Беларуска [эратычная аповесць]

XXXІ

Дзіма павёў нас з кавярні па лесвіцы ўгору ў будынак нейкага політэхнічнага інстытута. Савецкую цудоту аб'екта мела падкрэсліць велізарная зашклёная вітрына каля ўваходу з экспазіцыяй вялікіх павыгінаных і пажоўклых фотаздымкаў выдатных і галоўных інжынераў, якія, мусіць, да нядаўняга, расчэрчвалі на сваіх пульманах будучыя мадэлі рухавікоў для грузавых аўтамабіляў, трактараў, танкаў а можа, і касмічных караблёў. Частка гэтых інжынераў у памятых пінжаках да сёння цягаюцца з партфелямі на працу. Дастаюць, нябось, загорнуты ў газету сняданак і, сёрбаючы з кубка гарбату, азіраюць шэрыя сціжмы маладых людзей, што сноўдаюцца па будынку, шмат памяшканняў у якім здадзена ў арэнду фірмам, натарыятам, крамам і пад аптовыя склады.

Да залы, дзе збіраюцца сябры «Energy Club», трэба прайсці некалькі ярусаў, два доўгія цёмныя калідоры і кароткі адрэзак праз закратаваную мадэльную майстэрню. Сярод вялізных мадэляў рухавікоў і прыстасаванняў з невядомым прызначэннем стаяць арганізатары сустрэчы ў «Energy Club». Акідаюць нас вачыма. Дзіма пачынае нешта блытана тлумачыць, што ён ад Сашы і прывёў дзвюх новых кандыдатак. Элегантна апранутыя маладыя людзі з разуменнем ківаюць галовамі. Добра, што прывёў кандыдатак, але сам ён апрануты неадпаведна. Умовай уваходу на сустрэчу клуба ёсць чыстая белая кашуля, гальштук і пінжак. Дзіма са зласліва тузае свой выцягнуты світар і малапераканаўча даводзіць ім, што вяртаецца з падарожжа, што забыўся, што доўга нас умаўляў. Глядзіць на мой збянтэжаны твар, і яго надзея, што мужчыны прапусцяць, памяншаецца. Падыходзіць да нас і просіць дужа не пераймацца, бо як ацэнена, мы апрануты дастаткова элегантна і можам увайсці, а ён тым часам пачакае ў калідоры на Сашу і, магчыма, неяк уплішчыцца пасля адкрыцця сустрэчы. У залу за майстэрняй заходзяць яшчэ астатнія прыпозненыя сябры клуба. Адзін мужчына забірае на сябе маю ўвагу сваёй штучна напятай паставай. Адразу кідаецца ў вочы, што ён небагаты, пінжак пазычыў у падначаленага калегі ці ў брата, а ад чуйнага вока прапускнікоў прыкрывае вялікай пластыкавай рэкламнай сумкай прыбруджаныя старыя адзідасы.

У зале пануе настрой шаноўнай паважнасці, як перад набажэнствам альбо арганным канцэртам. Сцэна без дэкарацыяў. Стол, некалькі крэслаў, на стале зялёнае сукно. Мужчына ў гранатавым гарнітуры расстаўляе мікрафоны і праекцыйны апарат для прагляду. Пракідае некалькі слайдаў з нейкімі тэкстамі, табліцамі і схемамі.

На сцэну бадзёра ўскоквае юнак з галівудскай, прыклеенай да твару ўсмешкай. Высільваючыся на энтузіязм, прадстаўляе кіраўніцтва клубу, вітае новых сяброў і кандыдытаў.

Умова сяброўства ў клубе - унёсак у форме трохсот даляраў з абавязацельствам прыцягнення на сустрэчы новых сяброў. За год трэба прывесці пяць кандыдытаў. Чым больш прыдбаеш новых сяброў, тым вышэйшы будзе твой статус у клубе.

Чарговы энтузіяст уключае праектар і паказвае табліцу і схемы. Тлумачыць, як проста і можна баржджэй дапяць да багацця.

Мы пераглядваемся, усё больш і больш расчараваныя прымітыўнасцю такога круцельства. Але калі публіка выбухнула воплескамі і крыкамі запалу, перапыняючы евангелічныя «сведчанні» ўжо маёмасных сяброў, не вытрымалі і ўсталі выйсці.

Аж - у дзвярах дарогу заступае рослы юнак. Не дазваляе і махае рукою ўбок сцэны аднаму з кіраўнікоў клуба. Той развязна падыходзіць і просіць на хвілінку ўбок. Выпытвае, хто мы такія будзем, што тут рабілі, як прайшлі і хто нас прывёў. Дзіма, які чакаў у другім канцы мадэльнай залы, убачыўшы нас, падбягае. Густа тлумачыць, што ён ад Сашы. Кіраўнік незадаволена ківае галавой і катэгарычна заяўляе, што, калі мы не ўваходзім, як сябры, у клуб, дык абавязаныя абсалютна маўчаць пра тое, што тут бачылі і чулі ў зале. Інакш бо можам мець клопаты. У доказ гэтага з-за парт'еры высоўваецца гладкі фэйс аднаго з ахоўнікаў і мерае нас халодным зіркам.

Дзіма перапрашаецца за ўсю гэтую замешку і, беручы нас за руку, цягне да выхаду. Кіраўнік яшчэ раз пытаецца, ці не журналісты мы, і, прыклаўшы палец да вуснаў, жагнае нас апошнім наказам.

Дзіма на вуліцы распытваецца пра ўражанні.

Яна кажа, што пасля ўсяго гэтага ёй проста рупіць пайсці ў касцёл і памаліцца. Ідзём утраіх да сабора. Сутуняецца. У катэдры хор рэпетыруе перад урачыстасцямі Божага Цела. Слухаем лацінскія песні. Адразу неяк сэрцу адлегла і палегчала.

Калі выходзім з катэдры, Дзіма дае мне знак, што цяпер хоча застацца з Ёю адзін, што сам правядзе яе дамоў і гэтак далей. Гляджу на яе і яе недарэчны выбар прыпячатваю сваёй кіслай мінай.

Дзіва бярэ, адкуль столькі сімпатыі да Дзімы, які ў мяне больш асацыіруецца з бычком-асемяняльнікам, чым з адухоўленым бардам, які трынькае на гітары расейскія ці нейкія там беларускія рамансы.

Пакідаю іх адных, холадна паціснуўшы ёй руку на развітанне.