot przesuwanych mebli, a głosy stawały się coraz głośniejsze, aż rozmowa przerodziła się w kłótnię. W tym pomieszczeniu, pewnie zajmowanym przez strażników pałacu, lada moment miała wybuchnąć bójka, nie należało więc tam wchodzić, Fiora wspięła się piętro wyżej, mając nadzieję, że może drzwi na tym poziomie dadzą się otworzyć. Przypomniała sobie, że przyjeżdżając z Borgią tej nocy, gdy uciekła z klasztoru, zauważyła długą loggię, która musiała stanowić kontynuację apartamentów paradnych.

Gdyby mogła dostać się na tę loggię używaną do obserwowania ulicznych widowisk, zdołałaby może jakoś ześlizgnąć się na ziemię. Ale najpierw trzeba było jakoś ją odnaleźć.

Z ogromną ostrożnością nacisnęła na wielką pozłacaną klamkę. Drzwi otworzyły się lekko i bez szmeru. Za nimi znajdowało się duże pomieszczenie, które zdawało się zagłębiać w nieskończoności, ledwie rozjaśnione przez ustawiony na lśniącym stole świecznik. Weszła do niego ostrożnie, ale nie musiała stąpać na palcach, gdyż ciemną posadzkę, w której jak w stawie odbijały się płomyki świec, pokrywały grube dywany. Wysoki sufit był pomalowany na podobieństwo rozgwieżdżonego nieba i do wrażenia, że jest się na zewnątrz, brakowało tylko ruchu powietrza. Wszędzie widać było złocone sofy i również połyskujące złotem poduszki. Fiora przypomniała sobie, jak Juana wychwalała pewien Gwiaździsty Salon, w którym jej ukochany kardynał urządzał wystawne przyjęcia.

Przejście przez to wspaniałe pomieszczenie wydało jej się nieskończenie długie. A przecież widziała wystarczająco wyraźnie, by nie wpaść na żaden z foteli ani innych porozstawianych obficie mebli. Wreszcie poczuła pod dłonią jakieś drzwi i omal nie krzyknęła z radości: te wychodziły bezpośrednio na loggię.

Posuwała się naprzód powoli, wzdłuż pokrytych freskami ścian, w obawie, żeby nie zostać dostrzeżoną z ulicy, ale po drugiej stronie rzeźbionej, kamiennej balustrady panowała kompletna cisza. Podeszła do niej, nieco ośmielona tym, że można ją wziąć za duenię Juanę, wychyliła się i niczego nie zobaczyła. Długa ulica, którą niewyraźnie oświetlały dwa płonące kaganki zawieszone przy głównej bramie pałacu po obu stronach kamiennego herbu z bykiem, wydawała się wyludniona, a w ogrodzie i w domu naprzeciwko nie paliło się żadne światło. Było to raczej pokrzepiające, ale wysokość, na której wznosiła się loggia, wcale nie działała pokrzepiająco. W ciemności Fiora miała wrażenie, że znajduje się na brzegu przepaści, na której dnie za chwilę się roztrzaska. Nie miała jednak wyboru, a powrót stał się niemożliwy. Trzeba było coś zrobić, choćby na pierwszy rzut oka pomysł wydawał się śmieszny.

Zdjęła z głowy długi czarny welon, rozdarła go na pół na całej długości, związała dwa końce tak mocno, jak to było możliwe, po czym przywiązała całość do wąskiej balustrady. Następnie, przeżegnawszy się szybko, przeszła na drugą stronę barierki, uchwyciła się welonu dłońmi, które nieco drżały - nogi zresztą też! - i zaczęła ostrożnie schodzić. Serce biło jej w piersi jak oszalałe. Pierwsze piętro rzymskiego pałacu, podobnie zresztą jak florenckiego, miało wysokość co najmniej trzech sążni, a prowizoryczna lina nie mogła mieć więcej niż jeden sążeń, uwzględniając konieczne węzły. Za chwilę trzeba będzie zeskoczyć na ziemię, a powierzchnia ulicy, wybrukowana surowymi okrąglakami z Tybru, nie była miękka.

Okazało się, że musi zeskoczyć szybciej, niż się spodziewała. Welon był z jedwabiu i centralny węzeł rozwiązał się, kiedy do niego dotarła. Spadła jak kamień. Przerażona Fiora zachowała jednak tyle przytomności umysłu, by nie krzyknąć. Jednak krzyknął ktoś inny - ku swemu zaskoczeniu wylądowała na czymś miękkim, co znacznie zamortyzowało jej upadek.

Zalana potokiem przekleństw żwawo zerwała się na nogi i ze zdumieniem i zatroskaniem spojrzała na żebraka, który położył się przy murze pałacu, w miejscu osłoniętym od wiatru, bo to na niego spadła. On także wstał, ukazując pod starym, wymiętym kapeluszem czerwoną, najeżoną siwym zarostem twarz i wściekłe oczy.

- Nic ci nie jest?

- Jak to nic! Co ci strzeliło do głowy, żeby mi tak spadać na głowę? Zwiewasz?... No, ciekawe... Zwiewasz z pałacu Borgii!

Dłońmi, które wydawały się równie mocne jak obcęgi, schwycił młodą kobietę i nie wydawał się skłonny jej puścić. Próbował ciągnąć ją w kierunku bramy, a ona opierała mu się, jak mogła, gdy nagle z głębi pamięci wyłoniło się wspomnienie: przypomniała sobie starego człowieka, który pewnej nocy ofiarował jej gościnę w swoim prowizorycznym schronieniu na budowie florenckiego pałacu. Powiedział jej o słowie, będącym znakiem rozpoznawczym bractwa żebraków, i teraz słowo to zupełnie spontanicznie pojawiło się w jej ustach:

- Mendicil - szepnęła.

To podziałało jak czary. Mężczyzna natychmiast ją puścił, a jego spojrzenie z rozgniewanego stało się zaciekawione.

- Ty też jesteś żebraczką? Trudno w to uwierzyć. Chyba bym cię znał, prawda?

- Nie. Jestem z Florencji i sprowadzono mnie tu siłą. Chcę wrócić do siebie...

- Siłą? To prawda, wyglądasz na piękną dziewczynę, a piękne dziewczyny są tu w cenie. Znasz drogę do Florencji?

- Nie, ale mam nadzieję ją znaleźć. Trzeba iść na północ?

- Trzeba wyjść przez Bramę del Popolo! Przerwałaś mi sen, więc cię podprowadzę... ale jakbyś coś dla mnie miała, jakiś drobiazg, w zamian za mój trud, to sprawiłabyś mi przyjemność. Twój upadek był dla mnie bolesny, wiesz?

Nie odpowiadając, Fiora pogrzebała w mieszku Juany, do którego włożyła, nie sprawdzając jego zawartości, złoty łańcuch i medalik, który teraz zamierzała dać żebrakowi.

Ku swemu zaskoczeniu poczuła pod palcami krągłość kilku monet, wyjęła jedną, mając wrażenie, że jest to złoty dukat, i nie patrząc, włożyła go w dłoń nędzarza, który zrobił kilka kroków w kierunku kaganka. Widząc, jak nagryza monetę, zrozumiała, że się nie myliła.

- To naprawdę złoto! - stwierdził. - Byłbym zdziwiony, gdyby nie udało ci się znaleźć w tym domu jednej czy dwóch takich monet. A teraz chodź! Ruszamy! Pokażę ci drogę, a potem cię zostawię. Lepiej, żeby nie widziano mnie w towarzystwie kobiety, która jest uciekinierką!

Poprowadził ją wąską uliczką zaczynającą się na rogu pałacu i wiodącą na wprost między dwoma rzędami domów nierównej wysokości. Oczy Fiory powoli przyzwyczajały się do ciemności. Zresztą chmury gnane po niebie silnym wiatrem rozsunęły się, postrzępiły i chwilami odsłaniały nieliczne gwiazdy. Mężczyzna szedł szybko, ale nadążała za nim bez trudu. Nagle domy się skończyły, a wokół rozciągał się ogromny, niezabudowany teren, zupełna pustka, gdzie widniały tylko jakieś ruiny kościoła i rodzaj częściowo zniszczonego kurhanu. Żebrak zatrzymał się.

- Zostawię cię tutaj. Musisz iść prosto przed siebie, mijając po lewej stronie grobowiec Augusta.

- To coś, jakby kretowisko, to grobowiec Augusta?

- Raczej to, co z niego pozostało. Rób, jak mówię! Najpierw tam, na końcu, zobaczysz kosze żarowe na murach obronnych. Brama del Popolo jest dokładnie naprzeciwko.

Nie miała nawet czasu na podziękowanie. Żebrak, nie robiąc więcej hałasu niż kot, rozpłynął się w gęstym cieniu zrujnowanej świątyni. Fiora stała przez chwilę na skraju tej pustyni, rozkoszując się cudownym, zapomnianym od dawna uczuciem: była sama, była wolna... Gdy tylko opuści to miasto i przekroczy bramę, której światła wartownicze majaczyły w oddali, przed sobą będzie miała już tylko długą drogę wiodącą do miasta Czerwonej Lilii, tak jej drogiego. Zapomniała, że jest noc, że jest zimno i że dopóki nie zostawi daleko za sobą murów Rzymu, będzie w niebezpieczeństwie, bo pierwszy kontakt więźnia z wolnością jest zawsze upajający. Miała ochotę biec, by jeszcze bardziej poczuć to wrażenie unoszenia się w powietrzu, ale byłoby to niebezpieczne na tym nierównym terenie i bez jakiegokolwiek oświetlenia umożliwiającego trzymanie się wytyczonego szlaku, zakładając, że taki tu był.

Fiora ruszyła więc spokojnie w kierunku wskazanego punktu, starając się nie potykać o grudy ziemi oraz wystające płytki i żałując, że nie ma laski lub jakiegokolwiek kija umożliwiającego zbadanie drogi. Dotarła mniej więcej na wysokość opuszczonego grobowca, u podnóża którego jakieś światełko migało w chaszczach, kiedy nagle spadły na nią czyjeś ramiona i oplotły tak mocno, że mimo oporu nie mogła się nawet ruszyć, a jakiś tryumfalny głos zawołał:

- Mam jedną!

- Chyba ci się śni! - powiedział inny głos. - Pewnie złapałeś jakiegoś pastucha!

- Mówię ci, że to kobieta. Ma nawet całkiem spore i jędrne cycki!

Inne dłonie przylgnęły do Fiory, obmacując jej piersi i zatykając usta, by nie mogła krzyczeć. Widziała teraz cztery lub pięć cieni, które ją ściskały, cuchnąc skórą, końmi, a nawet brudem. Pomyślała, że dostała się w ręce bandytów i spróbowała ugryźć przyduszającą ją dłoń, ale bez skutku. Jakiś inny, władczy głos rozkazał:

- Przyprowadźcie ją tutaj. Zobaczymy, co to za jedna! Jakikolwiek opór był niemożliwy. Osobnicy trzymający

Fiorę, wszyscy w czarnych maskach, zawlekli ją w kierunku grobowca. Znalazła się w jakby niecce pośród krzaków, oświetlonej latarnią. Nieco dalej pasły się uwiązane krowy.

Rzucona na ziemię Fiora zobaczyła nad sobą wysokiego i mocno zbudowanego mężczyznę, zamaskowanego jak pozostali, ubranego w haftowany kaftan i obszerny czarny płaszcz, który patrzył na nią wsparty pod boki i śmiał się na cały głos, ukazując wilcze kły.

- Trzymajcie ją, wy tam! - rozkazał, jako że młoda kobieta rozpaczliwie się wyrywała, by wstać. - Istna wściekła kocica... ale chyba mieliśmy szczęście.

Piękny lup, daję słowo! Te, co tu przychodzą w nocy zbierać zioła, nieczęsto są tak apetyczne! Obejrzyjmy ją sobie z bliska! Orlando, rozepnij jej gorset, a ty, Guido, podnieś spódnicę.

W jednej chwili piersi i uda przerażonej Fiory zostały obnażone, a szef zaczął rozpinać haftki. Z całych sił próbowała się wyrwać, co wywołało ryk śmiechu jego towarzyszy.

- Nie rób takich scen, dziewczyno, nie umrzesz od tego! Jest nas ledwie sześciu!

Na chwilę uwolniona od przyciśniętej do ust dłoni, która się ześlizgnęła, Fiora zawołała ze wszystkich sił:

- Na pomoc! Ratunku! Na po...

Usłyszała głos, który odpowiedział jej jak echo:

- Bierz ich, Zeus! Bierz ich, Hera!

Wyłoniwszy się z ciemności, czarne sylwetki znanych jej już psisk rzuciły się z kłami na czterech mężczyzn, którzy zawyli z bólu. Jednocześnie ich pan pojawił się w żółtym kręgu światła latarni. Jego laska ustąpiła miejsca długiemu mieczowi, którego ostrze oparł na gardle mężczyzny zamierzającego zgwałcić Fiorę.

- I cóż, panie Santa Croce - powiedział Infessura lodowatym tonem - teraz zbieracie się w sześciu, żeby zrobić krzywdę rzymskiej mieszczce?

- To ma być mieszczka? Nie rozśmieszaj mnie, przyjacielu. Odkąd to mieszczki chodzą w nocy po tych ruinach?

- Nawet żona notariusza ma prawo do schadzki z kochankiem, który należy do rodu Colonna, jak cały ten stary grobowiec i wszystko, co go otacza. Powinieneś o tym wiedzieć, Giorgio Santa Croce! Tak jak powinieneś wiedzieć, że znajdujesz się daleko od domu i że jeśli zagwiżdżę w określony sposób, to za chwilę stawi się tu dwudziestu ludzi!

Santa Croce zawahał się, ale pod ostrzem miecza na jego szyi pojawiła się kropla krwi.

- Zabiłbyś mnie z powodu jakiejś mieszczki?

- Bez chwili wahania, bo papież przyznałby mi rację. Żywi szacunek dla urzędników tego miasta.

- Dobra! Opuść tę szablę i przywołaj psy! Nie mam ochoty, by pożarły moich przyjaciół.

Prawdę powiedziawszy, z tych ostatnich pozostali tylko dwaj - ci, których Zeus i Hera unieruchomili na ziemi, grożąc im poczerwieniałymi od krwi zębami. Trzej pozostali woleli sromotną ucieczkę, aby wylizać się z ran i uniknąć poważniejszych kłopotów. Na rozkaz pana oba zwierzaki usiadły u jego stóp. Jednak jeden z uwolnionych dzięki temu mężczyzn wpadł w szał. Wyciągnąwszy sztylet zza pasa, ugodził nim Fiorę.

- Masz ślicznotko! Wyjaśnisz swojemu mężowi notariuszowi, gdzie tak oberwałaś!

Poderwał się jednym skokiem i rzucił do ucieczki, ale dosięgną! go nóż rzucony pewnym ruchem przez Infessurę, wbijając się między łopatki. Runął na ziemię bez jęku. Santa Croce i ostatni z jego towarzyszy pochylili się nad nim przez chwilę, po czym dali drapaka, dłużej się nie zastanawiając. Jednakże Fiora tego nie widziała, gdyż cios sztyletem połączony z przerażeniem, które przeżyła chwilę wcześniej, pozbawił ją sił. Zemdlała...

Kiedy odzyskała przytomność, wciąż leżała na wilgotnej trawie, gorset miała nadal rozsznurowany, ale jej wybawca, klęcząc obok, zajęty był przykładaniem tamponu z płótna do jej rany. Uśmiechnął się, widząc, że otworzyła oczy.

- Miałaś szczęście. Ostrze ześlizgnęło się po obojczyku i nie dosięgło gardła. Ta rana wymaga jednak leczenia. Dokąd szłaś sama w środku nocy? - Do Florencji...

- Pieszo?

- Tak. Uciekłam właśnie z pałacu Borgii.

W kilku słowach opowiedziała temu dziwnemu nocnemu wędrowcowi to, co przeżyła, niczego nie próbując zataić, gdyż budził jej całkowite zaufanie. Miała nawet wrażenie, że jest on jedynym porządnym człowiekiem w całym mieście.

- Byłbym przysiągł, że tak się to skończy. Borgia to nawet nie byk, do którego lubi się przyrównywać, to cuchnący cap. Na zbyt wielkie ryzyko się narażał, pomagając ci uciec z San Sisto, by nie domagać się jedynej zapłaty, jaka go interesuje. Nie zatroszczyłby się o ciebie nawet po to, by przypodobać się królowi Francji, gdybyś była brzydka. Per Bacchol Nie mam tu nic, żeby zrobić opatrunek, a krew znów zacznie płynąć, jeśli tampon nie będzie przytrzymywany na miejscu. Czy dasz radę przycisnąć go ręką, jak zapnę suknię?

- Będę musiała... ale co ze mną zrobisz? Nie... nie czuję się zbyt dobrze...

Po zasznurowaniu gorsetu spróbowała się podnieść, ale poczuła zawrót głowy. Infessura zmełł w ustach przekleństwo.

- Ale przecież muszę cię stąd zabrać! Wyciągnąwszy z kaftana powlekaną srebrem buteleczkę, „republikański skryba" odkorkował ją, przytknął szyjkę do warg Fiory i wpuścił jej do ust kilka kropel nalewki tak mocnej, że miała wrażenie, iż połyka płynny ogień. Ciepło ogarnęło całe ciało kobiety i wydało jej się, że odzyskuje siły.

- Dziękuję - westchnęła. - Jest mi lepiej i jeżeli zechcesz mi pomóc stanąć na nogi, to chyba dam radę iść. Oczywiście nie do Florencji. Mój Boże! Byłam taka szczęśliwa na myśl, że tam wrócę, że niedługo zobaczę...

- Zostaw rozczulanie się na później! Musimy jakoś wydobyć cię z kłopotów. Najlepiej byłoby zabrać cię do mnie, ale to za daleko. Mieszkam w pobliżu Santa Maria Maggiore na Eskwilinie. Nie zdołasz tam dojść.

- To co zrobimy? Nie ma tu w pobliżu jakiegoś szpitala albo klasztoru?

- To by oznaczało wydanie cię. Wiem, co zrobimy. Zaprowadzę cię do przyjaciółki. Ona będzie umiała opatrzyć ci ranę, a w getcie nikt cię nie będzie szukać.

- W getcie?

Fiora poczuła, że podtrzymujące ją ramię sztywnieje, a jednocześnie ton głosu jej towarzysza stał się oschły i nieprzyjemny:

- Czy należysz do tych osób, które pogardzają Żydami?

- Co za pomysł! Zbyt wiele wycierpiałam z niechęci innych, by żywić pogardę dla kogokolwiek. Ale wiesz, kim jestem, prawda?

- Było o tobie dosyć głośno.

- A zatem wiesz także, że jestem poszukiwana przez policję papieską, a nie chciałabym kogokolwiek narażać na niebezpieczeństwo. Borgia miał środki, by się wybronić, gdyby mnie znaleziono u niego, ale ta żydowska kobieta...

- Anna też ma możnych protektorów. Poza tym w trakcie tych kilku tygodni, które spędziłaś u wicekanclerza, poszukiwania trochę się uspokoiły. Papież jest wściekły. Po czterokrotnym przeszukaniu pałacu d'Estouteville'a przyzwyczaił się do myśli, że zdołałaś opuścić Rzym. W każdym razie robi takie wrażenie.

Chodź, musimy ruszać w drogę.

- Daleko stąd do getta?

- Prawie tak daleko jak do mnie, ale jest sposób, by ułatwić ci drogę.

Mocno podtrzymywana przez Stefana, Fiora doszła powoli do Tybru, który przepływał na tyłach grobowca. Zeus niósł w pysku latarnię i oświetlał im drogę, dzięki czemu mogli omijać krzaki i kamienne rumowiska. Hera, węsząc, zamykała pochód. Dotarłszy do brzegu, na którym znajdowały się dwie czy trzy łodzie, Infessura ściągnął jedną na wodę i usadził w niej Fiorę, u stóp której zległy psy.

- Czy wiesz - szepnęła zaniepokojona Fiora - do kogo należy ta łódź?

- Tak. Bądź spokojna! Infessura nigdy nie zrobi krzywdy jednemu ze swych bliźnich. Odprowadzę ją, jak tylko będziesz bezpieczna. Zresztą Piętro zranił się dwa dni temu i chwilowo nie jest mu potrzebna.

Pogrzebawszy w sakiewce Juany, Fiora wyciągnęła jedną z pozostałych trzech monet i podała ją swemu przewodnikowi.

- W takim razie daj mu to. Jeśli nie może teraz pracować, będzie zadowolony, jak dostanie to złoto.

W otaczających ich ciemnościach - latarnia bowiem została zamaskowana - Fiora zobaczyła lśniące zęby swego przewodnika i usłyszała jego cichy śmiech.

- Wiedziałem - powiedział - że jesteś osobą, której warto pomóc. Od tej chwili jestem twoim przyjacielem.

Łódź sunęła po czarnej powierzchni wody. Stefano starał się utrzymywać ją po ciemniejszej stronie rzeki, co nie wymagało wielkiego wysiłku, gdyż pomagał mu prąd. Przebyli w ten sposób szeroki zakręt, w głębi którego znajdował się Watykan, jego wieże, straże i szpiedzy, ale mała łódka, prowadzona ręką mistrza, nie powodowała najmniejszego hałasu, oprócz, od czasu do czasu, leciutkiego plusku, który można by przypisać ptakowi łowiącemu ryby. Fiorze wydawało się, że podróż nie ma końca. Nocny chłód sprawił, że przemarzła do szpiku kości, a rana, którą cały czas przyciskała dłonią, wywoływała ostry ból szyi. Jednak nie czuła przygnębienia, a nawet przez chwilę rozbawiła ją myśl, że powtarza się sytuacja z chwili przybycia do pałacu Borgii - opuszczając go, znowu może złapać katar.

Infessura zatrzymał łódkę naprzeciwko wyspy Isola Tiberina i pomógł pasażerce wyjść na ląd.

- Jesteś zmęczona, prawda? - zapytał, zauważywszy, że mocniej wspiera się na jego ramieniu. - Ale pociesz się, że jesteśmy prawie na miejscu. To jest pałac Cenci - dodał, wskazując czarny niedostępny kształt wyglądający na fortecę dzięki nieobrobionym kamieniom tworzącym na parterze mur cyklopowy, pozbawiony otworów poza wąską, wysoką bramą wzmocnioną żelaznymi okuciami.

- Dom rabina Natana jest naprzeciwko, obok synagogi. Anna to jego córka.

Uliczka, którą szli ostrożnie w powodu odpadków, cuchnęła zjełczałą oliwą i zgnilizną. Położone przy niej domy były nieforemnymi budowlami z małych cegieł i gliny zmieszanej ze słomą, nad którymi wyniośle górowała szlachetna sylwetka pałacu. Wreszcie, po przecięciu jakiegoś placyku, Infessura zatrzymał się przed domostwem nieco większym i lepiej wyglądającym niż pozostałe. Wzniesiono je z porządnych kamieni podtrzymujących nadwieszone piętro nad półokrągłym sklepieniem bramy, zapewne prowadzącej na podwórko. W ramie drzwi znajdowała się mezuza - mały pojemnik zamknięty kratką z brązu, ukrywający zwitek pożółkłego pergaminu z napisanymi po hebrajsku fragmentami Tory. Wskazywała wszystkim, że dom należy do człowieka ważnego dla wspólnoty żydowskiej.

Stefano zapukał w drzwi w umówiony sposób i otworzyła je młoda kobieta ubrana w żółtą jedwabną suknię z szerokimi rękawami, o atramentowoczarnych włosach zaplecionych w wiele warkoczyków, w rodzaju misternego diademu i szafranowego welonu na głowie. W ręku trzymała świecę.

- To ja, Anno - powiedział Infessura. - Przyprowadziłem przyjaciółkę. Jest zmarznięta i została zraniona przez bandę Santa Croce, gdy uciekła z pałacu Borgii.

Dziewczyna uniosła w górę świecę, by lepiej oświetlić twarz nowo przybyłej.

- Aha!... Wejdźcie, oczywiście, ale proszę, żebyście chwilę poczekali, bo mam gościa. Usiądźcie sobie tutaj!

Odsunęła się, wpuszczając ich do środka. Drzwi prowadziły do niewielkiego pomieszczenia, wybrukowanego jak ulica i biednie umeblowanego: stół, trzy zydle, kufer i ławki biegnące wzdłuż ścian. To właśnie jedną z tych ławek, najbardziej oddaloną od drzwi, wskazała Żydówka. W głębi pomieszczenia zasłony w duży wzór zasłaniały schodki prowadzące do niżej położonego salonu. Nagle zasłony się rozchyliły i ukazała się niska, szczupła kobieta, elegancko ubrana w suknię z brązowego aksamitu i białego jedwabiu.

- Co ty tu robisz? - zapytała Anna z niezadowoleniem. - Mówiłam ci, żebyś na mnie poczekała. Jesteś zbyt ciekawa!

Ale młoda kobieta nie słuchała. Wyciągnąwszy ramiona, rzuciła się w stronę nowo przybyłych z okrzykiem radości.

- Moja pani! Moja droga pani!

Fiora, która tylko cudem i dzięki sile swego towarzysza trzymała się na nogach, podniosła oczy i pomyślała, że ma przywidzenia. To musiał być omam, bo skąd wzięłaby się tu Khatoun? Nogi odmówiły jej posłuszeństwa...

- Znowu mdleje - stwierdził Stefano. - Musisz szybko się nią zająć, Anno!

Rozdział dziewiąty Trzy kobiety

To naprawdę była Khatoun. Fiora przekonała się o tym, kiedy po kilku chwilach doszła do siebie po omdleniu spowodowanym zmęczeniem i utratą krwi. Infessura musiał podać jej kolejną dawkę swojego cudownego kordiału, a potem pewnie wzmocnił jego działanie kilkoma klepnięciami w twarz, gdyż płonęły jej policzki, a w ustach znów poczuła palący korzenny smak. Odzyskała całkowitą jasność umysłu i z radością patrzyła na pochyloną nad nią, zalaną łzami trójkątną twarz i kocie oczy młodej Tatarki. Natychmiast otoczyła jej szyję ramieniem i wycisnęła na jej policzkach dwa siarczyste buziaki, świadczące o rozradowaniu.

- A co ty tu robisz? Myślałam, że już nigdy cię nie zobaczę...

- Ja też, pani. To wielkie szczęście dla Khatoun, chociaż widzi cię w opłakanym stanie.

- Już od dawna nie jestem twoją panią.

- Zawsze nią dla mnie będziesz, nawet jeśli musiałabym być posłuszna komuś innemu. Jak zapomnieć o dawnych, szczęśliwych dniach?

- Później będziecie się całować - powiedział ktoś surowym tonem. - Chciałabym móc kontynuować badanie.

Fiora zobaczyła wówczas, że położono ją na stole, z głową uniesioną na poduszce. Anna odsunęła delikatnie Khatoun, zdjęła tampon z płótna przyłożony przez Stefana i trzymała go w ręce. Był przesiąknięty krwią, co świadczyło o tym, że rana bardzo krwawiła. Anna wyrzuciła go, odwróciła się, żeby coś wziąć, a potem zawinęła wysoko na szczupłych, złocistych ramionach szerokie rękawy sukni. Trzymała w ręku rodzaj złotej igły z zaokrąglonym czubkiem, którą uniosła do góry.

- Trzymajcie jej ramiona - poleciła. - Muszę zbadać ranę, nie może się wtedy poruszyć.

- Nie poruszę się - stwierdziła ranna, co wywołało krótki uśmiech na pełnych wargach Żydówki.

- To obietnica, której mało kto dotrzymuje. Wolę, żebyś była unieruchomiona. To będzie trochę bolało, ale jeśli choćby drgniesz, może zaboleć znacznie bardziej.

Dłonie Khatoun i Stefana jednocześnie przytrzymały ramiona Fiory, która zobaczyła pochylającą się nad nią uważną, pociągłą, śniadą twarz swojego dziwnego lekarza. Mimo zbyt dużych ust Anna była urodziwa dzięki najpiękniejszym czarnym oczom, jakie Fiora kiedykolwiek widziała. Wygięcie jej orlego nosa świadczyło o dumie, a pachniała w sposób nieoczekiwany w tej piwnicy - majerankiem. Pomieszczenie, do którego zaniesiono Fiorę, w istocie bowiem wyglądało na piwnicę. Sklepienie z poczerniałych kamieni, które musiało powstać w czasach cesarzy rzymskich, wznosiło się półkoliście nad stołem, lecz odwracając nieco głowę, Fiora mogła dostrzec, że znikało za ciągiem grubych półek, na których ustawiono masę słoiczków, buteleczek, pudelek, woreczków z ziołami i dziwnych szklanych naczyń oraz grube księgi o zniszczonych okładkach: wyposażenie, które przywiodło jej na myśl gabinet Demetriosa w Fiesole i sprawiło, że zapomniała o sondowaniu rany, rzeczywiście bardzo nieprzyjemnym.

- Nie lubię ran zadanych przez sztylet - powiedziała Anna, prostując się. - Są często głębsze od powstałych w wyniku ciosu nożem o szerszym ostrzu. Ta jest płytsza, niż się obawiałam, ale wygląda na to, że powstała w miejscu dawnej blizny. Zostałaś już kiedyś zraniona w ramię? - zapytała Fiorę.

- Tak. Otrzymałam cios mieczem ponad dwa lata temu.

- Kto cię wtedy leczył? Dobra robota.

- Nie sądzę, żebyś go znała, choć to Włoch. Nazywał się Matteo de Clerici i był lekarzem ostatniego księcia Burgundii...

Przerwał jej śmiech Infessury. Dźwięczny, radosny śmiech, który tak nie pasował do jego osobowości nocnego ptaka.

- Widząc cię, nikt nie powiedziałby, że jesteś starym wojownikiem, donno Fioro! Tak więc znałaś Zuchwałego, tego legendarnego księcia?

- Przebywałam w jego otoczeniu aż do jego śmierci - powiedziała Fiora z bladym uśmiechem. - Ale czyżbyś przestał być republikaninem, że tak się interesujesz jakimś księciem?

- Ten książę nie żyje i to wszystko zmienia. Jego historia interesuje mnie tak, jak historia w ogóle. Musisz mi o nim opowiedzieć, donno Fioro!

Po czym, zwracając się do Anny, dodał:

- Czy możesz się nią zająć przez kilka dni, dopóki nie poczuje się lepiej? Później zabiorę ją do siebie. Nie będę przed tobą ukrywał, że szukają jej zbiry papieża, a teraz bez wątpienia również ludzie Borgii.

Anna, która oczyszczała ranę winem z ziołami i smarowała balsamem o ostrym zapachu, nie przerywała pracy.

- Mogę się nią zaopiekować przez cztery łub pięć dni i myślę, że to wystarczy, jeśli nie dostanie gorączki. Mój ojciec udał się do Perugii do chorego przyjaciela. Dobrze się składa!

- Czy rabin Natan nie potrafi już otworzyć swoich drzwi przed nieszczęściem? - zapytał Stefano z surowością połączoną z rozczarowaniem.

- Nie przed każdym. Bardzo sobie ceni przychylność papieża dla rzymskiej wspólnoty żydowskiej.

- Wyciąga od was niemało złota!

- Niewątpliwie, ale pozwala nam żyć w spokoju, a nawet chroni przed sąsiadami. Gdyby wycofał swoje poparcie dla nas, to Cenci, te dzikie bestie tkwiące u naszych drzwi i śledzące każdy nasz ruch, szybko by się z nami rozprawiły i spaliły nam domy. To się liczy.

- O co tyle szumu! - zawołała Khatoun, która do tej pory milczała, zadowalając się trzymaniem w dłoniach ręki Fiory i od czasu do czasu przykładaniem do niej policzka, jak to robiła niegdyś, gdy razem mieszkały w pałacu Beltramiego. - Przecież może przyjechać do nas. Jestem pewna, że hrabina Catarina, moja nowa pani, będzie szczęśliwa, mogąc ją gościć. Jest jedyną osobą w Rzymie, która się o nią niepokoiła i która zawsze robiła wszystko, aby jej pomóc. Pałac jest duży i...

- Ale to pałac Riario - uciął Infessura. - To jakby rzucić ją w paszczę lwa...

- A poza tym - podjęła Anna - donna Catarina wkrótce rodzi. Wiesz o tym dobrze, Khatoun, skoro dziś wieczór przyszłaś sama. A właśnie, pora, żebym ci dała to, po co przyszłaś, i żebyś wracała do niej.

- Och nie! - zaprotestowała Khatoun. - Jeszcze nie! Dopiero co odnalazłam moją drogą panią, która była dla mnie jak siostra, a ty już chcesz mnie przegnać? Mam jej tyle do powiedzenia, tyle pytań do zadania...

- Później zadasz te pytania. I tak za dużo mówiła! Położymy ją do łóżka i wrócisz do domu. Twojej eskorcie czas musi się dłużyć. Możesz wrócić tu jutro i zawsze, gdy będziesz miała ochotę - dodała, widząc, że oczy tatarskiej niewolnicy napełniają się Izami. - Pomóż nam zaprowadzić ją na górę!

Zapaliwszy świecę od dużej oliwnej lampy oświetlającej pomieszczenie, skierowała się w stronę schodków, aby unieść kryjącą je zasłonę, gdy tymczasem Stefano i Khatoun pomagali porządnie zabandażowanej Fiorze w zejściu ze stołu, na którym leżała. Po wąskich schodkach z chwiejących się kamieni, gdzie lina zastępowała poręcz, weszli na piętro. Na wyłożonym drewnem podeście znajdowały się drzwi, które Anna zignorowała. Odwróciwszy się do nich tyłem, nacisnęła na toporny gzyms. Jedna z płyt odsunęła się i kobieta weszła w powstały otwór, żeby zapalić trzy duże woskowe świece osadzone w srebrnym kandelabrze. Oświetliły one otoczenie, które wywołało zdumienie idących za nią osób. Znajdowały się tam trzy pomieszczenia w amfiladzie, oddzielone grubymi czarnymi kotarami z aksamitu, podpiętymi ciężkimi srebrnymi haczykami. Pokoje były urządzone z orientalnym przepychem, który świadczył o rzeczywistym stanie posiadania rabina i jego córki. Mebli było niewiele. Tylko niskie i szerokie łóżka, kilka malowanych kufrów, niewielkie stoliki inkrustowane kością słoniową, mnóstwo błyszczących poduszek i dywany, przede wszystkim dywany. Dywany z Armenii lub z Kaukazu, z długim włosem gęstym jak polna trawa, pokrywały kamienną posadzkę; inne, luźno tkane, miękkie i jedwabiste, zdobiły ściany. Bezpośrednio na ziemi stało naczynie z brązu do pachnideł, z którego wydobywała się wonna para zwycięsko walcząca z cuchnącymi wyziewami ulicy, a zamknięte okna, na zewnątrz których znajdowały się sznury do bielizny, zasłonięte były słonecznie żółtymi zasłonami podszytymi od strony ulicy szarawym płótnem.

Po ułożeniu Fiory na tapczanie w najgłębiej usytuowanym pokoju Żydówka wyjęła z jednego z kufrów tunikę z żółtego jedwabiu, po czym zwróciła się do Infessury:

- Zostaw nas teraz same, wolny człowieku! Ty też możesz tu przychodzić, kiedy zechcesz. Khatoun wyjdzie zaraz po tobie.

- Już drugi raz mnie uratowałeś - powiedziała Fiora, wyciągając do Stefana sprawną rękę. - Jak zdołam ci podziękować?

- Nie jestem Borgią i nie domagam się zapłaty. Wystarczy mi świadomość, że jesteśmy przyjaciółmi.

- To niewiele!

- Tak myślisz? Dla mnie nawiązanie przyjaźni jest jak przyjęcie religii. Tworzy zobowiązania i prawdziwe więzi. Przyjaźń to miłość bez skrzydeł. Jest może mniej porywająca, ale o ileż trwalsza.

Chwilę później, leżąc w obcym, miękkim jak kokon łóżku, Fiora czekała na sen, który obiecała jej Anna, dając do wypicia kubek mleka z dodatkiem kilku kropel nieznanej mikstury. A jednak sen jakoś zwlekał z nadejściem. Może dlatego, że młodej kobiecie nie udawało się przezwyciężyć rozczarowania. Rzecz jasna zdołała wydostać się z poważnych tarapatów, rzecz jasna była bezpieczna, ale właściwie zmieniła po prostu jedną wspaniałą klatkę na inną, niewątpliwie luksusowo urządzoną, ale tak samo pozbawiającą ją dostępu do świeżego powietrza i wolności. Wolałaby stokrotnie zakończyć tę noc w wyrwie rozpadającego się muru czy w jakimś zrujnowanym domu, gdyż wstający dzień ukazałby otwierające się przed nią bramy Rzymu, którego nienawidziła z całego serca. Droga do Florencji, która przez chwilę zdawała się być tak blisko, zniknęła jak fatamorgana.

Lekarstwo zaczynało działać. Obolałe ciało wiecznej uciekinierki rozluźniło się, a bicie serca uspokoiło. Czyż nie było z jej strony niewdzięcznością wobec losu, jakkolwiek niepewny wydawał się obecnie, że nie doceniała faktu, iż spotkała na swej drodze Stefana Infessurę i jego psy, a przede wszystkim, że tego wieczora odnalazła Khatoun? Całe szczęśliwe dzieciństwo i wczesna młodość stanęły Fiorze przed oczami wraz z widokiem tej młodej Tatarki, którą Leonarda tak chętnie porównywała do małego kotka z powodu jej trójkątnego pyszczka, upodobania do mleka i ciastek oraz sposobu, w jaki zwijała się w kłębek wśród jedwabnych poduszek tworzących jej posłanie. Wróciło wspomnienie jej oddania i straszliwego pobytu w domu megiery na brzegu Arno, skąd Khatoun, zmuszona, podobnie jak sama Fiora, do nierządu, zniknęła pewnej nocy z mężczyzną, który się w niej zakochał. Fiora przypominała sobie dosyć wyraźnie, że był to lekarz z Rzymu, zatem w jaki sposób Khatoun znalazła się na służbie hrabiny Riario? Zastanawiając się nad odpowiedzią na to pytanie, ranna wreszcie zapadła w sen, który miał trwać ponad dwanaście godzin.

Historia Khatoun była prosta i smutna. Opowiedziała ją Fiorze nazajutrz. Mężczyzna poznany u megiery, Sebastiano Dolci, był bogatym rzymskim lekarzem, który pod pretekstem podróży lubił w domu Pippy zapominać o surowej mieszczańskiej egzystencji, opartej na konwenansach i pełnej konformizmu, którą wiódł po śmierci żony pod okiem starej ciotki. Ta nieco sztywna postawa zyskała mu szacunek sąsiadów, a jego gabinetowi przysporzyła wielu klientów. Jednak od czasu do czasu Sebastiano, mający ledwie czterdzieści lat, odczuwał potrzebę oderwania się od rzeczywistości i z tego właśnie względu przybył pewnego dnia do Florencji, gdzie odkrył dom schadzek Pippy, którego z czasem stał się wiernym klientem. Wiedziano tu, jakiego rodzaju dziewczyny podobają mu się najbardziej i rzadko przeżywał rozczarowanie, lecz tego wieczora, gdy przyprowadzono mu Khatoun, poczuł tak silne poruszenie, że o poranku nie chciał się z nią rozstać i odkupił ją od właścicielki domu publicznego.

Khatoun natomiast poczuła się oczarowana przez tego przystojnego mężczyznę, czułego i delikatnego, który dowiedziawszy się, że jest dziewicą, potraktował ją tak, jak potraktowałby narzeczoną w trakcie nocy poślubnej. Kochali się radośnie i nie mniej radośnie młoda Tatarka wyruszyła w drogę ze swoim nowym panem, który pragnął jedynie być jej niewolnikiem. Pojechała z nim do Rzymu z lekkim sercem, tym bardziej że z jazgotu megiery o poranku wynikało, że Fiora, uwolniona przez Demetriosa, zdołała wydostać się z opresji.

Sebastiano był tak szaleńczo zakochany, że poślubił Khatoun w drodze, w małej kapliczce nad jeziorem Trasimeno, a wprowadzenie jej do domu przy via Latina było dla niego chwilą prawdziwej dumy i radości. Nie wszystkim się to podobało. Zakochany lekarz mógł sobie mówić, że jego młoda żona jest księżniczką na wygnaniu, którą wenecki statek przywiózł na wybrzeże Adriatyku - dla ciotki liczyło się tylko jedno: bratanek zawrócił sobie głowę kolorową dziewczyną, która nie mogła budzić najmniejszego zaufania w gorliwej chrześcijance, jaką była ona sama. To, że Khatoun przysięgła, iż została ochrzczona i jest wierząca, niczego nie zmieniło: ciotka nie zgodziła się ustąpić jej należnego miejsca w domu, pozwalając panować - nie bez wewnętrznej niechęci, ale przecież nie miała wyjścia - tylko nad małżeńską sypialnią.

To, że nie może zarządzać domem, nie stanowiło dla młodej signory Dolci żadnego zmartwienia. Nie miała większego pojęcia o zajęciach pani domu, gdyż w pałacu Beltramiego, gdzie w rzeczywistości się urodziła, odgrywała na ogół rolę czysto dekoracyjną, a w szczególności miała dotrzymywać towarzystwa Fiorze. Była szczęśliwa, że może się w pełni poświęcić swemu drogiemu Sebastianowi i choć czasem samotne dnie wydawały jej się przydługie i nieco gorzkie, noce rekompensowały je z nadwyżką dzięki żarliwości, z jaką młodzi małżonkowie się kochali.

W trakcie jednej z takich nocy Sebastiano musiał wyjść. Służący kardynała Ciprianiego, który zawsze chronił jego rodzinę, przyniósł nagłe wezwanie do chorego i Khatoun daremnie czekała na jego powrót wśród zmiętych prześcieradeł, w łożu, gdzie poduszka zachowała jeszcze kształt jego głowy. O wschodzie słońca znaleziono jego zwłoki w Tybrze i tego samego wieczora biedna Khatoun, której małżeństwa ciotka nigdy nie przyjęła do wiadomości, została zaprowadzona do handlarza niewolników na Trastevere. Mężczyzna trzymał ją w zamknięciu tak długo, by ucichło ewentualne zamieszanie wywołane śmiercią lekarza i możliwe zainteresowanie policji; niepotrzebnie zresztą, gdyż tego rodzaju odkrycia zdarzały się zbyt często, by ludzie Soldana starali się dociec prawdy. Później handlarz zaproponował tę rzadką sztukę - legenda wygnanej księżniczki trzymała się mocno - hrabiemu Girolamo Riario, który podarował ją żonie, nie omieszkawszy najpierw przepuścić jej przez swoje łoże.

Ta ostatnia noc zamknęła listę nieszczęść Khatoun. Młodziutka hrabina Catarina była osóbką dumną i nieco wyniosłą, ale dobrą i szczodrą. Nowa niewolnica tak jej się spodobała, że uczyniła z niej swoją ulubioną damę do towarzystwa, a nawet powiernicę. Przy niej Khatoun niemal powróciła do roli, jaką pełniła u Fiory przez tyle lat.

- Ale to jednak nie ty - westchnęła, kończąc swoją opowieść. - Jest w niej jakaś gwałtowność, której nie śmie okazywać. Nie jest szczęśliwa z hrabią, który jest bydlakiem, człowiekiem z gminu. Pogardza wszystkimi wokół siebie, bo jego wuj został papieżem. Tak naprawdę kocha tylko złoto.

- Przecież jego żona jest taka piękna! Nie kocha jej?

- Jest dumny, że jego żona jest księżniczką, ale nie ma mowy o miłości. Pomyśl, że kiedy ją poślubił, miała zaledwie jedenaście lat, a mimo to zażądał, żeby noc poślubna miała miejsce natychmiast. Sądzę, że ona nigdy mu tego nie wybaczy.

- Jednak, jeśli dobrze pamiętam, jest w ciąży?

- Tak. Urodzi w najbliższych dniach. Choć nienawidzi męża, musi go tolerować. Och, ten związek przynosi jej też wielkie korzyści: jest królową Rzymu. Wszystko, co liczy się w mieście, leży u jej stóp. A poza tym ma książki, wiedzę. W pałacu jest pomieszczenie, w którym lubi się zamykać i przyrządzać napoje, mikstury i maści upiększające.

- Zajmuje się alchemią?

- Nie wiem, czy ta praktyka tak się nazywa, ale hrabina bardzo często tu przychodzi. To ona chroni Annę Żydówkę - tak ją zwą - bo u niej uczy się wielu rzeczy. Poza tym Anna przyrządza dla niej mleczka, kremy, pomady działające upiększająco lub wspomagające zachowanie urody. Donna Catarina spisuje to wszystko w książce, której pilnie strzeże*.

* Receptura środków upiększających zebrane przez Catarinę Sforzę, hrabinę Riario, są faktem historycznym, podobnie jak jej relacje z Anną Żydówką.

- To naprawdę zadziwiająca kobieta - powiedziała Fiora. - Ale czy nie dziwią jej twoje częste nieobecności? Już od dwóch dni przychodzisz tutaj. Pozwoliła ci na to?

- Mówiłam, że jest dobra. Wyznałam jej prawie całą prawdę: że odnalazłam jedyną przyjaciółkę z młodości, że jest ona chora i że mnie potrzebuje.

- To prawda, Khatoun. Potrzebuję cię. Niestety, wkrótce będziemy musiały się rozstać. Jak tylko odzyskam siły, poproszę Stefana Infessurę, by pomógł mi opuścić Rzym. Chcę najpierw dotrzeć do Florencji, by znaleźć się poza zasięgiem szponów papieża i Hieronimy, a potem wrócić do Francji!

- Pojadę z tobą. Nie chcę się więcej z tobą rozstawać... a poza tym chcę znów zobaczyć donnę Leonardę i poznać małego Filipa.

- Sądzisz, że donna Catarina pozwoli ci na to?

- Pozwoli czy nie, to bez znaczenia. Zgodnie z prawem niewolników wciąż należę do ciebie, gdyż nigdy mnie nie sprzedałaś, nie wygnałaś... ani nie wyzwoliłaś.

- Ależ tak. Jesteś wyzwolona od dawna, Khatoun. Od dnia, kiedy próbując mnie uwolnić, wpadłaś w łapy megiery. Dobrze o tym wiesz.

- Tak, ale nie chcę, by inni się o tym dowiedzieli. Wejście Anny przerwało rozmowę. Piękna Żydówka przyszła, a robiła to dwa razy dziennie, zmienić opatrunek chorej, której stan zresztą napawał ją dużym zadowoleniem. Dzięki jej staraniom Fiora uniknęła wystąpienia gorączki i zdrowienie postępowało wielkimi krokami. Anna miała więc wszelkie powody do radości, a jednak tego wieczora robiła wrażenie zatroskanej.

- Infessura nie pokazał się ani wczoraj, ani dziś - powiedziała - a przecież obiecał przychodzić codziennie...

- Czy nie powinnyśmy się go spodziewać raczej w nocy? - powiedziała Fiora. - Wprawdzie nie widziałyśmy go ostatniej nocy, ale coś mu mogło stanąć na przeszkodzie. Przyjdzie dziś wieczorem...

Jednak noc minęła, a republikański skryba nie zapukał do drzwi. Następnego dnia również go nie zobaczyły, a i czwarty poranek nie przyniósł zmian. Nie pojawił się.

- Trzeba się dowiedzieć, co się dzieje - powiedziała Anna. - Zamknę dokładnie dom i pojadę do niego. Nikomu nie otwieraj, nawet Khatoun! - dodała pod adresem Fiory.

Zdjąwszy szybko złocisty diadem i tradycyjny strój, Anna przywdziała ubrania służącej, włożyła chodaki, przewiesiła przez ramię koszyk, jakby szła na targ, i opuściła dom przez tylne podwórko połączone z ulicą przejściem przez półokrągłą bramę.

Zostawszy sama, Fiora, która od poprzedniego dnia czuła się na tyle dobrze, by wstać, błądziła po domu. Chciało jej się pić, więc zeszła po wodę do otwartej na pomieszczenie wejściowe kuchni, a potem zapuściła się do piwnicy, która służyła jej gospodyni jako laboratorium, przekartkowała kilka książek, ale większość była napisana po hebrajsku i nic z nich nie zrozumiała. Jedynie traktat Hipokratesa, po grecku, mógłby przyciągnąć jej uwagę, ale nie czując żadnego zainteresowania medycyną, wróciła do swojego pokoju i nie bardzo wiedziała, czym się zająć.

Machinalnie podeszła do okna, przed którym tego samego ranka Anna powiesiła kilka sztuk bielizny. Mimo to można było obserwować, co się dzieje na ulicy. Przez ostrożność Fiora ukryła się za zasłoniętymi do połowy kotarami. Widok nie miał w sobie nic interesującego: kilkoro ubogo ubranych przechodniów, z których niemal wszyscy nosili okrągłe żółte znaczki, dzieci grające w klasy na starorzymskich kamiennych płytach oraz w tle szpetna fasada pałacu Cenci, którego niedostępna bryła zdawała się wyniośle dominować nad całą dzielnicą.

Nagle coś przyciągnęło uwagę Fiory: jakiś mężczyzna wyszedł z pałacu, trzymając za uzdę konia. Zatrzymał się w progu, rozglądając się we wszystkich kierunkach, jakby się zastanawiał, skąd wieje wiatr, po czym nie dosiadając konia, ruszył powoli, bardzo powoli, obserwując fasady pierwszych domów getta. Mężczyzną tym był Giovanni-Battista de Montesecco, człowiek, który porwał ją z Francji i sprowadził do Rzymu.

Serce młodej kobiety zatrzymało się na chwilę. Czego szukał w tej nędznej dzielnicy? Bez wątpienia złożył wizytę któremuś z mieszkańców pałacu Cenci, ale okolica nie była przyjemnym miejscem do spacerów, powinien więc był wsiąść na konia i szybko się oddalić. Tymczasem wlókł się powoli, zatrzymywał, by czemuś przyjrzeć, cofał się, szedł dalej. Fiora ukryta za zasłonami modliła się, by Anna nie wróciła w tej właśnie chwili. Nawet w przebraniu przyciągnęłaby na pewno, choćby z powodu swej urody, uwagę tego mężczyzny, pod mianem kondotiera skrywającym rzeczywistą naturę szefa bandytów.

Na szczęście, kiedy Anna pojawiła się z pełnym koszem, Montesecco już zdążył odejść w kierunku przeciwnym do tego, z którego nadeszła Żydówka.

Fiora zeszła na dół, co zaskoczyło Annę.

- Wstałaś? Nie za wcześnie trochę?

- Dlaczego? Nie mam gorączki i trzymam się na nogach całkiem pewnie.

Poza tym nie lubię leżeć w łóżku, jak nie muszę. Masz jakieś wieści?

- Tak, i nie są one dobre. Infessura został przedwczoraj aresztowany. Fiora poczuła, że blednie.

- Mój Boże! A wiadomo dlaczego?

- Niezbyt, ale powszechnie uważa się, że to papież kazał Soldanowi go pojmać z powodu pism krążących po ulicach miasta. Określa je jako wiadomości z nocy. Można je często znaleźć na targu Campo dei Fiori albo w pobliżu starej rzeźby, pozostałości starożytnego dzieła, którą mieszkańcy dzielnicy nazywają Pasąuino. Stef ano lubi tam zostawiać swoje pamflety. Podobno ostatni mówił o panu Santa Croce, który jakoby usiłował zgwałcić jakąś kobietę w ruinach grobowca Augusta...

- Słodki Jezu! Ależ to ja jestem tą kobietą! Co za szalony pomysł, by ogłaszać to wszem wobec! Stef ano mnie uwolnił i to tam zostałam ugodzona sztyletem.

- Pomysł zaiste szalony... chyba że myślał, iż nikt nie śmie podnieść na niego ręki? Lud rzymski go kocha, a on w gruncie rzeczy pragnie pobudzić tenże lud do sprzeciwu, aby Rzym znów mógł zostać republiką, jak w dawnych czasach. Bez skrępowania głosi, że w mieście nie robi się nic dobrego, że liczba kradzieży, zabójstw i świętokradztw stale rośnie. Pokłada nadzieję w sile zbuntowanego, rozwścieczonego tłumu.

- Nie wiem, czy ma rację. W każdym razie nie jest już „wolnym człowiekiem" i trochę w tym mojej winy. Poza tym muszę ci powiedzieć, co przed chwilą widziałam.

Anna wysłuchała bez słowa krótkiej opowieści Fiory i nie okazała najmniejszego poruszenia.

- To może być zwykły zbieg okoliczności - powiedziała wreszcie. - Bracia Montesecco - znany ci Gian-Battista i Leone, kapitan gwardii papieskiej - utrzymują doskonałe stosunki z najbardziej krewkimi rodami w mieście, byle tylko nie były one sojusznikami Colonnów. Cenci należą do tych rodów, ale tak czy inaczej, obecność tego człowieka w pobliżu naszego domu, a szczególnie zainteresowanie, jakie zdawała się w nim budzić okolica, nie są szczególnie pokrzepiające.

- Muszę stąd odejść - powiedziała Fiora. - Kiedy wraca twój ojciec?

- Najprawdopodobniej za dwa dni, ale nie mam od niego żadnych wieści. Ale jak cię wyprawić? I nie odpowiadaj: pieszo. Nie odzyskałaś jeszcze wystarczająco sił.

- Mam jednego dukata i złoty łańcuch z medalionem, które ukradłam kobiecie pilnującej mnie u Borgii. Potrzebuję tylko wierzchowca, męskiego stroju i nieco pieniędzy, żeby dotrzeć do Florencji. Tam będę bezpieczna... w każdym razie taką mam nadzieję.

- To powinno dać się zrobić. Ale najpierw chodź ze mną. Może czegoś się dowiemy.

Wziąwszy Fiorę za rękę, zaprowadziła ją do piwnicy, którą młoda kobieta odwiedziła chwilę wcześniej. Tam posadziła ją na ławce, po czym zapaliła w kominku naręcze sosnowych szyszek, które zajęły się z trzaskiem. W oczekiwaniu na to, aż zamienią się w żar, Anna obcięła swojej podopiecznej pukiel włosów i położyła go na małej żelaznej łopatce, którą ustawiła na ogniu. Po chwili włosy zamieniły się w odrobinę lekkiego popiołu. Następnie Żydówka poszła po miskę wypełnioną wodą i postawiła ją na ławce między sobą a Fiorą, po czym wrzuciła do niej popiół. Pochyliła się nad powierzchnią wody, w której odbijały się trzy płomienie zapalonego na stole świecznika. Zrozumiawszy, że Anna szuka odpowiedzi na pytania, które obie sobie zadawały, Fiora wstrzymała oddech, patrząc z ciekawością, jak źrenice młodej kobiety się rozszerzają, stają się tak duże, że nie mogła oderwać od nich wzroku. Śledziła wyraz czarnych oczu i zdawało jej się, że odczytuje w nich grozę...

Nagle Anna odwróciła się, potrząsając głową z rozdrażnieniem. - Nic nie widzę! - powiedziała.

- A więc posiadasz zdolność przewidywania przyszłości?

- Tak, ale jeśli o ciebie chodzi, nie mogę nic zobaczyć. Wydawała się spięta. Odwróciła się, wstała i chodziła po pokoju ze wzburzeniem, które przeraziło Fiorę.

- Jesteś pewna, że niczego nie widziałaś? - zapytała cicho. - Czy też może wolisz o niczym mi nie mówić? Zdawało mi się, że odczytuję w twoich oczach strach. Jakiekolwiek jest moje przeznaczenie, wolę być na nie przygotowana! Tyle przeszłam, że już niewiele może mnie przerazić.

Po kilku chwilach ciszy Anna zaprzestała chodzenia tam i z powrotem i ponownie usiadła obok Fiory.

- Być może dlatego, że jesteś w tej, chwili zbyt blisko mnie, nie widzę nic wyraźnego, poza jakimś ciemnym miejscem, jakby więzieniem, rozwścieczonym tłumem... krwią!

- Moją? - zapytała Fiora, mimo woli blednąc.

- Nie sądzę. Nie pytaj dlaczego, ale to jak wewnętrzny głos... widziałam przez chwilę... nowe ciężkie przejścia, które cię czekają.

Wzięła rękę Fiory i uścisnęła ją w swoich dłoniach, na wpół przymykając oczy.

- Nie... Ta krew nie należy do ciebie... lecz mimo to będziesz cierpieć... Później jest jakaś droga... Nie wiem, dokąd prowadzi.

Puściwszy rękę młodej kobiety, Anna posłała jej zmęczony uśmiech i wzięła pochodnię, by wskazać, że chce wrócić do swojego mieszkania.

- Weźmiesz mnie za wariatkę - westchnęła - a reputację mam jeszcze gorszą. Tak czy inaczej, choć miewam wyraźne wizje, wiem, że nigdy nie posiądę daru jasnowidzenia w takim stopniu, w jakim posiadała go moja matka... co doprowadziło ją do zguby.

- Miałabym wziąć cię za wariatkę? Na pewno nie! Miałam we Florencji przyjaciela, medyka przybyłego z Bizancjum, przed którym czasem rozsuwała się zasłona spowijająca przyszłość. Nie miał pojęcia, skąd mu się to brało. Twoja matka też taka była?

- Była kimś znacznie więcej: jedną z tych wielkich wieszczek, jakie znał lud Izraela i jakie może jeszcze znać będzie. Wszyscy Żydzi w Neapolu wiedzieli, że Rebeka, małżonka Natana, bogatego rabina, była natchniona przez Ducha Bożego, a ja od najmłodszych lat czułam dla niej uwielbienie i pełen szacunku lęk - uczucia, jakie budzą istoty, które są niezupełnie z tego świata. Ledwie śmiałam nazywać matką tę ciemnowłosą, bardzo piękną kobietę, o oczach sprawiających wrażenie, że widzą mnie na wylot i twarzy tak poważnej, że nie znała uśmiechu. Naznaczyła moje dzieciństwo okrutnym piętnem, w którym mieściło się coś zbliżonego do uświęconej trwogi.

- Nie żyje? - szepnęła przejęta Fiora.

- Tak... a płomienie stosu, na który skazało ją Święte Oficjum i król Neapolu, Ferrante, dołożyły jej straszliwą płonącą aureolę, której obraz prześladuje mnie po dziś dzień.

Anna, być może pod wpływem zbyt długiego milczenia, opowiedziała tej przyjętej z miłosierdzia nieznajomej, w której jednak dostrzegała siostrę w cierpieniu, jak wyglądało jej życie od tej straszliwej chwili, gdy jako dwunastoletnia dziewczynka, skuta jednym łańcuchem z ojcem, musiała pozostać aż do końca przed ogromnym stosem, na którym płonęło ciało jej matki. Pozostało w niej przerażające wspomnienie, które wciąż jeszcze wprawiało ją w drżenie podczas godzin medytacji, ale zahartowało jej duszę na zawsze, gdyż wyniosła z niego ogromną, pełną wyższości dumę. Języki ognia nie wydobyły bowiem z Rebeki, odizolowanej od tłumu wzgardą i wizjami innego świata, nawet jednego jęku. Dziewczynka, zamknąwszy oczy o piekących od gorąca powiekach, modliła się w duchu, by dane jej było umrzeć równie dzielnie, gdyby kiedyś czekał ją taki sam los.

Po zakończonej kaźni Natan i jego córka, którzy jakimś cudem ocaleli, zostali zawleczeni przez żołnierzy Ferrante do małej zatoczki na południe od Neapolu, gdzie w tajemnicy cumowały handlowe okręty z Tunisu. Jak to się stało, że wrażliwe dziecko i wyczerpany mężczyzna nie dali się złamać i przetrwali, pozostanie jedną z tych tajemnic ludzkiej woli i nienawiści ukrytej w sercach najsłabszych, które mogą zaprowadzić dalej niż siła fizyczna. Sprzedani jako niewolnicy, Natan i jego córka musieli przebyć nową kalwarię, lecz co ciekawe, żołnierze Ferrante, sprzedając ich Tunezyjczykom, uratowali im życie.

W pobliżu starożytnej Kartaginy żył bogaty Żyd imieniem Amos, krewny Rebeki, cieszący się pewnymi względami miejscowego gubernatora z rodu Marynidów. Natan powołał się na niego zaraz po przybyciu do portu. Amos zjawił się natychmiast. Bez problemu odkupił ojca i córkę, i zabrał ich do swego pięknego domu położonego niedaleko od brzegu morza. Tam oboje odzyskali siły i zdrowie.

Jednakże Natan odrzucił propozycję Amosa, by zostali u niego. Chciał wrócić do Włoch, by przygotować zemstę. Cieszył się tam wielką sławą, a w Rzymie miał wielu przyjaciół we wspólnocie żydowskiej. Ponadto wiedział, że nie musi się niczego obawiać ze strony papieża, jeśli nie wystąpi przeciwko niemu. Pewnego ranka wsiedli z Anną na statek w La Marsa, pewni, że u kresu podróży znajdą schronienie, opiekę, a nawet możliwość ponownego zdobycia majątku.

Od tego powrotu minęło siedem lat. Anna wykorzystała je na naukę i rozwój swoich naturalnych zdolności. U boku starych kobiet z getta i tych, którzy umieli odczytywać tajemnice losu z gwiazd, doskonaliła wiedzę przekazaną jej przez Rebekę i nauczyła się straszliwej sztuki sporządzania czarodziejskich napojów i trucizn. A później czekała na klientów, z biegiem czasu coraz liczniejszych, którzy uczynili ją znaną, a jej imię przekazywane było z ust do ust, co pewnego wieczora sprowadziło do niej siostrzenicę papieża.

- Sprzedałaś już jakieś trucizny? - spytała Fiora po lekkim wahaniu.

- Tak. I to bez wyrzutów sumienia. Za każdym razem, kiedy wręczałam komuś śmiertelny likwor lub proszek, cieszyłam się w duchu, bo w tym mieście jest wielu księży i miałam nadzieję, że moja trucizna przeznaczona była dla jednego z nich. Nienawidzę ich, nienawidzę ich wszystkich, gdyż należą do tych, którzy pomogli Ferrante w przywiązaniu mojej matki do stosu.

- I nie boisz się, że kiedyś...

- Zostanę spalona na Campo dei Fiori? Nie. Jeśli zdołam pozbawić życia króla Neapolu, wejdę na stos z radością.

- Rozumiem to, co czujesz, gdyż ja także chciałam się zemścić, ale Bóg uderzył przede mną...

- I jesteś usatysfakcjonowana?

- Tak i nie. Tak, ponieważ ręka Pana uderzyła mocniej, niż ja mogłabym to zrobić. Nie, ponieważ pragnienie zemsty wciąż jest we mnie. Tak długo, jak morderczyni mojego ojca będzie wśród żywych, nie zaznam spokoju. Zresztą ta kobieta wciąż mi zagraża.

- Jest tutaj, w Rzymie, a ty chcesz jechać do Florencji?

- Nie mogę jej dosięgnąć, nie oddając się w ręce papieża. Muszę wyjechać, dobrze o tym wiesz, ale nie zrezygnuję.

- Pomogę ci, jeśli chcesz!

Zapadała noc. Anna zaciągnęła zasłony, a potem zapaliła świece.

- Czekam na kogoś tej nocy. Nie niepokój się, jeśli coś usłyszysz, a przede wszystkim nie ruszaj się.

- A Khatoun?

- - Jeśli przyjdzie, wyślę ją do ciebie.

Jednakże noc minęła, nie sprowadzając młodej Tatarki, a niepokój dotrzymywał Fiorze towarzystwa aż do wschodu słońca. W nadchodzących godzinach Anna dostarczy jej bez wątpienia środki do ucieczki, ale myśl, że ma znowu wyjechać, nie zobaczywszy wcześniej Khatoun, była dla niej nieznośna. Kiedy wyjeżdżała do Francji z Demetriosem, Estebanem i Leonardą, pogodziła się z rozstaniem z towarzyszką dziecięcych zabaw, gdyż uważała, że dziewczyna jest szczęśliwa i rozpoczyna życie, jakie sama wybrała. Nie mogła jednak pogodzić się z pozostawieniem jej w tej sytuacji półniewolnictwa, w położeniu służącej, wprawdzie ulubionej, ale jednak służącej. Oczywiście Khatoun mogłaby dołączyć do niej we Florencji, i z pewnością by to zrobiła, gdyby była wolna, ale donna Catarina na pewno nie pozwoli jej wyjechać. Przede wszystkim dlatego, że małżonek dużo za nią zapłacił, a poza tym, podobnie jak wszystkim wielkim włoskim damom, musiało jej bardzo zależeć na tej egzotycznej osóbce. Tatarki stanowiły rzadkość, były więc tym bardziej cenne.

Jednakże trzeba będzie pogodzić się z losem. Anna, przynosząc obiad, udzieliła jej tysiąca wskazówek na temat wciąż koniecznej pielęgnacji rany. W torbie umieściła szarpie, bandaże, flakonik z wódką do oczyszczania i dwa słoiczki maści leczniczej. Następnie starannie zbadała pacjentkę, szczególnie troskliwie oglądając ranę, będącą na najlepszej drodze do zabliźnienia się, i nakładając na nią gruby opatrunek.

- A więc tej nocy wyruszam? - zapytała Fiora.

- Tak. Godzinę przed wschodem słońca zaprowadzę cię do Bramy del Popolo, gdzie poczekasz na właściwy moment, by wyjść z miasta. Zdobyłam dla ciebie muła i strój wieśniaka. Przy odrobinie szczęścia bez większego trudu dotrzesz do Florencji. Mój ojciec wraca jutro. Będę tu, by go powitać.

Kapryśny los postanowił jednak, że Fiora nie podejmie tej nocy przerwanej podróży do Florencji i że nie zobaczy wschodu słońca nad Bramą del Popolo. Dzwony niezliczonych kościołów i klasztorów zadzwoniły właśnie na ostatnie nabożeństwo, a słudzy chwilę przedtem zapalili ogień kaganków u wejścia do pałaców, kiedy zamknięta lektyka, eskortowana przez czterech jeźdźców, wjechała na ulicę i przekroczyła wiodącą na podwórko bramę.

Zdziwiona, nikogo nieoczekująca Anna, otworzyła wąskie okno wychodzące na tyły domu i wychyliła się. Później, pochwyciwszy świecznik, rzuciła się ku schodom.

- To Khatoun! - zawołała. - I jest z nią hrabina Riario. Nie ruszaj się! Muszę sprawdzić, czego chce!

Fiora nie miała czasu na zadawanie sobie pytań. Wśród fal złocistobrązowej tafty, wspaniałych futer i śnieżnych koronek, donna Catarina, wyrzucając potoki słów, wdzierała się już na schody i wchodziła do pomieszczenia, w którym znajdowała się Fiora. Bardzo zaawansowana ciąża sprawiała, że była niemal równie szeroka jak wysoka, ale jej twarz pozostała świeża jak róża, a ona sama nic nie utraciła ze swej waleczności.

- Przyjechałam po ciebie! - obwieściła, nieco jednak zadyszana, po czym opadła pośród poduszek na jedną z niskich sof, co sprawiło, że jej brzuch znalazł się na wysokości podbródka. - Bogu dzięki, przybywam na czas!

- Na czas dla kogo, madonna?

- Ależ by zapobiec temu szaleństwu, temu samotnemu wyjazdowi o świcie, jeszcze nie w pełni zdrowia, jak mi powiedziała Anna.

- Nie mam wyboru. Rabin Natan wraca jutro i moja obecność nie będzie przez niego dobrze widziana. Nie czynię mu z tego zarzutu. Zależy mu na utrzymaniu protekcji... Ojca Świętego!

Młoda hrabina uśmiechnęła się, co sprawiło, że jej twarz się rozpromieniła, a piegowaty nosek zmarszczył.

- Wygląda na to, że niektóre słowa z trudem przechodzą ci przez gardło? Nie miej mu zbytnio za złe! Byłby w gruncie rzeczy całkiem dobrym człowiekiem, gdyby otoczenie nie popychało go do godnych pożałowania czynów. Ale będziemy miały mnóstwo czasu na rozmowy. Przygotuj się, zabieram cię stąd! - Wybacz, donno Catarino, ale... dokąd?

- Ależ do mnie! Nie rób takiej spłoszonej miny! Mój małżonek wyjechał koło południa do posiadłości w Segni, którą niedawno otrzymał od wuja. Daje nam to kilka dni, przede wszystkim na to, byś trochę dłużej odpoczęła. Później ja sama pomogę ci wrócić do Florencji. Nie zastanawiaj się, to Khatoun mi wszystko powiedziała. Ponieważ wiem, że została wychowana w pałacu Beltramiego, gdyż nie ukrywała niczego ze swego wcześniejszego życia, nie miałam żadnego problemu z odgadnięciem, kto może być tą chorą przyjaciółką, którą codziennie odwiedza.

- I chcesz mi pomóc w powrocie do Florencji? Ty, hrabina Riario?

- Nie. Ja, Catarina Sforza! Moi rodzice byli w doskonałych stosunkach z Medyceuszami. Może przypominasz sobie wizytę, którą z wielką pompą złożyliśmy we Florencji kilka lat temu?

- Nigdy jej nie zapomnę! Ty, pani, byłaś jeszcze dzieckiem. .. Orszak króla Mediolanu był wspaniały.

- Tak... a Giuliano di Medici?? Był jeszcze wspanialszy! Wyznaję, że w tamtej chwili zakochałam się w nim... trochę także w Lorenzo, tak brzydkim, lecz tak fascynującym! Tymczasem przypadek sprawił, że odkryłam spisek, który hrabia Riario... mój małżonek knuje przeciwko nim z tą wstrętną małpą Francesco Pazzim i twoim przyjacielem Montesecco!

- Montesecco? Widziałam go wczoraj tutaj. Wychodził z pałacu Cenci i bardzo interesował się domami po tej stronie ulicy.

- Nie ma w tym niczego dziwnego. Całkiem możliwe, że Cenci też maczają palce w knowaniach. W jakich relacjach z Medyceuszami jesteś?

- Lorenzo uratował mi życie, pomógł w ucieczce, chronił na wygnaniu i wiem, że nigdy nie przestał czuwać nad moimi interesami. Z tego właśnie powodu jego miasto wydało mi się jedynym możliwym miejscem, z którego mogę wyruszyć do Francji i odzyskać syna.

- Dlatego też postanowiłam pomóc ci w ucieczce z Rzymu. Muszę wysłać do Florencji kogoś zaufanego, kogoś na tyle odległego ode mnie, by moja rola w tej sprawie nigdy nie wyszła na jaw, gdyż wówczas moje życie nie byłoby wiele warte. Traf sprawił, że pojawiłaś się ty i we dwie może zdołamy uniknąć wielkiego nieszczęścia.

- Aż tak wielkiego?

- Sama oceń! Mój małżonek i jego przyjaciele zamierzają zlecić zamordowanie Medyceuszy. I to już wkrótce... Ale teraz tracimy czas! Pospiesz się, proszę!

Fiora nie podjęła jeszcze decyzji. Nie podobał jej się pomysł przebywania choćby przez dwa czy trzy dni w pałacu

Riario, gdzie czułaby się jak w klatce lwa. Z drugiej strony to, co knuto, było po prostu wstrętne, a zarazem sprzeczne z jej interesami. Jeśli Medyceusze zostaną zabici, a Riario stanie się władcą Florencji, wszystkie jej nadzieje legną w gruzach.

- Czy jeśli wyjdzie na jaw, że u ciebie byłam - powiedziała - nie sądzisz, że twój małżonek skojarzy ten fakt z ewentualnym pokrzyżowaniem jego planów?

- Przecież ci mówię, że go nie ma! A służący, którzy cię będą widzieć, przybyli wraz ze mną z Mediolanu i są mi bardzo oddani. Proszę, pospiesz się! Jeśli chcesz się uratować, a jednocześnie ocalić życie swoich przyjaciół, nie masz wyboru. Opowiem ci więcej w lektyce.

Tym razem Fiora się poddała. Ubranie wieśniaka przygotowane przez Annę nie mogło jej być w żadnym razie pomocne, włożyła zatem ponownie strój duenii Juany, który miał tę zaletę, że nie rzucał się w oczy. Żydówka uzupełniła go o czarny welon, jako że ten, który Fiora nosiła w chwili ucieczki, pozostał przywiązany do balustrady pałacu Borgii. Zwracając jej sakiewkę, wykorzystała fakt, że Catarina zainteresowała się starożytnym posążkiem umieszczonym w jednej z wnęk, i pokazała ukryty w dłoni mały flakonik w ołowianej osłonie, szczelnie zakorkowany, który wsunęła do aksamitnego woreczka, szepcząc:

- Jeśli twoja nieprzyjaciółka wypije to z winem lub jakimkolwiek innym napojem, umrze w ciągu tygodnia, a nikt nie zdoła rozpoznać, na jaką chorobę. Niech Jahwe ma cię w swojej opiece!

Fiora zawahała się przed przyjęciem tego, co jej oferowano. Trucizna była w jej oczach bronią niegodną, ale nie chciała być niemiła dla swojej gospodyni. Odszukała złoty medalion należący do Juany i chciała jej go dać, ale Anna odmówiła:

- Nie, nie jesteś mi nic winna, ponieważ zasługujesz na gościnność. Daj to komuś, kto będzie w większej potrzebie.

Kobiety uściskały się, niecierpliwie poganiane przez Catarinę. Khatoun, której poleciła zostać na podwórku, weszła na górę, zaniepokojona przedłużającym się oczekiwaniem i być może obawiając się, że Fiora nie dała się przekonać.

- Trzeba szybko jechać! Wiesz, że możesz zaufać mojej pani?

- Ufam jej. To, że donna Catarina przybyła tu osobiście i to w środku nocy, kiedy powinna leżeć w łóżku i nabierać sil przed porodem, świadczy o tym, że naprawdę jestem dla niej ważna.

Wygodnie wyściełana puchowymi materacami i miękkimi poduszkami, zamknięta zasłonkami z brązowego aksamitu podbitymi białym atłasem i chroniona przed niepogodą skórzanymi, opatrzonymi herbem okiennicami - lektyka oczekująca na donnę Catarinę posiadała wszelkie właściwości konieczne, by najdłuższa nawet podróż była przyjemna. Trzy kobiety zajęły w niej miejsce. Młoda hrabina, z zadowoleniem, które wiele mówiło o jej zmęczeniu, wyciągnęła się jak długa wśród jedwabnych poduszek, podczas gdy Khatoun wyjęła z małego pozłacanego kuferka buteleczkę likworu, z której wlała po kilka kropel do dwóch kubków. Jeden podała Fiorze, a z drugiego napoiła swoją panią, która miała spiętą twarz i zamknięte oczy.

- Powinnaś była pozwolić, bym pojechała sama, pani! - powiedziała z łagodnym wyrzutem. - Tak byłoby rozważniej. Przecież twoja lektyka traktowana jest z poważaniem nawet w najbardziej niebezpiecznych miejscach.

Catarina otworzyła oczy, wzięła kubek i jednym łykiem przełknęła resztę, po czym lekko się podniosła.

- Musiałam pojechać. Donna Fiora może nie chciałaby przyjechać z tobą, gdybym jej nie przekonała. Powinnyśmy zresztą porozmawiać.

- Czy twoje straże nic nie usłyszą? - szepnęła Fiora, która z przyjemnością wypiła zaoferowane jej doskonałe cypryjskie wino.

- Lektyka jest dokładnie zamknięta. Poza tym odgłos kół i kopyt końskich wystarczą, by zagłuszyć rozmowę. Tym bardziej, że nie będziemy krzyczeć.

Siedzimy wystarczająco blisko siebie, by nawet woźnica niczego nie słyszał. Przyczyna, dla której mój małżonek uknuł ten spisek...

- Znam ją od dawna - ucięła Fiora. - Wszyscy we Florencji wiedzą, że papież pragnie, aby twój małżonek został władcą miasta.

- Tak, ale problem stał się bardziej wyraźny, odkąd posiadamy Imolę, to znaczy jesteśmy sąsiadami. Jeśli Medyceusze zginą, Girolamo, mój małżonek, nie będzie musiał się nimi przejmować i jego władza rozciągnie się w stronę morza. Co do Francesco Pazziego...

- O nim też wiem. Po wygnaniu stracił część majątku i chociaż został bankierem papieża, zawsze marzył o powrocie do Florencji, i to w chwale.

- Gdzie pozostaje nadal głowa rodziny i kilku jej członków.

- Stary Jacopo wciąż żyje?

- I jest w lepszej formie, niż kiedykolwiek, skłonny do udzielenia Francescowi pomocy w powrocie i zemście. Co do Montesecca, trzeciego z mężczyzn, to zabiłby własną matkę za wypchany złotem trzos, a obiecano mu znacznie więcej.

- Rozumiem. Ale jaka jest rola papieża w tym wszystkim?

- To jest właśnie niejasne. Zapewniono mnie, że podobno wyraźnie zalecił, by nie było „rozlewu krwi".

- Bez rozlewu krwi? Wydaje mi się rzeczą trudną zabicie kogoś bez przelania jego krwi! Jak on sobie to wyobraża?

- Moja droga, Jego Świątobliwość nie potrafiłby zlecić zabójstwa. Pewnie nawet nie ma świadomości, że...

- Gotów jest głośno krzyczeć, jak już będzie po wszystkim, a nawet wyrażać ubolewanie? Ekskomunikuje się kilku figurantów, jako że twój małżonek nie zamierza zapewne sam wykonać tej roboty, prawda?

- Oczywiście, że nie. Nie opuści nawet Rzymu. Tylko Pazzi i Montesecco pojadą do Florencji.

- Przy jakiej okazji? Chyba nie mają nadziei na to, że Lorenzo ich przyjmie?

Catarina wyjaśniła wówczas znane jej szczegóły planu. Papież, który właśnie nadał godność kardynała swojemu najmłodszemu siostrzeńcowi, Rafaelowi Riario, i z tego powodu sprowadził go z uniwersytetu w Pizie, gdzie ten kończył studia, postanowił jednocześnie mianować go legatem w Perugii. Catarina uważała tę nominację za absurdalną - nowy kardynał miał ledwie osiemnaście lat i żadnych zdolności do sprawowania tak trudnej funkcji, ale papież, żywiący do niego iście ojcowskie uczucia, gotów byl popełnić niejedno szaleństwo. Po intronizacji młody Rafaele z wielką pompą uda się z wizytą na swój ukochany uniwersytet, aby właśnie jemu udzielić pierwszego błogosławieństwa. Potem, w drodze powrotnej do Perugii, w sposób najzupełniej oczywisty przejedzie przez Florencję, a Medyceusze nie będą mogli pozwolić sobie na odmówienie mu przyjęcia, ponieważ pozornie stosunki pomiędzy Lorenzem i Stolicą Apostolską były poprawne. Młody kardynał zatrzyma się prawdopodobnie u starego Pazziego, ale Medyceusze będą musieli przynajmniej kilkakrotnie go przyjąć. Ich gościnność była zbyt znana, by nie przyjęli najlepiej, jak potrafią, kardynała legata. Znajdzie się wówczas okazja do zabicia obu braci.

- W ich własnym pałacu? - oburzyła się Fiora. - To nie tylko potworne, ale bezsensowne. Mordercy zostaną położeni trupem na miejscu.

- Zostanie wybrany właściwy moment - jakaś uroczystość czy ceremonia odbywająca się na zewnątrz. Z tej okazji zbiorą się wszyscy Pazzi, a Montesecco przyprowadzi wynajętych morderców. Nawet arcybiskup Pizy, SaMati, podobno obiecał swoje wsparcie. Bardzo nie spodobało mu się, że Lorenzo przeciwstawił się jego nominacji na arcybiskupa Florencji.

Tym razem Fiora nie odpowiedziała. Cała ta historia była zdumiewająca i absurdalna. Ci ludzie, wśród których byli przecież duchowni, zamierzali spaść na jej ukochane miasto jak stado drapieżnych ptaków, by zamordować Giuliana, którego niegdyś kochała, i Lorenza, który okazał jej tak wiele przyjaźni. A w dodatku wykorzystają dla przeprowadzenia zbrodni świętą zasadę gościnności, tak drogą sercu każdego Włocha.

- Dlaczego milczysz? - spytała Catarina.

- Wybacz mi, pani, ale te plany wywołały we mnie obrzydzenie. Nie dziwię się, że wnuczka wielkiego Francesca Sforzy nie chce zawdzięczać czegokolwiek takim metodom.

- Ważniejsza od pamięci o dziadku jest dla mnie pamięć o kobiecie, która mnie wychowała: księżnej Bonie, małżonce mego ojca i siostrze królowej Francji, która sytuuje mnie w obozie Medyceuszy. A także pamięć o ojcu, zamordowanym nieco ponad rok temu. A poza tym, jak mówiłam, zawsze kochałam Giuliana. Pomożesz mi?

- Jestem gotowa wyruszyć do Florencji natychmiast. Ja także kochałam Giuliana, zanim poznałam męża, którego bolesną stratę opłakuję. Jeśli mogę temu zapobiec, nie pozwolę im umrzeć.

- Lepiej odczekać jeszcze dwa lub trzy dni i staranniej się przygotować. Wizyta Rafaela we Florencji powinna mieć miejsce w okolicach Wielkanocy, a zbliża się Wielki Tydzień.

* * *

Pałac Riario usytuowany był niedaleko Tybru, w pobliżu dwóch kościołów - SanfApollinare i SanfAgustino. Imponująca czworokątna budowla, niedawno wzniesiona, była tak masywna i dobrze strzeżona, że wydawała się zdolna wytrzymać oblężenie. Nocne ciemności uniemożliwiły Fiorze obejrzenie jej konstrukcji, gdyż od strony ulicy oświetlały ją tylko zwyczajowe kaganki. Jednakże w chwili, gdy lektyka przekraczała wysoko sklepioną bramę, strzeżoną przez oddział wartowników i wychodzącą na tradycyjny kwadratowy podwórzec, młoda kobieta poczuła się nieswojo, a jeszcze bardziej, gdy rozległ się łoskot zamykających się za nią ciężkich odrzwi. Stanowczo Girolamo niczego nie pozostawiał przypadkowi i jego siedziba przypominała skarbiec - opuszczenie jej bez zgody właściciela wydawało się raczej niemożliwe.

Podwórzec był cichy, marnie oświetlony czterema pochodniami: dwoma umocowanymi przy wyjeździe z bramy i dwoma u stóp stromych kamiennych schodów prowadzących na wyższe piętra. Kiedy lektyka i jej eskorta zatrzymały się jak najbliżej tych schodów, zapanowała taka cisza, jakby pałac był niezamieszkany:

- Opuść welon na twarz, donno Fioro! - poradziła Catarina. - A ty, Khatoun, pomóż mi wyjść! Nie czuję się najlepiej...

- Przecież mówiłam, że to szaleństwo - zaburczała Tatarka, przy pomocy Fiory wydobywając swoją panią spośród poduszek.

- To więcej niż szaleństwo, to poważna nieostrożność. Tym bardziej że mógłbym ją uznać za zdradę! - zagrzmiał męski głos, na dźwięk którego z piersi Catariny wyrwał się okrzyk przestrachu.

- To ty? Co tu robisz? Myślałam, że jesteś w Segni? Nie odpowiedziawszy, Girolamo Riario odwrócił się w stronę Fiory i zerwał welon okrywający jej głowę. Jego obrzmiała twarz o grubo ciosanych rysach, której przepych haftowanego złotem kaftana nie zdołał uczynić dystyngowaną, rozjaśniła się pełnym satysfakcji uśmiechem.

- Nareszcie się znalazłaś, moja śliczna! Na szczęście jeden z ludzi Santa Croce rozpoznał cię wtedy w nocy i śledził z brzegu, kiedy spływałaś w łodzi Tybrem. Już rano wiedziałem, gdzie jesteś...

- Dlaczego więc nie zostałam uwięziona, jak Stefano Infessura?

- Nie dlatego go pojmaliśmy. Chodzi o to, by nauczył się umiarkowania w swych pismach. Zostanie...

Nie zdołał powiedzieć nic więcej. Catarina z furią rzuciła się pomiędzy niego i Fiorę, wyciągając ramiona w ochronnym geście, któremu nie brak było wielkości.

- Ośmieliłeś się zastawić na mnie pułapkę? Na mnie?

- Przestań przyjmować te swoje pozy księżniczki! Nie ze mną takie gierki. Jestem twoim mężem, choćbym nie odpowiadał twoim wymaganiom co do ideału mężczyzny. Skąd ten pomysł, że zastawiłem na ciebie pułapkę czy choćby chciałem być dla ciebie niemiły? Gdyby tak było, pojmałbym tę kobietę u Żydówki, a ją wysłałbym do więzienia, żeby przemyślała parę spraw.

- Pod jakim zarzutem? Anna zajęła się przywiezioną do niej ranną kobietą, nic więcej. Poza tym wiesz dobrze, że Ojciec Święty nie chce, by niepokojono Żydów, a zwłaszcza domostwo rabina Natana.

- Toteż poczekałem, aż nasza uciekinierka je opuści. Spodziewałem się, że się nią zajmiesz, jak tylko dowiesz się, że wyjechałem. Po wizytach twojej służącej w getcie nabrałem pewności. Jak widzisz, miałem rację, gdyż bez najmniejszego wysiłku, bez hałasu i przemocy, sprawiłem, że piękny owoc sam spadł mi w ręce.

- Nie bądź durniem, Girolamo! Dlaczego ta kobieta cię interesuje? Co masz wspólnego z polityką wuja względem króla Francji, z wsadzeniem do więzienia jakiegoś nędznego mnicha, a nawet z jakimś francuskim kardynałem?

- Zupełnie nic, masz rację. Natomiast może mi się ona przydać, nawet mimowolnie, w mojej własnej polityce zastosować wobec Medyceuszy. Poza tym... jest warta sto dukatów, a to sumka nie do pogardzenia!

- Dysponujesz skarbcem Kościoła, a zniesławiasz mnie dla stu dukatów? Jesteś potworem, niegodziwcem, parszywym...

Catarina przerwała z szeroko otwartymi ustami, po czym z rozdzierającym krzykiem zgięła się wpół, przyciskając dłońmi brzuch, i zaczęła dyszeć, jakby właśnie zakończyła długi bieg. Khatoun, z oczami pełnymi niepokoju, rzuciła się, by ją podtrzymać, ale Fiora zbyt dobrze jeszcze pamiętała swój poród, by nie rozpoznać jego symptomów. Spojrzała chłodno na Riaria.

- Powinieneś kazać zanieść hrabinę do jej komnaty. Dziecko, którego oczekuje, niedługo się urodzi.

- Naprawdę... tak sądzisz?

Fiora uśmiechnęła się z wyższością. Ten wielki pan odsłonił ukryte pod pancerzem uczucia zwykłego śmiertelnika, przejętego strachem i niepewnością w chwili zbliżających się narodzin pierwszego dziecka. Być może jedyny raz w życiu był w tej chwili naturalny... a nawet ludzki.

- Jestem tego pewna! - powiedziała łagodnie. - Minęło dopiero siedem miesięcy, odkąd sama przez to przeszłam.

Ale on już jej nie słuchał. W odpowiedzi na jego przeraźliwe wezwania pojawiła się grupa kobiet, która pochwyciła Catarinę i z największą ostrożnością uniosła ją w kierunku schodów. Khatoun nie poszła z nimi. Catarina już jej nie potrzebowała i dziewczyna zamierzała zostać z Fiorą, która uśmiechnęła się i uścisnęła ją.

- Musisz też tam iść, Khatoun. Jesteś w jej służbie...

- Nie... Nadal należę do ciebie. Chcę zostać. - Po co? Nie wiem, co się ze mną stanie...

- Zaraz ci powiem - powiedział Riario. Wrócił, pozostawiając służącym zajęcie się Catarina, której krzyki słabły w miarę, jak wnoszono ją na górę. - Zaznajomisz się z zamkiem Świętego Anioła. Gdyby cię tam umieszczono zaraz po przyjeździe, jak proponowałem, uniknięto by wielu kłopotów...

- Zaoszczędziłabym papieżowi wydatku stu dukatów. Powinieneś mi podziękować.

Zaskoczony Girolamo Riario spojrzał na nią osłupiałym wzrokiem, po czym nagle wybuchnął głośnym śmiechem i stanął przed młodą kobietą, podparłszy się pod boki.

- Ależ ona ma rację, szelma jedna! Wiesz co, moja śliczna - dodał, wyciągając w kierunku policzka Fiory gruby palec, przed którym się uchyliła, jakby była to osa - interesujesz mnie coraz bardziej i kiedy mój wuj skończy swoje sprawy z tobą, może moglibyśmy...

- Nic nie moglibyśmy! - ucięła Fiora. - Ty mnie nie interesujesz. Poprzestańmy zatem na tym, a skoro postanowiłeś wsadzić mnie do więzienia, ruszajmy i więcej o tym nie mówmy!

- Nie, pani, błagam! - zawołała Khatoun, wybuchając szlochem i wczepiając się w ramię Fiory. - Nie denerwuj go. Nie mogą cię wsadzić do więzienia.

- Dosyć tego! - ryknął Riario. - Idź do hrabiny, jeśli nie chcesz, by cię tam zagoniono batem! I nie zapominaj, że należysz do mnie. Drogo za ciebie zapłaciłem. Zabrać ją!

Dwóch służących chwyciło młodą niewolnicę, która płacząc i wyrywając się, błagała, by pozwolono jej podzielić los dawnej pani.

- Nie zrób jej krzywdy - powiedziała poruszona Fiora. - Jest jeszcze taka młoda i taka wrażliwa. Na pewno w końcu mnie zapomni.

- Nie musisz się o nią niepokoić; moja żona dba o nią bardziej niż o swoje psy i niż o swoją czarną karlicę. Ale właściwie dziewczyna ma rację. Po co wsadzać cię do więzienia? Nie brakuje tu pokojów. Będzie lepiej, jak poczekasz tutaj, aż cię zaprowadzę przed oblicze Ojca Świętego.

W miarę jak się oswajał, ujawniała się jego prawdziwa natura i znów stawał się celnikiem z portu w Savonie, kobieciarzem i rozpustnikiem. Lakier pękał tym szybciej, że Riario znalazł się poza zasięgiem uszu żony. Zastygła z pogardy Fiora rzuciła mu lodowate spojrzenie.

- Wolę każde więzienie od gościny u takiego człowieka, jak ty. Nadto byłabym ci wdzięczna za zachowanie odpowiednich form względem mnie. Nie jestem jedną z twoich kurtyzan, lecz hrabiną de Selongey, wdową po kawalerze Złotego Runa!

Uśmiechnął się złośliwie, ukazując zepsute zęby.

- Piękne nazwisko! Spiesz się, by je wykorzystać! Coś mi mówi, że już niedługo będziesz je nosić... Skoro jednak pani hrabina wybiera więzienie - dodał z groteskowym ukłonem - będę miał zaszczyt osobiście ją tam zawieźć!

Rozdział dziesiąty Carlo

Fiora potrzebowała naprawdę wiele hartu ducha, by nie dać się pokonać wściekłości i zwątpieniu, które ją opanowały, gdy w otoczeniu strażników podążała za Riariem niekończącym się spiralnym korytarzem wznoszącym się pochyło wewnątrz zamku Świętego Anioła i wiodącym na tarasy, do apartamentów gubernatora, a także do więzienia. Od chwili przybycia do Rzymu wciąż poruszała się wokół papieskiej fortecy i to, że w końcu się w niej znalazła, dowodziło, iż cały czas przeznaczone jej było osadzenie tutaj. Tyle wysiłków po to, by w końcu tu wylądować! Pewnie rozśmieszyłoby ją to do łez, gdyby nie dotyczyło to jej życia, a epizod mający miejsce u Anny Żydówki skłaniał do refleksji. Dlaczego bowiem hrabina Catarina nalegała, by zabrać ją do siebie, skoro zamierzała wyjechać z Rzymu? A nade wszystko - dlaczego ona sama jej posłuchała i przyjechała tu z nią? Przecież żona Riaria mogła równie dobrze bez zabierania Fiory do siebie powiadomić ją o niebezpieczeństwie grożącym Medyceuszom i zapewnić środki potrzebne, by mogła ich uprzedzić. Czy kierowała się rzeczywistą troską o jej zdrowie, czy też zawiodła ją pewną ręką w sprytnie zastawioną pułapkę? W pułapkę tę zdecydowanie nie była zaangażowana Khatoun. Młoda Tatarka z pewnością nie miała sobie nic do zarzucenia, może poza tym, że podała nowej pani imię przyjaciółki, którą odwiedzała. Konwój dotarł wreszcie na taras, nad którym górował ząbkowany mur, patrolowany przez straże i uzbrojony w działa. Z oświetlonej od wewnątrz wartowni sączyło się żółtawe światło, w niczym niełagodzące posępności tego miejsca. Słabe światło, zapewne pochodzące z lampki nocnej, widoczne było w oknach gubernatora, przed którego mieszkaniem przysypiali dwaj żołnierze oparci na włóczniach, robiąc wrażenie, jakby lada chwila mogli się osunąć na stertę kamiennych kul przygotowanych na wypadek hipotetycznego ataku. Nad wszystkimi zabudowaniami królowało, wznosząc się ku niebu niemal u stóp archanioła, mieszkanie przeznaczone dla papieża na wypadek, gdyby jakieś nieprzyjemne wydarzenia zmusiły go do szukania schronienia. Znajdująca się na grubym murze loggia nadawała konstrukcji nieco przyjaźniejszy wyraz.

Pojawienie się hrabiego Riario obudziło wartowników i strażników. Wiedząc, że dość poważnie chory gubernator nie wstaje z łóżka, Riario poprosił o widzenie z wicegubernatorem, Albańczykiem o nazwisku Jorge, po którego natychmiast posłano.

Pojawił się po paru chwilach i Fiora pomyślała, że rzadko widywała bardziej podejrzanych osobników. Wygląd typa spod ciemnej gwiazdy zawdzięczał nie tyle dziobatej twarzy, tłustym włosom, spłaszczonemu nosowi nad wąsem jak u Mongoła i nazbyt wilgotnym ustom, co wąskim szparkom, w których niepokojąco lśniły małe oczka. Ten człowiek był okrutny i fałszywy. Ukłon, którym powitał siostrzeńca papieża, był arcydziełem wiernopoddaństwa.

- Byłeś w więzieniu - zauważył Riario. - O tej porze, w środku nocy?

- Tak. Właśnie pojmano następnego Francuza, rzekomego pielgrzyma. Był w tawernie na Campo dei Fiori. Właściciel powiadomił Soldana, który go aresztował, zresztą nie bez kłopotów: trzeba było dwunastu ludzi, by go ujarzmić, bo trzech powalił...

- Dziwny pielgrzym! Dlaczego wezwano Soldana?

- Ten człowiek zadawał pytania. Szukał kobiety, swojej rodaczki, która podobno przybyła modlić się u grobu Piotrowego i znikła wiele miesięcy temu.

Ta kobieta jest ponoć. .. bardzo piękna.

Riario złapał Fiorę za ramię i pociągnął w kierunku światła pochodni.

- Może taka, jak ta?

Tamten rozciągnął usta w czymś, co przypominało uśmiech.

- Coś podobnego! Wreszcie ją odnalazłeś, panie?

- Nie bez trudu. Przyprowadziłem ją tutaj, byś ją przetrzymał do czasu, aż Ojciec Święty zechce ją zobaczyć. Co do tego Francuza, to jeśli dobrze zrozumiałem, teraz dla odmiany ty zadawałeś mu pytania?

- Dokładnie tak, panie! Chcesz zobaczyć?

- Pójdziemy tam oboje! Prawda, pani hrabino? To może być interesujące.

Fiora chciała się cofnąć, ale nie dała rady - Riario ją trzymał, i to mocno. Chcąc nie chcąc, musiała podążyć za Albańczykiem po wąskich schodach schodzących w głąb olbrzymiej wieży. Serce ściskała jej trudna do opanowania trwoga na myśl, że za chwilę zostanie najprawdopodobniej wprowadzona do izby tortur, aby patrzeć na męki jakiegoś Francuza, i to Francuza, który niewątpliwie szukał właśnie jej. Choćby go nie znała, czekała ją straszliwa próba.

Jorge zatrzymał się przed poczerniałymi dębowymi drzwiami, których nie wyposażono w żaden rygiel, a nawet pozostawiono uchylone, przepuszczając czerwonawe światło. Zza nich dochodziło dyszenie kogoś, kto najwidoczniej walczył z cierpieniem.

Widok, który ujrzała, był jeszcze gorszy od tego, czego się spodziewała: jakiś mężczyzna leżał na ławie, a na nadgarstkach i kostkach nóg zaciśnięte miał żelazne obręcze połączone z kołowrotem służącym do rozciągania członków aż do ich rozerwania. Straszliwa maszyneria była unieruchomiona z powodu nieobecności wicegubernatora, a kat, gigantyczny, nagi do pasa Murzyn, czekał spokojnie obok ofiary, z założonymi ramionami czekając na kolejne polecenia. Fiora nie miała najmniejszego problemu z rozpoznaniem tej twarzy o zamkniętych oczach, pobladłej z bólu: to byl Douglas Mortimer, dowódca gwardii szkockiej króla Francji i jeden z jej najbliższych przyjaciół.

Nie mogła powstrzymać drżenia, co nie uszło uwagi Riaria, podobnie jak nagła bladość jej policzków.

- Coś mi mówi, że się znacie? - powiedział z perfidnym uśmieszkiem.

Fiora zdołała się opanować. Prosząc w myślach Boga, by Mortimer nie był nieprzytomny i mógł ją usłyszeć, oświadczyła, pewnie nieco głośniej niż było to konieczne i z oburzeniem, którego rozmiarów nie musiała udawać:

- Oczywiście, że go znam! To intendent z mojej posiadłości w La Rabaudiere. Jest do mnie bardzo przywiązany i nie dziwię się, że zaczął mnie szukać. Minęły miesiące, odkąd zostałam porwana.

- Twój intendent? Sugerujesz, że to zwykły wieśniak? Jak to więc możliwe, że przybył do Rzymu? Kto mógł mu powiedzieć, że tu jesteś?

- Jak to kto? Wydawało mi się, że po moim przyjeździe tutaj kardynał d'Estouteville wysłał umyślnego do Plessislez-Tours, by przekazać królowi Ludwikowi żądania papieża? Mój dom sąsiaduje z zamkiem królewskim i moi ludzie musieli się szybko dowiedzieć o moim losie. A propos - czy król nie wysłał jakiegoś posłańca, pełnomocnika, listu czy czegokolwiek innego w odpowiedzi na pismo kardynała?

- Niczego nie wysłał! - odpowiedział Riario, wzruszając ramionami. - Pewnie nie jesteś tak ważna, jak to sobie wyobrażał mój wuj.

- To cholerne parszywe kłamstwo! - rozległ się głos, który zdawał się wydobywać spod ziemi, a który należał do Mortimera we własnej osobie. Mimo tragicznej sytuacji w jego niebieskich oczach, teraz szeroko otwartych, błyszczały wesołe ogniki, co rozgrzało serce Fiory. Bogu dzięki, usłyszał ją, rozpoznał, a we dwoje może zdołają przechytrzyć obserwującego ich celnika przebranego za księcia.

- Aha, teraz się odzywasz? - warknął Riario. - Może zechcesz nam chociaż powiedzieć, jak się nazywasz?

- Nazywa się Gaucher - powiedziała Fiora - Gaucher Le Puellier. Jego wuj i ciotka, Stefan i Petronela, opiekują się moją posiadłością. Pięknego jeńca złapaliście! Prostaczek ze wsi, który na tym padole uznaje tylko władzę Boga i swego pana!

- Ale mimo to ośmiela się oskarżać mnie o kłamstwo! Co może wiedzieć o relacjach między królem Francji i biskupem Rzymu?

- To, co wiedzą wszyscy w Plessis, gdzie bardzo nam się ckni za donną Fiorą - podjął rzekomy Gaucher. - Że król Ludwik wysyłał tu już dwa razy swoich ludzi... których nikt więcej nie widział!

- W naszych czasach drogi nie są zbyt bezpieczne - westchnął Riario obłudnie. - Jedno pewne: nikt tu nie przyjechał... Miałeś szczęście, przyjacielu, że dotarłeś bez szwanku. - Zbliżył się do rozciągniętego ciała i pochylił nad nim. - Jesteś pewien, że nie zostałeś wysłany przez króla? Mam wielką ochotę jeszcze trochę cię pomęczyć, choćby po to, by sprawdzić, czy nie masz jeszcze paru drobiazgów do powiedzenia.

- Jezdem wystarczająco dorosły, żeby sam się wysłać! - warknął Mortimer, siląc się na wiejski akcent. - Wszyscy u nas lubią naszą paniom i chciałem zobaczyć, co z nią zrobiliśta! Ale... nie myślałem, że zobaczę ją w takim lochu!... jakby we więzieniu!

- Nie „jakby". Jestem więźniarką, mój Gaucher. Papież wyznaczył nagrodę za moją głowę i z pewnością nie wyjdę stąd żywa! Zostałam pojmana tego wieczora, ale szukali mnie od miesięcy.

- Dość tego! - zazgrzytał zębami Riario. - Nie pozwoliłem wam rozmawiać... zwłaszcza żeby opowiadać brednie! Ojciec Święty jest zbyt dobry, mój chłopcze, by skazać na śmierć tę piękną damę. Jedyne, czego chce, to wydać ją za mąż, jako że jest wdową, za florentczyka, młodego, szlachetnie urodzonego...

- I wstrętnego! - ucięła Fiora zirytowana. - Nigdy go nie poślubię, słyszysz? Możesz mnie zaciągnąć przed oblicze księdza, ale nikt mnie nie zmusi do powiedzenia „tak". A teraz uwolnij tego chłopca, który już nie jest ci do niczego potrzebny!

- Niepotrzebny? Przeciwnie!... sądzę, że może się nam jeszcze bardzo przydać! Zamba - zwrócił się do czarnego olbrzyma - włóż no żelazne szczypce do ognia!

- Chyba nie będziesz go znowu męczyć? - zawołała Fiora. - Co więcej mógłby ci powiedzieć?

- Pewnie nic, ale za to ty możesz pewnie jeszcze sporo powiedzieć? Na przykład jedno małe słówko: to „tak", przed którym się tak wzbraniasz? - Po czym dodał, zmieniając ton: - Albo przysięgniesz, że zgodzisz się na małżeństwo, albo, słowo hrabiego Riario, na twoich oczach żywcem obedrę tego człowieka ze skóry!

- Oszalałeś? - zawołała Fiora przerażona.

- Nie sądzę, ale wiem, czego chcę, czego chce Ojciec Święty, i na pewno zdołamy cię do tego skłonić, gdyż jak już wyjdziesz za Carla Pazziego, nie będziemy zupełnie musieli się tobą przejmować

- Chyba się na to nie zgodzisz? - jęknął Mortimer. - Nikt nie ma prawa cię zmuszać...

- Ależ owszem. Ten, kto jest silniejszy! Decyduj, donno Fioro, byle szybko! Spójrz, jaką piękną czerwoną barwę mają te żelaza! Zamba nie może się doczekać. Nic nie sprawia mu takiej przyjemności, jak obdzieranie ludzi ze skóry! No, Zamba, pomóż trochę pani hrabinie!

Kat chwycił przez skórzaną rękawicę jeden z prętów tkwiących w ogniu płonącym w koszu żarowym. Fiora zawyła, jakby rozpalone żelazo zagłębiło się w jej własnej skórze.

- Nie!... - Później dodała ciszej: - Uwolnisz go, jeśli przysięgnę?

- Natychmiast.

- Jaką mam gwarancję? Co mnie upewni, że jak już będziesz miał moje słowo, nie każesz poderżnąć gardła mojemu biednemu Gaucherowi?

- Ależ... daję ci słowo!

- Wybacz, ale jakoś wcale nie budzi to mojego zaufania. Oto, co proponuję: będzie obecny na ślubie, wraz z kardynałem d'Estouteville, a potem zostanie przekazany kardynałowi, który osobiście... i bezpiecznie odeśle go do Francji. W przeciwnym razie, klnę się na Boga, będę mówić „nie" tak długo, dopóki starczy mi tchu i będziesz mógł zabić nas oboje! I strzeż się, by nie drażnić dłużej króla Ludwika!

- A co, może wypowie nam wojnę?

- Nie, ale będziesz musiał mieć baczenie na wszystkich, którzy się do ciebie zbliżą. Lepiej niż ty wie, do czego służy złoto, i jest równie majętny, co wpływowy. Może kupić czyjekolwiek sumienie, jakiegokolwiek sprzymierzeńca, opłacić dziesięciu, stu, tysiąc najemnych zabójców. Zabił księcia Burgundii, który był znacznie potężniejszy od ciebie. Zatem dotrzymuj zobowiązań albo strzeż się!

Riario przyglądał się okrągłymi ze zdumienia oczami tej stojącej przed nim kobiecie - groźnej, strasznej, mściwej. Niejasno poczuł, że należała do rasy królewskich drapieżników, od których zawsze będzie go dzielić przepaść nie do pokonania. Jako człowiek wierzący w zabobony miał wrażenie, że w jej oczach płonie ciemny ogień, jak u starożytnych wieszczek, i poczuł, że po plecach przebiega mu dreszcz.

- Uwolnij go! - rozkazał Albańczykowi, który milcząc, niewzruszony jak posąg, przyglądał się całej scenie.

Po czym zwrócił się do młodej kobiety: - Zgadzasz się na małżeństwo?

- Tak, na warunkach, które postawiłam!

- To dobrze. Ten człowiek zostanie w więzieniu aż do ślubu. Zresztą nie potrwa to długo! Chodźmy.

- Nie zrobisz tego, pani?- zawołał Mortimer, któremu teraz kat rozcierał nadgarstki i kostki nóg z troskliwością dobrego pokojowca.

- Nie mam wyboru - powiedziała Fiora łagodnie. - Głupotą z mojej strony byłoby pozwolić, by cię zamęczył, gdyż mój syn będzie potrzebował... wszystkich bliskich mi osób. A poza tym, może zobaczymy się... później!

Dzięki swej kapitulacji Fiora spędziła resztę nocy w jednym z pokojów przeznaczonych dla otoczenia papieża, a nie w lochach fortecy. Jego wyposażenie było raczej spartańskie, ale przynajmniej miała do dyspozycji prawdziwe łóżko i przybory toaletowe oraz wodę i mydło. Wyczerpana padła na nakryte pikowaną kapą łóżko, nie rozebrawszy się nawet.

Mimo to nie zasnęła, gdyż wydarzenia ostatniej nocy odegnały od niej sen, choć tego najbardziej potrzebowało jej zmęczone ciało. Bolało ją zranione ramię, nie miała jednak niczego, by zmienić opatrunek, jako że niewielki bagaż, w który wyposażyła ją Anna, został w lektyce Catariny. Pozostała jej tylko sakiewka duenii Juany zawieszona u paska. Przetrząsając ją w poszukiwaniu chusteczki do nosa, natrafiła na wysmukły flakonik pokryty ołowiem, który wsunęła tam Żydówka. Wyjęła go i przyglądała mu się przez chwilę. Anna dała jej truciznę, by stała się narzędziem zemsty na Hieronimie i by posłużyła do pozbycia się jej na zawsze. Teraz Fiora doszła do wniosku, że mogłaby ona stać się jej własnym wyzwoleniem, ostatnią deską ratunku przed otchłanią, w którą miała spaść i zaginąć bez śladu na zawsze. Aby uratować Mortimera, oddała się w ręce największych wrogów, ale z drugiej strony Szkot naraził się na wielkie ryzyko, aby ją uratować. Czy mogła odwdzięczyć się za to, pozwalając mu umrzeć i to w tak straszliwy sposób? Poza tym wiedziała teraz, że we Francji wciąż o niej pamiętano. Król zadał sobie trud wysłania już dwóch posłańców, a później Mortimera. Było to pocieszające, ale jego wpływy nie sięgały aż tutaj, a posłańców najprawdopodobniej spotkał tragiczny los. Ludwik XI otrzyma zapewne pewnego dnia kłamliwy list informujący go o jakimś głupim wypadku. Ona sama będzie już wtedy przypuszczalnie prawowitą małżonką Carla Pazziego.

Tylko jedna rzecz powstrzymała ją przed odkorkowaniem flakonika i wypiciem jego zawartości: nie była to trucizna szybko działająca. Anna powiedziała wyraźnie, że jej wróg „umrze w ciągu tygodnia, a nikt nie zdoła rozpoznać, na jaką chorobę". Fiora z westchnieniem odłożyła flakonik na miejsce. Na pewno któregoś dnia w zasięgu jej ręki znajdzie się jakiś nóż, a może nawet, co byłoby lepsze, natknie się na jakiś wysoki mur, z którego mogłaby się rzucić, lub na rzekę, by móc się utopić... Zdecydowanie szczęście nie było jej pisane, a skoro przekleństwo, które naznaczyło jej przyjście na świat, wciąż działało, lepiej będzie dla wszystkich, a w szczególności dla jej dziecka, jeśli to fatum zniknie wraz z nią.

Gdy tylko podjęła tę posępną decyzję, w zadziwiający sposób poczuła się lepiej, jakby wyzwolona. Uspokoiło się bezładne bicie serca, ustała piekielna karuzela wirująca w głowie i Fiora wreszcie zasnęła.

Obudził ją dźwięk bijących rozgłośnie dzwonów. Zobaczyła, że słońce jest już dość wysoko i poczuła, że ktoś siedzi przy niej. Jej wzrok padł na czarne palce trzymające bursztynowy różaniec, a potem przeniósł się na twarz, którą nagle rozjaśnił szeroki uśmiech.

- Dobrze spałaś? Domingo jest szczęśliwy, że znów cię widzi. Martwił się o ciebie.

- Dlaczego? Bo udało mi się uciec twemu panu?

- Nie, ale nawet wierny sługa może odczuwać przyjaźń dla osoby, która została powierzona jego pieczy.

- Skąd się tu wziąłeś?

- Takie otrzymałem polecenie. Domingo ma cię przygotować do audiencji, której Ojciec Święty udzieli ci pod koniec tygodnia.

- Nie przypominam sobie, bym prosiła o audiencję. Ale powiedz mi: co oznacza to bicie w dzwony? Uszy mi pękają od tego hałasu...

- Nie tylko tobie, ale dziś rano jaśnie wielmożna hrabina Riario wydała na świat córkę, która otrzyma imię Bianca. Ojciec Święty jest szczęśliwy i w związku z tym w Rzymie jest święto. A przecież nie ma się z czego cieszyć - dodał Nubijczyk, z poważną miną kręcąc spowitą w turban głową. - Córka! Tyle hałasu z powodu dziewczynki! Wróćmy jednak do ciebie! Niezbyt dobrze wyglądasz, wiesz?

- Nic w tym dziwnego! Jestem ranna i jeszcze nie odzyskałam sił. Poza tym nie mam nic, by się leczyć.

- Pozwól, że Domingo się tym zajmie! Ale najpierw zdejmijmy ten czarny łach, w którym wyglądasz jak paskudny insekt!

Bez protestów pozwoliła się rozebrać. Podczas długiej podróży statkiem narodziła się między nimi zażyłość i Fiora przyzwyczaiła się nie widzieć w tym troskliwym słudze mężczyzny, którym zresztą przestał być. Rana była nieco zaogniona. Domingo oczyścił ją wódką, od czego młodej kobiecie napłynęły do oczu łzy, po czym nałożył czysty opatrunek. Skończywszy, zostawił ją samą, by mogła się umyć, i poszedł przynieść coś do jedzenia. Przed wyjściem rozłożył na skrzyni bieliznę z cienkiego, haftowanego płótna, jedwabne pończochy, suknię z zielonego aksamitu z jedwabnymi haftami, białymi jak halka, i pasujące do całości pantofle bez pięty. Obszerna peleryna z tego samego aksamitu i długa złocista siateczka przeznaczona do podtrzymania włosów uzupełniały tę toaletę, którą każda kobieta włożyłaby z przyjemnością, lecz Fiora ledwie spojrzała na nią z roztargnieniem. O ileż wolałaby chłopski strój, który miał ją chronić w drodze do Florencji!

Jednakże poczuła się mniej przygnębiona, kiedy umyta, ubrana i uczesana usiadła do obfitego posiłku przyniesionego przez Dominga. Zawsze tak się działo w trudnych okresach jej życia: miała większy apetyt niż normalnie. Toteż, zdając sobie sprawę z formatu przeciwnika, któremu miała stawić czoło wieczorem, z zapałem zjadła wszystko, co jej podano.

W przeciwieństwie do tego, co przypuszczała, ceremoniarz Patrizi nie poprowadził jej do sali, w której została przyjęta za pierwszym razem, ale do biblioteki. Sykstus IV siedział na swego rodzaju krześle kurulnym w binoklach na nosie i czytał grubą książkę w języku greckim, leżącą przed nim na dużym pulpicie, przesuwając wzdłuż linijek małym złotym rylcem. Nie przerwał tej czynności, kiedy Patrizi wprowadził Fiorę i powiódł ją przez całe długie pomieszczenie ku poduszce ułożonej u stóp papieża, na której Fiora musiała uklęknąć, jak chciał ceremoniał. Ale nagłe Sykstus IV zaczął się głośno śmiać.

- Próba walki z nieszczęściami zsyłanymi przez bogów, to dowód odwagi, lecz także szaleństwa; nikt nigdy nie przeszkodzi temu, co musi nieuchronnie nadejść... - I odwracając głowę w stronę młodej kobiety, zapytał tak naturalnie, jakby rozmawiali ze sobą poprzedniego dnia lub kilka godzin wcześniej:

- Co sądzisz o tym tekście, donno Fioro? Jest wyjątkowo piękny, nieprawdaż?

- Jeśli Wasza Świątobliwość tak mówi, to musi to być prawda. Ja osobiście niezbyt cenię Eurypidesa, a w szczególności Herkulesa szalonego. Znacznie bardziej wolę Ajschylosa. Ach! Smutny los ludzi: ich szczęście jest podobne do lekkiego szkicu; nadchodzi nieszczęście, trzy razy przesuwa wilgotną gąbką i los się dopełnia. Już od lat ścieżki mojego życia są splątane i nie mogę wytyczyć innej drogi.

Zaskoczenie papieża było nieudawane. Zdejmując okulary, spojrzał na młodą kobietę niemal z podziwem.

- Czyżbyś czytała wielkich helleńskich autorów?

- Łacińskich także, Wasza Świątobliwość. To część zwykłej edukacji wysoko urodzonych florentynek. Ponadto mój ojciec był człowiekiem wykształconym i zapalonym bibliofilem. Jego kolekcja książek była... niemal tak duża, jak księgozbiór w pałacu Medyceuszy.

- Naprawdę? I... co się z nią stało?

- A co dzieje się z bogactwami znajdującymi się w pałacu, gdy najpierw zostaje splądrowany, a następnie spalony?

- To wielka strata! Tak... wielka strata! I nigdy nie dowiedziałaś się, co...

Fiora nie mogła dłużej spokojnie tego znosić. Nie przyszła po to, by gawędzić o literaturze, a nadto ton naiwnego strapienia, który przybrał papież, wydał jej się szczytem hipokryzji. Zerwała się tak nagle, jakby wystrzeliła do góry na sprężynie.

- Co się z nimi stało? Ależ o to trzeba spytać Hieronimę Pazzi... przepraszam: panią Boscoli, tę, która, aby położyć łapę na moim majątku, nie cofnęła się przed zamordowaniem mego ojca i która nie przestaje prześladować mnie swą nienawiścią.

- Strzeż się, córko, przed pochopnym sądem! - powiedział papież surowo. - Jakże łatwo jest rzucać oskarżenia!

- Pochopny sąd? Zapytaj kogokolwiek we Florencji, a powie ci to samo! I to na pastwę tej nędznej kobiety chcesz mnie wydać! Po tym, jak chciała mnie zmusić do poślubienia tego potwora, który był jej synem, teraz zamierza przymusić mnie do oddania ręki swemu siostrzeńcowi... kolejnemu potworowi, jak słyszałam! Mnie, będącą poddaną króla Francji!

- Zgodziłaś się na to małżeństwo, czy też zostałem okłamany?

- Tak, zgodziłam się na to ostatniej nocy, pod przymusem, aby nie patrzeć na śmierć człowieka, jednego z moich przyjaciół, który obawiając się o mój los, przyjechał mnie szukać aż tutaj! A ty popierasz taką nikczemność! Ty, następca świętego Piotra, namiestnik Chrystusa!

Oczekiwała wybuchu gniewu w odpowiedzi, ale Sykstus zachował spokój. Przyglądał jej się przez chwilę znad binokli, które ponownie założył.

- Przysuń ten taboret i usiądź! Sprowadziłem cię tutaj po to, byśmy mogli porozmawiać bez świadków. No, zrób to, co mówię! Siadaj!

Usłuchała i usiadła tuż obok papieża, osłonięta podobnie jak on szerokimi skrzydłami pulpitu.

- Moje zachowanie być może cię zaskakuje - kontynuował - ale jestem dziś wyjątkowo szczęśliwy, ponieważ Pan pobłogosławił związek mojego drogiego siostrzeńca. Być może właśnie to skłania mnie do... pewnej pobłażliwości, choć od dawna budzisz mój gniew. Musieliśmy się sporo natrudzić, by cię złapać...

ale dzięki temu miałem czas na zastanowienie.

- Czyżbyś zrezygnował z pozbawienia mnie głowy?

- Co za bzdury! Czy gdybym chciał cię zgładzić, byłabyś tutaj? Jednak muszę powiedzieć ci jedno: twoje małżeństwo z Carlem jest ważne dla mojej polityki. Dla mnie będzie korzystne, jeśli Fiora Beltrami zostanie Fiorą dei Pazzi. Dlatego chcę, by doszło do tego ślubu, a nie po to, by sprawić przyjemność donnie Hieronimie... która zresztą może w związku z tym odczuć pewne rozczarowanie, gdyż sprawy nie potoczą się tak, jak by chciała.

- Jak by chciała? Mogę przepowiedzieć Waszej Świątobliwości, co się ze mną stanie z chwilą, gdy znajdę się w jej domu: w bardzo krótkim czasie spotka mnie nieszczęście.

- Mówiłem o rozczarowaniu, poinformuję ją bowiem, że nie pogodzę się z żadną twoją chorobą ani wypadkiem czy czymkolwiek podobnym. Jeśli coś takiego się stanie, zostanie niezwłocznie wydana katu.

- Być może, ale ja nie zgadzam się żyć pod tym samym dachem, co ona. Nigdy nie sądziłam, że mogę kogoś tak nienawidzić, jak jej nienawidzę. Poprzysięgłam jej śmierć!

- Spędzisz pod jednym dachem z tą panią tylko jedną noc: poślubną. Następnego dnia wyjedzie... w podróż w towarzystwie swego szwagra, a kiedy wróci, zamieszkasz w pałacyku w pobliżu Santa Maria in Portico, który dam Carlowi w prezencie ślubnym. I mogę ci obiecać - dodał z nikłym uśmiechem - że twoja głowa pozostanie na swoim miejscu, jeśliby przypadkiem pani Boscoli zdarzyło się coś... nieprzyjemnego! Nie czujemy do niej najmniejszej sympatii. To hałaśliwa i pospolita kobieta.

- Doceniam, Ojcze Święty, to zapewnienie, którego zechciałeś mi udzielić, ale nie zmienia to faktu, że muszę poślubić potwora. Jeśli przypomina on nieżyjącego syna Hieronimy, to moje dni będą jeszcze oszczędniej policzone niż przez nią.

- Potwora? Nie przesadzajmy. Carlo jest brzydki i przygłupi, ale nie jest niegodziwcem. Zrobisz z nim, co zechcesz. Jestem pewien, że w końcu docenisz życie w Rzymie. Zostaniesz tu jedną z pierwszych dam... - Nie bardzo wiem z jakiego tytułu.

- Najprostszego i niezaprzeczalnego: bo ja tego chcę. Kiedy zostaniesz moją sąsiadką, wszyscy szybko się dowiedzą, czyją jesteś protegowaną... Wyznam, że będę wówczas szczęśliwy, mogąc rozmawiać z tobą o wielkich autorach i pięknych starożytnych tekstach, które oboje lubimy.

To miłe oświadczenie zaparło Fiorze dech. Było to doprawdy dziwne. Wielkie postacie tego świata, które przeznaczenie umieszczało na jej drodze, zdawały się nie mieć innego celu w życiu, niż umieszczanie jej w swoim sąsiedztwie. Ludwik XI ofiarował jej Dom w Barwinkach, Zuchwały proponował jej w chwili euforii, że osadzi ją w swoich włościach i po zakończeniu wojny sprowadzi na swój dwór, a oto teraz papież chce ją ulokować na wzgórzu watykańskim w pałacu Santa Maria in Portico*.

* Który później stanie się pałacem Lukrecji Borgii.

- No i co? - podjął Sykstus. - Nic nie powiesz? Co sądzisz o moich planach?

- Ze świadczą o wielkiej wspaniałomyślności, Ojcze Święty... i że będą musiały mi odpowiadać. Przypominam ci jednak, że mam syna we Francji i że zamierzam sama go wychować i mieszkać z nim.

- Co za problem? Sprowadzisz go tu wraz z jego opiekunami i on także cieszyć się będzie naszymi szczególnymi względami. Zresztą gdy tylko zawrzesz małżeństwo, wyślę posłańców do króla Francji, aby go uspokoić co do twojego losu i powiadomić o szczęśliwym zakończeniu naszych spraw.

- Szczęśliwym? Czyżby król uwolnił brata Ignacia i tego kardynała, którego nazwisko wypadło mi z pamięci?

Papież zaczął się śmiać. Był to radosny śmiech małego chłopca, któremu udała się psota.

- Wcześniej czy później odzyskam kardynała Balue*.

* Zostanie uwolniony w roku 1481 i dokona żywota w Rzymie.

Nieco dłuższa medytacja nad nieprawościami tego świata może być dla niego jedynie zbawienna. Co do tego kastylijskiego mnicha, powiadomiono mnie, że umarł i możemy już tylko modlić się za spokój jego duszy. Obaj zresztą byli dla mnie jedynie... pretekstem, aby cię tu sprowadzić. Ale, proszę, zostawmy z boku tę obmierzłą politykę i...

- Chciałabym jednak zadać Waszej Świątobliwości jeszcze jedno pytanie, jeśli pozwoli?

- Pytaj!

- Skąd ta dziwna zmiana zachowania, ta pełna kurtuazji uprzejmość, z którą się do mnie dziś odnosisz, podczas gdy spodziewałam się... gromów papieskiego gniewu? Czemu ją zawdzięczam? Tylko przyjściu na świat małej Bianki?

- Nie, oczywiście że nie. Zawdzięczasz ją dwóm okolicznościom: pierwszą jest naturalnie okazanie przez ciebie skruchy, i to było najważniejsze, ale z drugiej strony donna Catarina, nasza ukochana siostrzenica, nieustannie wstawia się za tobą, a my nie chcemy sprawiać jej przykrości.

Będziesz w niej miała najlepszą przyjaciółkę, która na pewno przyczyni się do tego, że polubisz Rzym.

Po tych pocieszających słowach papież podsunął Fiorze do ucałowania dłoń z pierścieniem i wezwał Patriziego, aby odprowadził ją z powrotem do zamku Świętego Anioła, gdzie nie miała już długo pozostawać. Następnego dnia była Niedziela Palmowa, dzień niewłaściwy, jak wszystkie niedziele, na ceremonię ślubną. Ślub miał więc mieć miejsce w poniedziałek wieczorem w prywatnej kaplicy papieża, który osobiście miał go udzielić.

Te blisko pięćdziesiąt godzin Fiora spędziła w towarzystwie Dominga, ponownie przysłanego, by nad nią czuwał. Wobec przychylności papieża miała nadzieję na towarzystwo Khatoun, ale narodziny dziecka wymagały zapewne troski wszystkich w pałacu SanfApollinare, a młoda księżna na pewno nie miała ochoty się z nią rozstać. Mimo wszystko te ostatnie chwile niewoli minęły bardzo szybko, i to nie tylko dlatego, że Domingo starał się rozerwać ją grą w szachy i spacerami po tarasach zamku, skąd mogła swobodnie kontemplować całą panoramę Rzymu, lecz także dlatego, że upływające nieubłaganie godziny były ostatnimi przed zmianą całego jej życia, która przerażała ją mimo zapewnień papieża. Chcąc nie chcąc, miała stać się jedną z Pazzich, a sama myśl o noszeniu tego znienawidzonego nazwiska budziła w niej obrzydzenie. Myślała także o Mortimerze, uwięzionym w tym samym zamku, z którym mimo próśb nie pozwolono jej się zobaczyć. Czy będzie mógł swobodnie wrócić do Francji? Riario to obiecał, ale czy do słów tego człowieka można było mieć zaufanie? Była jeszcze jedna obawa, która nie dawała jej spać w ciągu tych dwóch ostatnich nocy: groźba wisząca nad Medyceuszami. Fiora aż za dobrze wiedziała, co to będzie za „podróż", w którą udadzą się nazajutrz po jej ślubie Francesco i Hieronima. Szykowali się na tryumf, chcieli być obecni przy ostatnim akcie dramatu, który uczyni z ich rodziny najbogatszy i najpotężniejszy ród we Florencji, oczywiście pod zwierzchnictwem Riaria, ale to w ich drapieżne szpony wpaść miała część majątku ofiar i cała fortuna Beltramiego, i nawet nieprzejednane prawo Florencji nie mogło się temu przeciwstawić. Myśl, że Lorenzo i Giułiano umrą, a ona nic nie może zrobić, by temu zapobiec, była dla niej nieznośna.

Toteż była najbledszą i najposępniejszą z narzeczonych, kiedy w poniedziałek wieczorem, po zachodzie słońca, Domingo przygotował jej kąpiel w wielkiej balii, którą przyniósł bez widocznego wysiłku, i powiedział, że przyszła pora na toaletę.

- Jesteś blada jak śmierć - zauważył. - Domingo będzie musiał nałożyć ci róż.

- Nikt nie oczekuje, że pójdę do ołtarza z radością w sercu. Mój wygląd nie ma najmniejszego znaczenia i nie chcę żadnych barwiczek. Nie cierpię ich.

- Ojciec Święty nie będzie zadowolony.

- Mylisz się. Jedyną rzeczą, która się dla niego liczy, to bym pozwoliła wydać się za mąż. Za mąż! Ja! Gdy tymczasem Filip...

Wybuchnęła tak gwałtownym szlochem, że przerażony Nubijczyk poszedł po ocet, aby jej zwilżyć czoło i skronie.

- Litości, uspokój się! Domingo zostanie ukarany, jeśli za chwilę pokażesz się z taką rozpaczliwą miną. Musisz być dzielna.

- Ma rację - odezwał się łagodny głosik, który natychmiast przerwał płacz Fiory. - Sądzę, że poczujesz się silniejsza, gdy przeczytasz list, który ci przynoszę!

Khatoun wzięła w dłonie głowę swej dawnej pani, by zmusić ją, aby na nią spojrzała.

- Przyszłaś? - wyszeptała Fiora. - Puścili cię?

- Tak, ale przeczytaj ten list, proszę! A ty w tym czasie - dodała pod adresem Murzyna - przynieś kufer, który czeka na zewnątrz na mule pilnowanym przez służących hrabiny Riario.

List, rzecz jasna, był od Catariny.

W tej chwili, która musi zdawać Ci się okrutną - pisała młoda kobieta - pragnę Ci dodać otuchy tak, jak potrafię. Nie mogę Ci towarzyszyć, ale chcę Ci powiedzieć jedno: inteligentna kobieta może przyzwyczaić się do najgorszego z małżeństw z chwilą, gdy ma przyjaciół, którzy jej pomagają, a Ty masz we mnie przyjaciółkę. Khatoun, którą Ci ofiarowuję - to mój prezent ślubny - powie Ci więcej, niż mam odwagę napisać. Przyjmij także tę nową suknię, którą przywiozła. Im wspanialej będziesz wyglądać, tym więcej zyskasz w oczach mego wuja. Wkrótce się zobaczymy, gdyż od jutra zacznę się ubiegać o Twoją wizytę, co jest naturalne, gdyż muszę pozostawać w łóżku. Bądź dzielna i ufna! Ściskam Cię. Catarina.

To było jak wielki haust świeżego i ożywczego powietrza. Fiora wylała ostatnie łzy przytulona do policzka Khatoun, którą uścisnęła z głębokim wzruszeniem.

- Chociaż ciebie odzyskałam! Nie wyobrażałam sobie nawet, że czeka mnie dziś wieczorem tak wielka radość.

Z wrażeniem, że czas się cofnął, pozwoliła młodej Tatarce ubrać się we wspaniałą suknię ze złotogłowiu przyniesioną przez Dominga, ale zimny dotyk metalicznej tkaniny sprawił, że zadrżała, a Khatoun pomyślała, że jest to objaw niepokoju.

- Nie myśl! - poprosiła. - Nie trzeba myśleć o tym, co było kiedyś! Dziś wieczór śnisz zły sen, ale zbudzisz się z niego.

- Tak sądzisz?

- Jestem pewna. Jutro zobaczysz hrabinę Catarinę - dodała ledwo dosłyszalnie. - Ma ci coś do powiedzenia.

Kiedy godzinę później Fiora, za którą kroczyła Khatoun, sztywna jak prawdziwa dama dworu, weszła do papieskiej kaplicy, zdawało jej się, że wnika do wnętrza mszału. Gąszcz żółtych świec wydobywał blask złotych przedmiotów i ożywiał malowane postacie na freskach Melozza da Forli. Ich blask i przepych oraz jaskrawe kolory sprawiły, że postacie te wydały jej się prawdziwsze od żywych osób zgromadzonych wokół ołtarza, być może dlatego, że jej umysł i serce z całych sił wypierały rzeczywistość.

Aby odsunąć od siebie budzącą obawy chwilę, Fiora najpierw przyjrzała się papieżowi, białej plamie w obramowaniu oparcia wysokiego fotela z czerwonego aksamitu. Bardziej niż kiedykolwiek przypominał złowrogiego gada. Naprzeciwko niego znajdowała się podwójna czarno-srebrna plama, na której widok Fiora poczuła taką nienawiść, że nie musiała się przyglądać twarzom, by wiedzieć, że to Hieronima i Francesco Pazzi, których obrzuciła jedynie pełnym pogardy spojrzeniem. Przed ołtarzem ujrzała dziwny kształt, rodzaj złocistego owada z długimi, cienkimi odnóżami, o walcowatym korpusie i dużej, pozbawionej szyi głowie, którą pochylał na bok, jakby była zbyt ciężka, by można ją było utrzymać prosto. Długie, jedwabiste włosy w ciepłym kasztanowym kolorze - jedyne, co było ładne u tego chłopca w nieokreślonym wieku - otaczały twarz o wilgotnych wargach, opadającym nosie i ciężkich powiekach ledwie odsłaniających tęczówki o niemożliwym do określenia kolorze.

Zaraz po przekroczeniu progu Fiora zatrzymała się, gotowa uciec, gdyby w środku nie było tych, których obecności żądała. Jednak w cieniu papieskiego tronu odkryła purpurową samarrę kardynała kamerlinga i wysoką postać ubranego w prosty strój z brązowego sukna Mortimera, który skrzyżowawszy ramiona na piersiach, gryzł palce. Riario dotrzymał obietnicy i Fiora mogła teraz poczuć się uspokojona co do losu swojego przyjaciela... Ale kiedy jej spojrzenie napotkało wzrok Szkota, zasępiony i pełen bezsilnego gniewu, poczuła, jak jej odwaga słabnie. Tak bardzo kojarzył jej się z niedawną przeszłością, przeszłością utraconą, która z tego powodu stała się jej szczególnie droga, że miała ochotę podbiec do niego i schronić się w tych pełnych znajomej siły objęciach. Oczywiście Mortimer bez trudu rozprawiłby się z kilkoma obecnymi w kaplicy mężczyznami, w większości starymi, ale na zewnątrz byli wartownicy, a także dozorcy więzienni oraz kaci, i Fiora nie mogła się już cofnąć.

Zamierzała ruszyć w kierunku ołtarza, kiedy otworzyły się drzwi przed Girolamem Riario. Podszedł do Fiory i z uśmiechem pełnym arogancji podał jej ramię, aby położyła na nim dłoń, okazując w ten sposób wolę występowania w roli jedynego pomysłodawcy tego małżeństwa, diabelskiego dzieła łączącego w sobie jego nienasyconą chciwość i nienawiść Hieronimy.

Fiora zawahała się przed położeniem dłoni na ręce tego mężczyzny, ale odmowa wywołałaby skandal, który może osłabiłby chwilową dobrą wolę Sykstusa. Pozwoliła się więc powieść ku temu, który miał zostać jej małżonkiem, ale spojrzawszy na niego raz jeden, zamknęła oczy, aby powściągnąć łzy, gdyż nie mogła powstrzymać się od porównania tego tak zupełnie pozbawionego jakiegokolwiek uroku mężczyzny, podśpiewującego coś pod nosem, jakby był sam, z wysoką postacią jej ukochanego Filipa, jego barczystymi ramionami, nieco sarkastycznym uśmiechem i namiętnością, której blask ujrzała wówczas w jego orzechowych oczach.

Nikt nigdy nie zajmie twojego miejsca, przysięgła w myślach cieniowi swej miłości. A ten tutaj, choćbym się miała zabić tej nocy, nie dotknie mnie ani dzisiaj, ani później!

Głos kardynała d'Estouteville sprawił, że otworzyła oczy i zobaczyła, że papież przy pomocy dwóch diakonów przywdziewa szaty liturgiczne w celu udzielenia ślubu.

- Ojcze Święty - powiedział stanowczo Francuz - proszę cię uroczyście i po raz ostatni, byś zechciał ponownie rozpatrzyć to małżeństwo. Żadna kobieta nie umiałaby się zdecydować na taki związek i trudno mi uwierzyć, by donna Fiora wyraziła na niego zgodę.

- Nie masz prawa głosu! - przerwał gwałtownie Riario. - Zgodziła się i nie ma do czego wracać!

- A jednak wrócę do tego, bo to moja powinność. Jest poddaną króla Francji i nie mam ochoty znosić jego wymówek, kiedy dowie się o tym...

bezsensownym związku.

- Skąd pomysł, że jest poddaną króla Francji? - zapytała cierpko Hieronima. - Zawsze była znana jako florentynka, jest też wdową po Burgundczyku. To małżeństwo, poza wszystkim innym, wynika z naturalnej kolei rzeczy, jako że kiedyś była narzeczoną Pietra, mojego biednego kochanego syna.

- Nigdy nie byłam zaręczona z twoim synem! - zawołała Fiora. - Wiem, że dla ciebie jedno kłamstwo mniej czy więcej to bez różnicy, są jednak pewne granice...

Zanosiło się na to, że rozpoczęta w ten sposób ceremonia ślubna przerodzi się w awanturę, i papież uznał, że pora interweniować. Zagrzmiał jego spiżowy głos, odbijający się od sklepienia kaplicy:

- Cisza! Uspokójcie się wszyscy! To święte miejsce, a nie targ. Nasz bracie d'Estouteville, bądź spokojny! Już jutro napiszemy do króla Francji, aby go powiadomić o tym związku, który raduje nasze ojcowskie serce. Co się zaś tyczy ciebie, Fioro Beltrami, czy wyraziłaś zgodę na poślubienie tu obecnego Carla?

- Tak, ale pod jednym warunkiem.

- Jakim?

- Sądzę, że Waszej Świątobliwości nie jest on nieznany. Chcę, by młody człowiek towarzyszący dziś monsignore d'Estouteville'owi został natychmiast bezpiecznie odesłany do Plessis-lez-Tours.

Riario wybuchnął gromkim śmiechem, od którego zatrząsł mu się podwójny podbródek i zadygotał brzuch.

- Tyle hałasu o jakiegoś wieśniaka! Słowo daję, ślicznotko, sypiałaś z nim?

To już przekroczyło wytrzymałość zainteresowanego:

- Sam jesteś wieśniakiem! - zawołał. - Ja jestem oficerem gwardii szkockiej wielkiego i potężnego księcia Ludwika, jedenastego tego imienia, z łaski Boga króla Francji i Nawarry. Zostałem wysłany przez mego pana, zniechęconego tym, że dwa wyprawione przezeń poselstwa nie powróciły. Zabij mnie, jeśli chcesz, tak jak bez wątpienia zabiłeś moich poprzedników, ale nie zgadzam się, by moja wolność miała taką cenę! Uprzedzam jednak, że jeśli nie wrócę, król uzna, że chodzi o wrogi akt i nie wyśle kolejnego poselstwa, lecz wojsko.

- Wojsko? - oburzył się Sykstus IV. - Ośmieliłby się nam wypowiedzieć wojnę?

- Może niezupełnie, ale wiem, że przemyśliwa nad wysunięciem swoich dziedzicznych praw do królestwa Neapolu, bezpodstawnie znajdującego się w rękach Aragończyków. No i tak się składa, że Rzym położony jest po drodze do Neapolu...

Francesco Pazzi uznał, że nadeszła jego kolej na włączenie się do walki. Nie zmienił się od czasu, gdy Fiora widziała go po raz ostatni, w dniu giostry, kiedy pokonał Giuliana Medyceusza, walcząc o względy pięknej Simonetty. Wciąż był brzydki, przysadzisty, czarnowłosy i śniady. Jego głos był nadal tak samo zgrzytliwy, a wyraz twarzy wciąż równie odpychający.

- Słowo pozostaje słowem, a Fiora dała słowo. Żądam, by go dotrzymała.

- A ja, Douglas Mortimer, z Mortimerów de Gien Livet, nadal utrzymuję, że zostało jej ono wyrwane przemocą i że ty jesteś zwykłym kłamcą. A teraz, jeśli chcesz, żebyśmy to rozstrzygnęli z bronią w ręku, jestem gotów walczyć w obronie donny Fiory, dopóki jeden z nas nie zginie.

- Pojedynek? - zawołał d'Estouteville. - Przypomnij sobie, Mortimer, że jesteśmy w kaplicy!

- Eminencjo, nie jestem pewien, czy ma to tutaj wielkie znaczenie. Sam słyszałem, że książę Mediolanu został w ubiegłym roku zamordowany, gdy wychodził z kościoła. Najwidoczniej takie są w tym kraju obyczaje!

- Dosyć tego! - ryknął papież, którego twarz stała się ceglastoczerwona. - Mamy zamiar skończyć z tym natychmiast. Donno Fioro, za godzinę ten... oficer opuści Rzym z listem, który napiszemy do króla Francji i z glejtem podpisanym naszą ręką. Czy jesteś gotowa wypełnić na tych warunkach swoją część umowy?

Nie odpowiedziawszy, Fiora podeszła do Szkota, wspięła się na palce i złożyła pocałunek na jego policzku.

- Dziękuję, przyjacielu, dziękuję za to, co chciałeś zrobić. Nie martw się już o mnie, proszę.

- Prosisz mnie o rzecz niemożliwą.

- Ależ nie. Proszę cię też, byś czuwał nad moim synem do chwili, gdy będę mogła do niego wrócić, co będzie teraz moim jedynym celem. - I poślubisz tego...

- Ciii! Dałam słowo i dotrzymam go. Niech Bóg ma cię w swojej opiece!

- Co mam powiedzieć królowi Ludwikowi?

- Powiedz, że mu dziękuję z głębi serca za trud, który sobie zadał w mojej sprawie, i to wtedy, gdy właśnie odrzuciłam jego opiekę z powodu egzekucji mojego małżonka. Nie potrafię nie żywić dla niego przyjaźni...

Nie mówiąc już nic więcej, podeszła do ołtarza i zajęła miejsce u boku Carla Pazziego, który przestał podśpiewywać. Odwrócił głowę w jej stronę i przez chwilę wydało jej się, że pomiędzy na wpół zamkniętymi powiekami pojawił się niebieski błysk.

Sapiąc i burcząc, Sykstus IV stanął naprzeciwko nich, wziął ich dłonie i zaczął mamrotać sakramentalne formułki, z których prawie niemożliwe było zrozumienie choćby jednego słowa. Najwidoczniej pilno mu było do końca i odbębniał ceremonię. Fiora nie słuchała. Zapytana o zgodę odpowiedziała ledwo słyszalnym „tak", ale kiedy położył jej dłoń na ręce Carla, poczuła wyraźnie, że chłopak delikatnie ścisnął jej palce. Spojrzała na niego, lecz przybrał ponownie nieobecny wyraz twarzy i zdawał się pilnie przyglądać jednemu z pulchnych i kędzierzawych aniołków grających na lutni za ołtarzem.

Aby nadać wydarzeniu pozory ceremonialności, Fiora i jej nowo poślubiony mąż zostali przeprowadzeni w orszaku, przy świetle licznych pochodni, przez Borgo, aż do domostwa Francesca Pazziego, gdzie mieli zamieszkać do czasu, gdy papież dotrzyma obietnicy. Nie był to właściwie pałac, co najwyżej duży warowny budynek, przypominający bardziej skarbiec jakiegoś bankiera niż przyjemne miejsce do mieszkania, ale wnętrze było wystarczająco luksusowe, by zadowolić nienasycony apetyt na zaszczyty i przepych grającej tam rolę pani domu Hieronimy.

Jednakże to Francesco Pazzi czynił honory pana domu, witając nową siostrzenicę. Nagle wydał się nadzwyczaj radosny, co było rzeczą niezwykłą u osoby o tak posępnej i mściwej naturze. Odsuwając Carla, który zdawał się tego nawet nie zauważyć, podał ramię Fiorze, przeprowadził ją przez próg swego domu i osobiście poprowadził do wielkiej sali, gdzie przygotowano wystawne przyjęcie. Obok najsłodszych win podano wszelkie ciasta, wszystkie łakocie mogące przypaść do gustu młodej kobiecie.

Hieronima, najwyraźniej nic nie wiedząc o przyjęciu, spojrzała na długi stół ze zdumieniem, do którego szybko dołączyła wściekłość.

- A to co znowu? Nic takiego nie kazałam szykować!

- Nie. Ja to zrobiłem i przyznasz mi prawo, mam nadzieję, do wydawania poleceń we własnym domu!

- Ale dlaczego? Dlaczego?

- Przyjmuję dziś wieczorem z pewnością najładniejszą kobietę we Florencji, tę, która jutro będzie jej królową... i która teraz jest moją siostrzenicą. Tak radosne wydarzenie należy uczcić.

Sam napełnił kielich winem małmazyjskim i topiąc spojrzenie w oczach Fiory, zanurzył w nim wargi, zanim go jej podał, aby udowodnić, że nie musi obawiać się trucizny, po czym sam wziął drugi kielich dla siebie i podniósł go.

- Piję za twoją urodę, Fioro, i witam cię w moim domu, który odtąd będzie twoim, tak jak ja sam będę twoim przyjacielem i... protektorem - dodał, rzucając okiem na Hieronimę, ze zmarszczonymi brwiami obserwującą tę sytuację, której nie przewidziała.

- Co się z tobą dzieje? Myślałam, że jej nienawidzisz?

- Nienawidziłem jej ojca, lecz czy można nienawidzić kwiat? Ten był jeszcze w pączku, kiedy opuściłem Florencję, gdzie uroda Simonetty przyćmiewała wszystko. Ale nie mogłem mieć Simonetty.

- I myślisz, że będziesz miał tę tutaj? Przecież nie z tobą właśnie wzięła ślub.

Francesco odwrócił się ku swemu siostrzeńcowi, który, jakby sytuacja go nie dotyczyła, podjadał z półmisków, z widocznym zadowoleniem delektując się hiszpańskim winem.

- Naprawdę uważasz, że ona kogoś poślubiła? Przypominając sobie dziwny niebieski błysk i lekki uścisk jego dłoni, Fiora pomyślała, że przyszedł czas, by włączyć się do rozmowy. Do tej chwili ograniczała się do pełnego satysfakcji przysłuchiwania się dziwnej kłótni pomiędzy swymi wrogami. Wykorzystanie pożądania Pazziego, który nawet nie zadawał sobie trudu, by je ukryć, mogło być ciekawe, wypiwszy więc wino z podanego kielicha uśmiechnęła się z wdziękiem, który spowodował, że oczy mężczyzny zalśniły.

- Dziękuję ci za tak miłe przyjęcie, wuju. Jestem szczęśliwa, konstatując, że mam w tym domu choć jednego przyjaciela i jestem teraz pewna, że przyszłość przyniesie nam szczęśliwe chwile, ale nie godzi się, bym zaniedbywała tego, który dziś wieczorem został mym małżonkiem. Jeśli pozwolisz, to właśnie z nim chcę dzielić ten kielich cypryjskiego wina i ten tort migdałowy.

- Oczywiście! Zapomnieliśmy o tradycji! Słyszysz, Carlo? Chodź tu do nas!

Pan młody potulnie usłuchał, przyjął kawałek ciasta podany przez Fiorę i opróżnił duży ślubny kielich ze srebra, z którego przed chwilą piła.

- Dziękuję - powiedział tonem dobrze wychowanego chłopczyka. - Bardzo smaczne. Czy mogę teraz iść spać?

- Oczywiście, mój mały! - powiedziała Hieronima aksamitnym głosem. - Zaraz odprowadzimy na spoczynek ciebie i twoją małżonkę. Spójrz na nią! Mam nadzieję, że ci się podoba? Nie jest, rzecz jasna, dziewicą, ale nie powinieneś okazać się zbyt wybredny...

- Będę z nią spać?

- Tak, i zaznasz z nią przyjemności tyle razy, ile zapragniesz. .. Jest twoja, wiesz o tym, cala twoja...

- Dosyć tego! - zagrzmiał Francesco. - Na pewno nigdy nie dotknął dziewczyny i nie wiem, czemu ma służyć ta komedia. Ważne było tylko ślubne błogosławieństwo.

- Niewątpliwie, ale Carlo zasługuje na nagrodę i nie ma powodu, by go jej pozbawiać. Chcesz tej pięknej dziewczyny, prawda, Carlitto? Idź się przygotować! Sama ją zaprowadzę do waszej komnaty i rozbiorę.

- Tak... tak, Carlo bardzo chce! - zawołał chłopak, klaszcząc w dłonie z idiotycznym uśmiechem, na którego widok Fiora zbladła. Czy naprawdę będzie musiała znieść tego pokurcza, oblizującego teraz grube wargi jak kot stojący przed miseczką ze śmietanką?

- Otrzymałam dziś wieczorem w prezencie od hrabiny Riario tę młodą kobietę, która niegdyś była moją służką - powiedziała, wskazując Khatoun, która stała w drzwiach do salonu nieruchoma jak posąg. - Będzie doskonale umiała mnie rozebrać.

- Przed nocą poślubną należy to do kobiet z rodziny - zaprotestowała Hieronima.

- A więc zrobicie to we dwie, i tyle! - westchnął Pazzi, który ucałował dłoń Fiory z wiele mówiącym spojrzeniem. Niewątpliwie sam chętnie zająłby się tym przyjemnym zadaniem.

Nie przyjmując ramienia podanego przez złośliwie uśmiechniętą Hieronimę, Fiora miała opuścić salon wraz z Khatoun, kiedy Pazzi wziąwszy pochodnię, podszedł do niej.

- Odprowadzę cię, aby zostać z tobą trochę dłużej. Jutro wyjeżdżamy, Hieronima i ja, w bardzo ważnych sprawach, ale wkrótce znów się zobaczymy. Albo wrócę tutaj, albo, co bardziej prawdopodobne, poślę po ciebie i Carla. Do tego czasu czuj się tu jak u siebie.

Gdy dotarli pod drzwi ślubnej komnaty, życzył jej dobrej nocy, wzdychając tak ciężko, że rozbawiłoby ją to, gdyby jej położenie nie było tak przykre. Kiedy Hieronima chciała wejść wraz z nią do środka, Fiora ją odepchnęła.

- Nie, dalej nie pójdziesz! Zaprowadziłaś mnie tam, gdzie chciałaś, i to musi ci wystarczyć! Idź precz!

- Ale...

- Powiedziałam: precz! Nie doprowadzaj mnie do ostateczności, Hieronimo, a przede wszystkim nie wyobrażaj sobie, że moja nienawiść do ciebie zniknęła!

Kiedy mimo wszystko rozwścieczona kobieta chciała wejść siłą, Francesco zastawił jej drogę.

- Rób to, co ci mówi! Zejdziemy razem na dół, Hieronimo, musimy porozmawiać!

Kobieta musiała na to przystać. Kiedy Khatoun zamknęła za nimi dwiema drzwi przestronnej komnaty oświetlonej pochodniami, Fiora nie mogła powstrzymać westchnienia ulgi, ale nic nie powiedziała. W środku znajdowały się bowiem dwie służące, z których jedna kończyła rozściełać wielkie łoże z kolumienkami i ciężkimi kotarami, druga zaś układała w wazonie ogromny pęk pachnących piwonii i wonnych lilii. Fiora dała im znak, by wyszły, co zrobiły, dygnąwszy.

Ledwie drzwi się zamknęły, Fiora podbiegła do okna, otworzyła je i wychyliła się na zewnątrz. Wychodziło ono na wąskie podwórze, któremu głębię nadawało światło odbite w kaflach na dnie.

- Na co patrzysz? - zaniepokoiła się Khatoun.

- Chciałam sprawdzić, czy jest stąd jakieś wyjście.

- Chcesz uciec? To zdaje się trudne.

- Wszystko zależy od tego, jakiego rodzaju wyjścia się szuka. Sądzisz, że będę dzielić loże z tym... z tym czymś? Ze pozwolę mu się dotknąć? Zgodziłam się na ten groteskowy ślub, ale niech nikt nie oczekuje ode mnie więcej.

- I co zrobisz? Rzucisz się z okna?

- Bez wahania, jeśli tylko spróbuje się do mnie zbliżyć.

Nie odpowiedziawszy, Khatoun uniosła brzeg sukni, wyciągnęła długi i wąski sztylet, umocowany do nogi za pomocą podwiązki, i podała go młodej kobiecie.

- Dlaczego to ty masz się poświęcić? Contessa myśli, że im prędzej zostaniesz wdową, tym lepiej. Wyjazd tych dwojga jutro rano upraszcza sprawy. Po zabiciu Carla położymy go do tego łóżka, a jutro polecimy służbie, by pozwolono mu spać. W tym czasie udamy się do pałacu Riario, skąd w męskim przebraniu będziesz mogła uciec do Florencji.

- Dlaczego ja, a nie my? Myślałam, że nie chcesz już się ze mną rozstawać?

- To prawda, ale nie umiem jeździć konno i opóźniała- . bym twoją ucieczkę. Tylko ty możesz ostrzec monsignore Lorenza o knowaniach przeciwko niemu. Zresztą, jeśli ci się uda, Francesco Pazzi i pani Hieronima nie będą mogli prawdopodobnie nigdy wrócić do Rzymu. Później dołączę do ciebie i razem wrócimy do małego Filipa! - zakończyła radośnie, jakby nakreśliła właśnie plan przyjemnej wycieczki, a nie zabójstwa połączonego z ucieczką.

Fiora potrząsnęła głową, niezbyt przekonana:

- Naprawdę sądzisz, że powrót do pałacu Riario to nie nieostrożność? Co zrobimy z hrabią Girolamo?

- Nie będzie go.

- Już słyszałam to zdanie, a widziałaś, jak się potoczyły wydarzenia?

- Tym razem nie będzie zasadzki. Jutro ma z pompą poprowadzić nowo narodzoną córkę na Lateran, gdzie dziecko ma przyjąć chrzest z rąk papieża. Wiem, o której godzinie... A teraz pozwól, że położę cię do łóżka! Zaraz przyjdzie twój małżonek. Ja będę spać przed drzwiami. Wystarczy, że po mnie przyjdziesz, gdy już będzie po wszystkim.

Szybko schowała sztylet pod białymi jedwabnymi poduszkami obszytymi złotymi frędzlami, a następnie pomogła Fiorze się rozebrać i włożyć koszulę z delikatnego jedwabiu. Była najwyższa pora, gdyż z galerii dobiegł odgłos kroków. Fiora wskoczyła pod kołdrę i ledwie się nią nakryła, kiedy drzwi otwarły się przed Franceskiem Pazzim trzymającym pochodnię i prowadzącym za rękę Carla, jakby był dzieckiem.

Młody małżonek ubrany był w brokatową szatę w wielkie purpurowo-złote kwiaty, które jeszcze bardziej uwypuklały żółtość jego cery. W jej rozcięciu widać było fałdy białego jedwabiu, co świadczyło o tym, że miał jeszcze na sobie koszulę. Mocno przyciskał ubranie do piersi. Pazzi podprowadził go do samego łoża i stał przy nim przez chwilę bez słowa, wpatrując się w Fiorę oczami jarzącymi się jak płomienie świec. Musiał sporo wypić, gdyż był bardzo czerwony, a intensywny zapach alkoholu docierał aż do niej. Młoda kobieta zobaczyła, jak jego spojrzenie zwraca się ku Carlowi, a wolną ręką Francesco szuka rękojeści sztyletu wiszącego u pasa. Poczuła żądzę mordu płonącą w tym mężczyźnie znajdującym się pod wpływem wina i pomyślała, że może dzięki niemu nie będzie musiała dopuścić się czynu, który ją przerażał. Jednak wtedy znalazłaby się w jego władzy bez większych możliwości obrony. Zabicie Pazziego w jego własnym domu równałoby się ściągnięciu sobie na głowę nie tylko Hieronimy, ale całej służby.

Trwało to tylko chwilę. Broń nie została wyjęta z haftowanej pochwy. Pełnym wściekłości ruchem Pazzi wymierzył cios pięścią w plecy swego siostrzeńca, po czym odwróciwszy się na pięcie, złapał Khatoun za ramię i wywlókł ją z pokoju, a drzwi trzasnęły za nimi z hukiem. Fiora i jej nowo poślubiony mąż zostali sami, twarzą w twarz...

Chłopak nie zareagował na cios Pazziego bardziej, niż gdyby był workiem trocin. Zgiął się tylko wpół, a potem wyprostował i przez chwilę pozostał nieruchomy, aż Fiora zaczęła się zastanawiać, czy nie zasnął. Ale zrozumiała, że nasłuchuje oddalających się lekko niepewnych kroków wuja. Kiedy nastała cisza, Carlo natychmiast ożył i żwawym krokiem podszedł do drzwi, otworzył je, wystawił głowę na zewnątrz, wymruczał coś, czego Fiora nie dosłyszała, wziął pozostawiony w zamku klucz, włożył go od wewnątrz i wreszcie zamknął drzwi, przekręcając go dwukrotnie, co zaniepokoiło Fiorę. Powoli wsunęła dłoń pod poduszkę, sięgając po sztylet.

- Zrobione! - powiedział Carlo spokojnie. - Już nikt nam nie przeszkodzi.

Oparty jedną ręką o kolumienkę łoża, szeroko otwierając oczy o niebieskich tęczówkach, w których pojawił się błysk wesołości, całkiem utraciwszy swój senny wygląd, patrzył na młodą kobietę i cieszył się jej zdumieniem. Nieco się wyprostował i choć nadal był brzydki, to budził znacznie mniej tej litości połączonej z obrzydzeniem, którą na ogół wywołują osoby upośledzone umysłowo.

Ponieważ Fiora nadal nie mogła wykrztusić słowa, wydał z siebie jakby gdaknięcie i zaczął się śmiać.

- Nie rób takiej miny, droga żono! To, że zdradzam ci moją tajemnicę, powinno cię uspokoić co do moich zamiarów. Zapewniam cię, że z naszego związku nie narodzą się dzieci i że możesz spać spokojnie w tym wielkim łożu, które tak cię przeraża.

- Odgrywasz komedię? - wykrztusiła w końcu młoda kobieta. - Dlaczego?

- Aby przeżyć. Przyzwyczaiłem się do tego od lat, a pomocna mi w tym była moja fizyczna ułomność: jestem tak brzydki, że uważa się za rzecz naturalną, że jestem także idiotą.

- Aby przeżyć, mówisz? A kto ci zagraża?

- Wszyscy Pazzi z wyjątkiem mojego dziadka Jacopo, który mnie zawsze bronił. Musisz wiedzieć, że w związku ze śmiercią moich rodziców jestem po dziadku najbogatszym z rodziny, i to dlatego wuj Francesco zabrał mnie ze sobą do Rzymu, kiedy musiał opuścić Florencję. Byłem, w pewnym sensie, jego ruchomym skarbcem. Uzyskał prawo do sprawowania opieki nade mną, co pozwoliło mu na założenie w Rzymie nowego banku, jest to bowiem zręczny człowiek, ale w jego interesie jest, bym pozostał przy życiu, gdyż jeśli umrę, dziadek odbierze mu cały mój majątek. A nikt nie ośmieliłby się wywołać niezadowolenia tego patriarchy.

- Jak to możliwe, że nigdy nie słyszałam o tobie, kiedy mieszkałam we Florencji?

- Ponieważ mnie ukrywano jeszcze staranniej, niż mojego okropnego kuzyna Pietra. Dwa potwory w rodzinie to za dużo! Mieszkałem w Trespiano, w willi odziedziczonej po matce, gdzie zostawiono mnie w spokoju z moją nianią i starym księdzem, który nauczył mnie tego, czego mógł. Mam tam książki, ptaki, drzewa.

- Czy byłeś zmuszony do odgrywania tej okropnej... i na pewno wyczerpującej roli?

- Tak, gdyż gdyby podejrzewano mnie, że jestem choć trochę rozgarnięty, a więc zdolny do samodzielnego zarządzania majątkiem, od dawna bym nie żył pomimo ochrony patriarchy. Żył niegdyś w Rzymie człowiek imieniem Claudius Ahenobarbus. Udało mu się uniknąć nieustannych morderstw popełnianych w jego rodzinie dzięki temu, że udawał kretyna. Wstąpił nawet na tron cesarski...

- Czyżbyś miał podobne ambicje? - zapytała Fiora, nie mogąc powstrzymać uśmiechu.

- Och nie! Tylko nie to! Wszystko, czego pragnę, to powrót do Trespiano. Możliwe zresztą, że to pragnienie wkrótce się zrealizuje, ale w okolicznościach, które mnie przerażają. Jeśli wujowi Francesco i tej wstrętnej Hieronimie uda się wykonać plan, który uknuli, Girolamo Riario niczego im nie odmówi i zostanę zamordowany. Ty zresztą także, gdyż nasz ślub służył wyłącznie przechwyceniu twojego majątku.

- Ale... twój dziadek?

- Zginie w zamieszaniu, które spowoduje przejęcie władzy przez Riaria.

- Wiesz o tym? W jaki sposób mogłeś się o tym dowiedzieć?

- Nikt nie przejmuje się przygłupem, w jego obecności mówi się nawet całkiem otwarcie o wszystkim. Wiem wszystko o spisku przeciwko Medyceuszom zorganizowanym przez Pazzich z Riariem i Monteseckiem, tym pyszałkiem niemal tak szpetnym jak ja. Lorenzo i Giuliano muszą umrzeć pod koniec tygodnia, w trakcie wizyty składanej przez nowego kardynała, Rafaela Riario, który wczoraj opuścił Rzym.

- Nie wiesz, czy ustalili jakąś datę?

- Nie, ale być może będzie to Wielkanoc. Najgorsze jest to, że udało im się pozyskać całą rodzinę, nawet mojego dziadka, początkowo przeciwnego tym planom, które uważał za czyste szaleństwo. A ja nic nie mogę zrobić, choć chciałbym ich ocalić.

- Ocalić kogo? Medyceuszy? Ty, jeden z Pazzich, nie czujesz do nich nienawiści?

- Giuliano mało mnie obchodzi, to pięknoduch, ale bardzo lubię Lorenza.

Jest bardzo brzydki...

- Czy to dlatego go lubisz?

- Litości, nie uważaj mnie za aż tak powierzchownego! - rzekł Carlo ze smutkiem. - Jest brzydki, powtarzam, ale co za inteligencja! I jaki urok! A poza tym próbował mi pomóc, bowiem zna pewnego greckiego lekarza, o którym mówi się zadziwiające rzeczy.

- Demetrios Lascaris! - szepnęła Fiora, w której to nazwisko poruszyło czułą strunę.

- Znasz go? Lorenzo chciał, żeby się mną zajął, ale moja droga rodzina się temu sprzeciwiła. O tak! Chciałbym móc zapobiec tej zbrodni, ale jestem więźniem mojej postaci: nie mam pieniędzy ani żadnych środków do dyspozycji, nawet wiernego sługi, i nie mogę wsiąść na konia! Mogę jeździć tylko na mule... i to niezbyt szybko.

- Ale ja mogę jeździć konno!

Wyskoczywszy z łóżka, Fiora narzuciła leżący na krześle szlafrok, wzięła Carla za rękę i posadziła obok siebie na skrzyni, która stała w nogach łoża. Szaleńcza nadzieja sprawiła, że jej serce biło jak zwariowane.

- Pomóż mi jutro opuścić ten dom. Pojadę do Florencji i pokrzyżuję ich plany!

- Jak mogę ci pomóc? Mówiłem: nie mogę ci nic dać. Wyjeżdżając rano, zabiorą wszystkie konie i najbardziej krzepkich służących.

- Ktoś da mi to, czego potrzebuję. Wiem, że po ich wyjeździe hrabina Riario zaprosi mnie do siebie. Zawieź mnie do niej na wizytę kurtuazyjną... reszta będzie należeć do niej.

- Chcesz powiedzieć, że... żona Girolama chce ocalić Medyceuszy?

- Kocha Giuliana, ale oczywiście musi zachować największą ostrożność...

Nagle Carlo położył rękę na dłoniach Fiory i przytknął palec do jej ust, po czym pochyliwszy się ku niej, wyszeptał jej do ucha:

- Płacz! Jęcz tak głośno, jak możesz!

Wskazał drzwi, które ktoś próbował bardzo delikatnie otworzyć. Zapewne była to Hieronima, gdyż Pazzi był zbyt pijany, by zachować taką ostrożność. Fiora natychmiast zaczęła jęczeć i głośno szlochać. Przestawała na chwilę, po czym znowu zaczynała, błagając, by zostawić ją w spokoju, a była przy tym tak naturalna, że Carlo cicho się roześmiał. Od czasu do czasu wydawała słaby okrzyk, jakby zadawano jej ból, później znów zaczynała łkać, zawodzić i błagać. Carlo zaś wydawał pomruki pełne całkiem przekonującego okrucieństwa. Trwało to dobrą chwilę, ku wielkiej radości uczestników szczerze ubawionych odgrywaną scenką. Po ostatnim okrzyku Fiora zamilkła, jakby Carlo ją ogłuszył. Ten wymamrotał jeszcze dwa lub trzy niewyraźne słowa, po czym nastała cisza... cisza, która pozwoliła wyraźnie usłyszeć odgłos ostrożnie oddalających się kroków i szelest jedwabnej sukni.

- Uf! - westchnął Carlo. - Udało się!

- Mówiliśmy szeptem, ale całe szczęście, że masz dobry słuch.

- Nieraz już bardzo mi się to przydało! A teraz powinnaś się przespać. Z pewnością tego ci trzeba.

- A ty?

- Ja ulokuję się w tym fotelu z poduszkami.

Tenże fotel był twardy jak skała, a leżały na nim tylko dwie poduszki i to bardzo małe. Fiora zawahała się przez chwilę, po czym zaproponowała:

- Dlaczego nie miałbyś się położyć obok mnie, na łóżku? Jesteśmy teraz przyjaciółmi, a obiecałeś, że...

- Wierz mi, że ta obietnica nic mnie nie kosztuje. Jesteś niezwykle piękna, droga Fioro, aleja kocham tylko chłopców!

Zaskoczenie sprawiło, że w oczach Fiory pojawiły się znaki zapytania, co wywołało uśmiech Carla, uśmiech jednak nieco gorzki.

- Nigdy nikogo nie szokowało, nawet moich partnerów, że mój wuj hojnie płaci, pod kategorycznym warunkiem, że zachowają dyskrecję.

Ta dziwna deklaracja sprawiła Fiorze taką radość, że spontanicznie pochyliła się do Carla i pocałowała po siostrzanemu.

- Zdecydowanie jesteś małżonkiem, jakiego mogłabym sobie wymarzyć, Carlo, i nigdy wystarczająco nie podziękuję niebiosom za to, że nas połączyły. Będę od tej pory twoją siostrą i zrobię wszystko, co zdołam, żeby ci pomóc.

W niebieskich oczach chłopaka zalśniły łzy i teraz on z kolei złożył ostrożny pocałunek na policzku młodej kobiety, po czym życzywszy sobie dobrej nocy, każde z nich położyło się po swojej stronie łóżka. Chwilę później małżonkowie, odwróceni do siebie plecami, spali dobrze zasłużonym snem osób o czystych sumieniach.