Беларуска [эратычная аповесць]

XXVI

Тое ж бо яе захапленне Генры Мілерам... Нават тэкст, здавалася б яе ўласны, - бачу, што паявіўся пасля чытання шмат якіх мілераўскіх фантазій і душаразладных споведзяў.

Цяпер хочаш па-просту апраўдаць гэту любоў, надаць ёй хоць бы цень сэнсу і, вядома ж, падпарадкаваць яе сваёй волі. У Тваім унармаваным свеце - планаў, мараў, прадугледжаных і непрадбачаных спатканняў - тая любоў з'яўляецца так неспакойна і застае Цябе знянацку. І ты мусіш, альбо папросту лічыш, што мусіш, яе цугляць. А тым часам яна вырываецца. Бо прыйшла без Тваёй волі. Жыве і цешыцца жыццём. Сама ў сабе. У Тваім целе і душы і робіць з Табою, што хоча. Як дэман з малітвы заклінача д'ябла. На самым пачатку Ты бавілася ёю - было цікава і цікаўна, але што паробіш з ёю цяпер, калі яна будзе развівацца далей? Сваім бездакорным заходнім розумам задаеш пытанні. І сама ўпадаеш у нерат розуму, які вышэй за Цябе. Ці ўтрымаеш яе пры жыцці? Што за неадпаведнасць. Ты ж бо яе не корміш, яна жыве і даводзіць Табе, што так яно й след. Насуперак той д'ябальскай і людской логіцы. Баішся і ведаеш, што калі яна разальецца, будзе Табе вой як блага, выглядацьмеш чыстай ідыёткай, подлай... Таму якраз у глыбіні душы ты і маеш надзею, што неяк усё абыдзецца, і любоў твая мінецца.

Застаешся з ёю вызваленая і застаюцца з Табою прызнанні, жалі, прэтэнзіі, скугла, просьбы пра спачуванне і мальбоны за дапамогу.

Мой спеў у гэтую хвіліну шэлега не варты. Які б ён ні быў той верш, тая песня, якая б ні была музыка і патэтычная псальма. На нішто ўсе мае намогі. Мала таго, навокал іншыя сваімі песнямі, сваімі вершамі памнажаюць багацці вопыту. І бачу, як нямы глядач: у скрусе перад Усявышнім і ўсведамляючы, што ў сваёй слабасці не патрапляю дараўнацца хоць бы з найменшай страфой Ягонага прарока, запісанай у псальмах. Узбагачаць іншых, чытаючы ўсю эпоху, змешчаную ў змаганнях з ворагамі нейкага караля ці князя з пракаветнай гісторыі Ізраіля.

... Хто можа падкапаць, знішчыць веру? Хто можа абваліць радасць? Многія спрабавалі зрабіць гэта ў розны час, але нічога ў іх з таго не выйшла. Радасць і вера - гэта іманентныя рысы Сусвету. Хоць у працэсе ўзрастання заўсёды спадарожнічаюць боль і барацьба. Спаўненне - гэта радасць і поўніца шчасця. У канцы - супакаенне. Паміж палосамі і сферамі быту, паміж зямным і незямным існуюць краты і прыступкі. Хто ўспаўзае па іх угору, той спявае. Упадае ў п'яны транс, стан даброці і даходзіць да захаплення перад расхінутымі перад ім даляглядамі. Падымаецца, не думаючы, што з ім зробіцца, калі пакаўзнецца і ўпадзе; думае пра тое, што ўсё перад ім! Думае пра тое, што ўсё перад ім! Дарога ў бясконцасць - а чым далей памкнешся, тым даўжэйшай робіцца. Балоты, багны, дрыгвянішчы, віры, прорвы і пасткі - усё перад табою. Памятай пра іх, яны чакаюць, яны цябе паглынуць у тую самую хвіліну, як толькі ты на момант прыпынішся. Свет ілюзій - гэта яшчэ не да канца ўпакораны свет. Гэта заўсёды свет прыйшласці, будучы свет, а не таго, што сышло ў нівеч. Ісці наперад, абапіраючыся на мінулае - гэта валачы на нагах цяжкія нявольніцкія гіры. А хто прыкаваны да мінуўшчыны, той змушае сябе перажыць яе наноў. Прашу Цябе, не бойся. Пан Бог дасць Табе сілу, каб ацугляць Тваю слабасць. Тваё цела, дадзенае толькі на момант, ён жа зрабіў яго прыладай спаўнення ў гісторыі любові. Ён, укрываючыся ў рэчах і з'явах, гаворыць нам, пераконваючы, што так сапраўды няма ЯГО! Ёсць толькі любоў. Благая і добрая. Любоў чалавека да чалавека. Сярод багнішчаў, тоняў, пахмурных і непамысных прастораў.

Усе мы вінаватыя, усе мы злачынцы, вінаватыя ў вялікім злачынстве. Пражываем жыццё без жадання жыць, але патэнцыйна мы ўсе свабодныя і можам перастаць мысліць пра тое, што ў нас не атрымалася. І таму ўсё ў нас выйдзе, усё нам удасца, на што мы здольныя, што патрафім. Ніхто не можа ўявіць сабе, якія гэта сілы ў нашых руках. Не можам уявіць сабе, што яны бязмежныя. Уяўленне - гэта пакліканне, якое нам робяць, і мы ўспасобімся стаць перад ім наўпрост насуперак агульнаму перакнанню, што нам не ўдасца. Калі ёсць нешта боскае ў Богу, дык гэта менавіта такое пакліканне і здольнасць стаць перад ім наўпрост.